Jak położyć gładź gipsową i jak wyrównać ściany? Poradnik zrób to sam

Jeżeli marzą nam się gładkie, perfekcyjnie wykończone ściany, których nie powstydziłaby się nawet brytyjska królowa, sięgnijmy po gładź. Czułe, ale pewne „gładzenie ścian” to recepta na wnętrzarski sukces.

Wystarczy użyć gipsu szpachlowego, aby osiągnąć zadowalający efekt – całkiem równe podłoże bez śladu rys czy ubytków. Jeśli jednak zależy nam na efekcie spektakularnym, równych jak od linijki i idealnie gładkich powierzchniach ścian i sufitów, kupmy także gładź gipsową. Tylko dobrej jakości gładź gipsowa pozwoli nam na profesjonalne wyremontowanie ścian – nawet jeśli wszystkie prace przeprowadzamy samodzielnie. Dlaczego gips szpachlowy nigdy nie pozwoli nam na osiągnięcie takich rezultatów jak gładź? Chodzi o uziarnienie. Drobniejsze uziarnienie gładzi gipsowej sprawia, że możemy uzyskać gładszą, bardziej szczelną strukturę.

Kiedy gips szpachlowy, kiedy gładź gipsowa?

Aby skutecznie odnowić wnętrze, pamiętajmy o jednej, prostej zasadzie. O ile gips szpachlowy poradzi sobie jako samodzielne wykończenie, o tyle gładzi gipsowej nie stosujemy w pojedynkę! Gips szpachlowy to baza – wyrób, dzięki któremu skorygujemy największe nierówności podłoża i zwiększymy jego wytrzymałość. Po gładź gipsową możemy sięgnąć dopiero po prawidłowym zaszpachlowaniu ścian i sufitów, na idealnie równej powierzchni. Pozwoli ona na zniwelowanie tych mankamentów, z którymi nie poradziliśmy sobie na poprzednim etapie prac.

Gładź kładzie się przede wszystkim w celach dekoracyjnych. Po wyschnięciu ściana staje się gładka i biała – doskonała do pomalowania farbą. Kładzenie gładzi jest wymagane, jeśli wybraliśmy farbę satynową. Dlaczego? Powłoki satynowe, w przeciwieństwie do matowych, odbijają zamiast pochłaniać wiązki światła. W związku z tym wydają nam się lekko połyskliwe, co daje bardzo elegancki efekt. Jednocześnie jednak satynowe wykończenie bezlitośnie wyeksponuje wszelkie niedoskonałości podłoża, najdrobniejsze ryski, spękania czy ubytki. Satynowe ściany muszą być więc idealnie gładkie.

Pamiętaj! Gładź gipsowa nie sprawdzi się na podłożu z betonu komórkowego. Idealnie pokrywa natomiast tynki cementowe czy cementowo-wapienne. Wybierając gładź gipsową miejmy na uwadze jej właściwości higroskopijne, czyli podatność na wchłanianie wilgoci. Ścianę pokrytą materiałem gipsowym można też łatwo porysować czy uszkodzić. Brak odporności na wilgoć czy urazy mechaniczne sprawia, że produkty na bazie gipsu nie sprawdzą się w niektórych pomieszczeniach, takich jak łazienka czy klatki schodowe.

Narzędzia do uzupełnienia ubytków, rys i pęknięć

Przed położeniem gładzi powinniśmy przygotować ściany wyrównując wszystkie pęknięcia, rysy, ubytki. Do etapu gruntowania oraz gipsowania ścian będziemy potrzebowali następujących narzędzi i materiałów:

• paca do szpachlowania
• szpachelki do skrobania i szpachlowania
• środek gruntujący do przygotowania podłoża
• gips szpachlowy
• klej gipsowy lub gips budowlany (do uzupełnienia większych ubytków)
• narożniki aluminowe i nożyce do blachy
• ewentualnie siatka na pęknięcia

Pracując z produktem gipsowym pamiętajmy o tym, aby używać narzędzi ze stali nierdzewnej lub plastiku. Po przeprowadzeniu prac należy je dokładnie wyczyścić. Dobór szpachelek oraz pac powinien być uwarunkowany rozmiarem uszkodzenia.

Krok 1. Przygotowanie ściany pod gładź – gruntowanie ścian

Zanim przystąpimy do prac „wyrównawczych” odpowiednio przygotujmy podłoże. Zdemontujmy gniazdka i włączniki, a także kołki rozporowe czy gwoździe, które mogą nam przeszkadzać. Oczywiście usuwamy także stare, łuszczące się powłoki malarskie – możemy zeskrobać je ostrą szpachelką. Nie musimy zaś zdzierać farby z tych fragmentów ściany i sufitów, których mocno się trzyma.

Następnie powierzchnie oczyszczamy z pyłu i kurzu, myjemy je i odtłuszczamy. W dalszej kolejności konieczne będzie gruntowanie, czyli pokrycie odsłoniętych fragmentów ścian i sufitów specjalnym preparatem gruntującym, który wyrówna chłonność podłoża i przygotuje je do dalszych prac. Nakładając grunt, postępujmy zgodnie z zaleceniami producenta. Pominięcie tego etapu może skutkować pewnymi konsekwencjami. Chłonne powierzchnie mogą absorbować wodę ze świeżo położonej gładzi, w konsekwencji prowadząc do pęknania powierzchni.

Kolejny krok to gipsowanie ścian i sufitu. Jak już ustaliliśmy, zabieg ten należy przeprowadzić przed nakładaniem gładzi. Gips szpachlowy, masa szpachlowa, masa wyrównawcza – odpowiednich wyrobów należy szukać pod tymi nazwami. Dostępne są zarówno produkty gotowe do użycia, jak i takie, które należy wymieszać przed aplikacją, a oprócz tego wyroby do nanoszenia ręcznego lub mechanicznego.

Pamiętaj! Zwróć uwagę na rury z wodą. Zanim przystąpisz do gipsowania ścian zadbaj o izolowanie termiczne (otuliny z pianki), ponieważ przy przepływie wody może powstawać tzw. "punkt rosy". Skraplająca się woda może uszkodzić gładź tworząc na niej wilgotne plamy.

Krok 2. Gipsowanie ścian i sufitu krok po kroku

Pamiętajmy, że – jeśli nie wybraliśmy gotowej masy – gips wyrabiamy tuż przed rozpoczęciem prac, ściśle kierując się instrukcją. Gipsowanie pokoju należy rozpocząć po całkowitym wyschnięciu preparatu gruntującego. Jeśli kładliśmy nowe przewody, w pierwszej kolejności zajmijmy się wypełnieniem masą bruzd. Następnie gipsujemy miejsce styku ściany z ościeżnicą drzwi lub ramą okienną. Często specjalnej uwagi wymagają od nas – niezbyt równe – narożniki pomieszczenia. Jeśli mamy trudność z uzyskaniem kąta prostego w rogach, nałóżmy na nie masę szpachlową, a następnie zatopmy w niej specjalne narożniki i całość przykryjmy jeszcze jedną warstwą gipsu.

W dalszej kolejności wyrównujemy wszelkie rysy i spękania, jakie tylko zauważymy. Wciskamy je w ubytki za pomocą szpachelki, po czym rozcieramy masę, zbieramy jej nadmiar i wyrównujemy powierzchnię. W przypadku dużych uszkodzeń należy poszerzyć i pogłębić ubytek, aby wypełnienie lepiej przylegało do podłoża. W celu wzmocnienia ściany możemy dodatkowo skorzystać z siatki z włókna szklanego. Przy uzupełnianiu większych bruzd w ścianach masę szpachlową powinniśmy nakładać warstwowo. W przeciwnym razie mogą powstawać pęknięcia. Ważne, aby grubość każdej warstwy nie przekraczała 5 mm, a po każdej naniesionej, i przed nałożeniem kolejnej, odczekać do momentu dobrego wyschnięcia.

Kiedy już zajmiemy się mniejszymi mankamentami, szczegółami, możemy przystąpić do szpachlowania całego sufitu oraz ścian. Kierujemy się od rogów pomieszczenia, a w przypadku ścian najczęściej od dołu ku górze. Nakładanie masy pewnymi, długimi ruchami, a następnie zbieranie nadmiaru gipsu to najlepsza technika szpachlowania ścian.

Wskazówka! Wielu zwolenników ma szpachlowanie ścian na mokro. Sekret tej metody tkwi w ostatecznym wygładzeniu powierzchni. Wystarczy, że pacę zwilżymy wodą, dzięki czemu konieczność szlifowania na dalszych etapach ograniczymy do minimum.

Krok 3. Kładzenie gładzi

Ostatni krok wyrównywania ścian to położenie gładzi. Możemy tutaj wybrać jedną z dwóch metod – nakładanie gładzi za pomocą szpachli lub aplikację gładzi wałkiem. Wybór zależy od naszych umiejętności, a także powierzchni do pokrycia. W przypadku dużych powierzchni lepszym rozwiązaniem może okazać się wałek, który umożliwia szybką aplikację.

Wszystkie wyroby gipsowe przyspieszają korozję metali, dlatego przed położeniem gładzi obligatoryjnie należy zadbać o zabezpieczenie wszystkich powierzchni z metalu. Metalowe okucia drzwi, elementy rur, grzejników warto pokryć preparatem antykorozyjnym lub odporną na działanie agresywnego środowiska powłoką malarską.

Zanim przystąpimy do prac remontowych osłońmy okna, drzwi i podłogę folią ochronną, wynieśmy meble, usuńmy gniazdka elektryczne. Gips to materiał wyjątkowo brudzący, dlatego przygotowanie pomieszczenia bardzo ułatwi nam późniejsze sprzątanie.

Warto pamiętać, że w przypadku pokrywania gładzią świeżych tynków należy poczekać na dobre związanie tynku. W przypadku ścian cementowo-wapiennych nawet 3-4 tygodnie od ich położenia!

Narzędzia do gładzi nakładanej pacą

Wybierając narzędzia trzeba pamiętać, że gips jest silnie korozyjny dla zwykłych stali. Do nakładania gładzi gipsowej stosuje się narzędzia ze stali nierdzewnej lub plastiku.

• paca do gładzi
• szpachelka do gładzi
• szpachla do sztablatury
• papier ścierny (o granulacji od 100 do 150) oraz kostka do szlifowania lub szlifierka oscylacyjna do gładzi
• gładź gipsowa

Do przygotowania gładzi:

• wiadro
• wiertarka z mieszarką (choć można też mieszać ręcznie)

Kładzenie gładzi szpachlą krok po kroku

Aby przejść do kolejnego etapu prac, musimy poczekać na całkowite wyschnięcie podłoża. Ile schnie szpachla? To kwestia bardzo indywidualna. Czas wysychania wyrobu jest uzależniony m.in. od warunków, panujących w pomieszczeniu – temperatury i wilgotności. Dokładniejszych informacji szukajmy w karcie technicznej produktu. Tuż przed przystąpieniem do nakładania gładzi gipsowej przygotowujemy masę – jeśli wybraliśmy produkt w wersji sypkiej.

Jak kłaść gładź gipsową? Pierwszą zasadą, której powinniśmy się trzymać jest kolejność prac. Nakładanie gładzi zawsze zaczynamy od sufitów, a kończymy na ścianach. Procedura w zasadzie nie różni się od opisanej powyżej, dotyczącej nakładania szpachli. Sięgamy też po te same narzędzia. Gładzenie ścian i sufitów to więc nic innego, jak dokładne rozprowadzanie wyrobu po powierzchni za pomocą pacy. Miejmy jedynie na uwadze, aby nakładać cieniutką warstwę masy, ok. 1-2 mm. Na końcu wygładzamy gips szpachlą do sztablatury, który jest narzędziem przeznaczonym do wyrównywania gładzi na ścianach czy sufitach. Prawidłowa technika szpachlowania ścian polega na rozprowadzaniu masy od narożników ściany, jednym, pociągłym ruchem. Przy nakładaniu pacą możemy, a wręcz powinniśmy pracować na niewielkich obszarach. Wyrównanie masy musi odbywać się jeszcze przed jej wyschnięciem. Laicy sztuki remontowej zastanawiają się często, ile warstw gładzi należy kłaść. Zazwyczaj zalecana jest pojedyncza warstwa masy. Drugą warstwę nakładamy tylko w przypadku gdy popełniliśmy błąd, który należy skorygować.

Po całkowitym wyschnięciu gładzi wyrównujemy powierzchnię, chyba że stosujemy metodę na mokro. Szlifujemy dane fragmenty ścian i sufitów za pomocą papieru ściernego (granulacja 100-150) oraz kostki (do narożników). Zacznijmy od rogów pomieszczenia i kierujmy się w głąb wnętrza, wykonujmy delikatne, ale pewne, okrężne ruchy dłońmi. W ten sposób uzyskamy perfekcyjne, równe jak od linijki podłoże, przygotowane do dalszych prac i zabiegów.

Narzędzia do nakładania gładzi wałkiem

W przypadku nakładania gładzi wałkiem będziemy potrzebowali:

• wałek o długości włosia ok. 15-18 cm lub 9-10 mm w przypadku gładkich powierzchni, takich jak płyty gipsowo-kartonowe czy tynki gipsowe
• drążek z gwintem
• szpachelki do gładzi o długim ostrzu np. 8 cm ze stali nierdzewnej
• papier ścierny (o granulacji od 100 do 150) oraz kostka do szlifowania lub szlifierka oscylacyjna do gładzi
• gładź gipsowa

Do przygotowania gładzi:

• wiadro
• wiertarka z mieszarką (choć można też mieszać ręcznie)

Nakładanie gładzi wałkiem krok po kroku

Drugą metodą, polecaną szczególnie do dużych powierzchni, jest nakładanie gładzi gipsowej wałkiem. To stosunkowo prosta metoda pod warunkiem, że wybierzemy odpowiednie narzędzia – wałek o odpowiedniej długości włosia czy odpowiednio szerokie szpachelki do wygładzania ściany.

Jak położyć gładź wałkiem? Przed rozpoczęciem pracy należy delikatnie nawilżyć wałek wodą – zapewnia to lepszą chłonność wałka i lepszą przyczepność masy szpachlowej. Technika aplikacji wałkiem sprowadza się do odpowiedniego nanoszenia masy. Gładź nakładamy wałkiem pasami naprzemiennie ciągniętymi od góry do dołu i dołu do góry. Nakładamy 1-2 warstwy, według potrzeby, na całej długości ściany. Chwilę należy odczekać, a następnie wyrównać jeszcze wilgotną gładź szeroką szpachlą. Narzędzie powinniśmy przyłożyć pod jak najmniejszym kątem względem ściany, równomiernie i bez przerywania przeciągając do końca powierzchni. Ważne, aby czynność zacząć od brzegu lub góry powierzchni. Co jakiś czas powinniśmy czyścić szpachlę z masy, aby nie tworzyć defektów i nierówności.

Gdy masa wyschnie rozpoczynamy ostatni etap – szlifowanie. Szlifujemy klockiem szlifierskim, papierem ściernym. Szlifowanie zaczynamy od punktów krańcowych – naroży i krawędzi – zanim przejdziemy do szlifowania dużej powierzchni.

Ręczne nakładanie gładzi gipsowej wcale nie jest takie trudne, jak mogłoby się wydawać. Owszem, konieczna jest tu dokładność i odrobina techniki, jednak zamiast zlecić wykonanie usługi firmom remontowym, możemy samodzielnie wykonać część prostych prac remontowych. Gładzenie, usuwanie ubytków i wyrównywanie ścian nie wymagają wielkich umiejętności, a pozwalają zaoszczędzić parę groszy, które możemy przeznaczyć na ładniejszy dywan czy nowe dekoracje okienne.