Ryszard Kaja – poznaj modne plakaty polskiego artysty

Polski plakat wrócił do łask po latach zapomnienia. Zmieniła się jednak jego funkcja. Zamiast zdobić ulice stanowi atrakcyjny element wystroju wnętrz mieszkalnych i użytkowych. Spore zainteresowanie wzbudzają prace młodych twórców, m.in. Jakuba Zasady czy Katarzyny Boguckiej, a także nieżyjących już przedstawicieli polskiej szkoły plakatu. Największym powodzeniem cieszy się jednak Ryszard Kaja i jego plakaty z serii Polska.

Kim jest Ryszard Kaja?

Ryszard Kaja (1962-2019 r.) był malarzem, grafikiem, scenografem, plakacistą i zapalonym podróżnikiem. Dzieciństwo i młodość spędził w Poznaniu, gdzie ukończył studia na wydziale Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (dzisiejszy Uniwersytet Artystyczny). Zamiłowanie do sztuki wyniósł z domu rodzinnego. Zbigniew Kaja, ojciec artysty, był uznanym grafikiem i jednym ze współtwórców polskiej szkoły plakatu, matka – Stefania Kaja zajmowała się ceramiką i malarstwem pejzażowym.

Po ukończeniu studiów Ryszard Kaja związał swoje życie z teatrem. Na przestrzeni kilkunastu lat stworzył ok. 200 scenografii, głównie do przedstawień operowych i baletowych. Współpracował m.in. z Teatrem Wielkim w Łodzi, Teatrem Wielkim w Poznaniu, operą we Wrocławiu, Warszawie i Szczecinie. Za swoje realizacje otrzymał liczne nagrody, m.in. prestiżową Złotą Maskę i Medal Młodej Sztuki.

W 2000 roku Ryszard Kaja zrezygnował z kariery scenografa, aby całkowicie poświęcić się grafice. W pracowni artysty zaczęły powstawać plakaty teatralne, wystawowe, filmowe i kulturalne. Prawdziwą popularność przyniosły mu jednak plakaty turystyczne z serii Polska.

Od morza aż do Tatr, czyli Polska na plakatach Ryszarda Kai

Pierwszy plakat z serii Polska powstał w 2012 roku. Kaja zadedykował go Wrocławiowi, czyli miastu, w którym znalazł miłość i w którym spędził najważniejsze lata swojego życia. Zamiast malowniczego rynku uwiecznił na plakacie wrocławską Iglicę oraz modernistyczną bryłę Hali Stulecia. Artysta ucieka bowiem od banału i pocztówkowej estetyki, starając się ukazać piękne, a zarazem prawdziwe oblicze Polski.

Chociaż cykl miał się zamknąć w 100 obrazach, powstało ich już ponad 140. Plakaty stanowią przewodnik po kraju, jego historii, obyczajach, kulturze i sztuce, a równocześnie zapisek prywatnych wspomnień autora. Ryszard Kaja portretuje wyłącznie te miejsca, które osobiście odwiedził. Na plakatach widnieją więc najważniejsze polskie miasta, regiony turystyczne i zabytki, a także niewielkie wsie, miasteczka i wybrane dzielnice.

Plakaty Ryszarda Kai są żartobliwe (Zakopane, Nadmorze), niekiedy genialne w swej prostocie (Hel, Bolesławiec, Wieliczka, Tatry, Ursynów), innym razem bogate w szczegóły i bardzo malarskie (Nadodrze, Lublin). Artysta zręcznie żongluje skojarzeniami, sięga po różne techniki, nurty i style: od impresjonizmu przez Młodą Polskę i art déco po modernizm. Ta wybuchowa z pozoru mieszanka wpisuje się doskonale w dzisiejsze gusta i trendy. Plakaty Ryszarda Kai pasują zarówno do wnętrz urządzonych nowocześnie, w stylu skandynawskim, retro, jak również eklektycznym.

Za co kochamy plakaty z serii Polska?

W dzisiejszych czasach, gdy granice pełnią rolę umowną, a ludzie nieustannie podróżują i zmieniają adres zamieszkania, każdy ma jakieś miejsce, za którym tęskni, które kocha albo miło wspomina. Plakaty Ryszarda Kai pozwalają zachować te miejsca w pamięci. Stanowią oznaką przywiązania i uwielbienia dla różnych zakątków Polski, z całym bagażem ich zalet, wad i drobnych śmiesznostek.

Plakaty z serii Polska to sztuka przez duże “S”, dostępna dla każdego i za niewielkie pieniądze. Plakat w formacie B1 (68x98 cm) kosztuje ok. 100 zł, a więc tyle samo co popularne reprodukcje z motywem kwiatów czy panoramy Nowego Jorku, które nie przedstawiają żadnej wartości artystycznej i są powielane w dziesiątkach tysięcy egzemplarzy.

Plakaty Ryszarda Kai z serii Polska: które wybieramy najczęściej?

Niektóre grafiki z serii Polska zasługują na miano bestsellerów. Do najbardziej rozpoznawalnych należy plakat Zadupie, z motywem drewnianego wychodka, zwanego również sławojką. Humorystyczna grafika może zagościć pod każdym adresem i w każdym pomieszczeniu, ale z wiadomych względów najlepiej odnajduje się w łazience. Ogromną popularnością cieszą się Tatry, minimalistyczny plakat Sopot, żartobliwe Podhale i Chałupy, a zwłaszcza Polska, jedna z ulubionych prac samego artysty, na której widnieją typowo polskie przysmaki: wódka, śledź i słoik ogórków kiszonych.

Gdzie kupić plakaty Ryszarda Kai?

Plakaty są dostępne w wybranych galeriach sztuki i księgarniach. Największy wybór oferuje Galeria Polskiego Plakatu we Wrocławiu, czyli oficjalny wydawca serii. Na stronie instytucji znaleźć można wszystkie plakaty turystyczne autorstwa Kai, w tym prace, które dopiero wyszły spod ręki artysty. Do miejsc wartych odwiedzenia zaliczają się również: Galeria Plakatu w Krakowie, założona przez pasjonata i znawcę tematu Krzysztofa Dydę, oraz księgarnia Skład Kulturalny w Poznaniu.

Grafiki z serii Polska są powielane również na pocztówkach. Można je znaleźć w rozmaitych sklepach internetowych oraz stacjonarnych. Zakup niedrogiej pocztówki (ok. 4-5 zł) to idealne rozwiązanie dla osób, które nie mają miejsca lub środków na wielkoformatowy plakat, ale pragną przemycić twórczość Kai do własnego domu.

Plakaty Ryszarda Kai mogą urozmaicić wystrój mieszkania, modnego lokalu, biura czy hotelowych wnętrz. Sprawdzą się idealnie w roli prezentu, zwłaszcza dla osoby, która lubi podróżować albo planuje wyprowadzkę z rodzinnego miasta. Plakaty z serii Polska będą również piękną pamiątka dla przyjaciół i znajomych zza granicy.