Lampy energooszczędne w pigułce. Co musisz o nich wiedzieć?
Na rynku jest coraz więcej źródeł światła, które zastąpiły mało wydajne żarówki wolframowe. Każde z nich charakteryzuje się innymi właściwościami przydatnymi w różnych sytuacjach. Dlatego najlepiej uzyskać informacje o wszystkich i dopiero wtedy podjąć świadomy wybór. Jakie rodzaje energooszczędnych lamp mamy dzisiaj do dyspozycji?
Jasność na lata
Do oświetlenia sztucznego przywiązujemy coraz większą wagę – doceniamy jego funkcjonalność, walory estetyczne, a także oddziaływanie na nasze zdrowie i samopoczucie. W efektywnym działaniu światła sztucznego fundamentalną rolę odgrywają jego źródła. Zaletą tych najnowocześniejszych jest nie tylko znacznie dłuższa żywotność (niż w przypadku żarówek żarowych), ale też bogactwo kształtów, rodzajów gwintów czy też wysoka efektywność energetyczna. Z powodzeniem wiele z nich można stosować nie tylko w domu czy mieszkaniu, ale także na zewnątrz, co w polskim klimacie – szczególnie jesienią i zimą – ma duże znaczenie także dla naszego poczucia bezpieczeństwa.
Energooszczędne wyróżniki
Niezależnie od rodzaju źródła światła, jakie chcemy zastosować w naszym lokum, warto zwrócić uwagę na niektóre właściwości lamp energooszczędnych. Znaczenie ma ich efektywność oznaczona literami od A do G. Za energooszczędne uważa się jedynie produkty klasy energetycznej oznaczone A. Istotna jest też żywotność, czyli czas świecenia określany przez liczbę godzin. Rozrzut jest bardzo duży i w zależności od rodzaju oświetlenia wynosi od 2 do nawet 50 tys. godzin. Ważna jest ponadto barwa światła (wyrażona w kelwinach – oznaczona literą K). Nowoczesne oświetlenie energooszczędne dostępne jest zarówno w wersjach ciepłych, neutralnych, jak i chłodnych. Dotyczy to również lamp LED. Trzeba zwrócić również uwagę na podawany w lumenach (lm) strumień świetlny, określa on skuteczność źródła światła (np. 60-watową żarówkę zastąpi lampa o mocy 700–810 lm). Energooszczędne źródła światła dostępne są z różnymi gwintami dostosowanymi do opraw –zarówno tradycyjnych, jak i nowoczesnych. Poza najbardziej popularnymi E27 czy E14, są to G9, G4, GU10 czy też MR16 lub MR11.
Świetlówki kompaktowe
Nadal należą do najczęściej wybieranych ”żarówek”. Pozwalają zaoszczędzić nawet do 80% energii w porównaniu z tymi tradycyjnymi. Nawet intensywnie użytkowane nie wymagają wymiany nawet przez 6-7 lat. Świecą około 8 tys. godzin. Ich zaletą jest także obniżona emisja gazów cieplarnianych. Świetlówka 20 W działająca 1000 godzin wytwarza 20 kg CO2, podczas gdy tradycyjna żarówka w tym samym czasie produkuje ok. 100 kg tego gazu. Wyróżnia je także przystępna cena i bardzo duża liczba kształtów, dzięki czemu można je stosować w bardzo wielu oprawach. Wybierając świetlówki zwróćmy uwagę na liczbę cykli włączania i wyłączania (on/off). W przypadku częstego zapalania możemy bowiem skrócić ich żywotność. W pomieszczeniach, w których wielokrotnie w ciągu doby włączamy światło, warto instalować świetlówki, które są przeznaczone na milion cykli. Pamiętajmy, że nie możemy usuwać ich z tradycyjnymi odpadami gospodarstwa domowego.
Wszechstronne halogeny
Mogą wyglądać tak samo jak klasyczne żarówki, jednak zużywają do 30 proc. energii mniej niż one. Ich żywotność określa się na ok. 2 tys. godzin. Do dyspozycji mamy halogeny wysokonapięciowe oraz niskonapięciowe. Pierwsze pracują na takim samym napięciu jak tradycyjne źródła światła i mają podobne zastosowania. Wykorzystuje się je do oświetlenia ogólnego oraz miejscowego. Drugie zasila się napięciem 6, 12 oraz 24 V, dlatego wymagają one współpracy z transformatorem. Halogeny podobnie jak zwykłe żarówki można usuwać wraz z odpadami komunalnymi.
Oświetlenie energooszczędne LED
Lampy LED dzięki coraz lepszym właściwościom i niższym cenom wysuwają się na pozycję lidera powszechnie stosowanych źródeł światła. Żarówki LED praktycznie się nie nagrzewają. Wyróżnia je długa żywotność – niektóre modele świecą nawet do 50 tys. godzin, co docenimy montując je w miejscach trudno dostępnych. W porównaniu z tradycyjnymi żarówkami zużywają o 80 proc. mniej energii. Diody LED nie emitują promieniowania UV, dzięki czemu nie odbarwiają oświetlanych przedmiotów. Jest to istotne np. gdy są montowane w meblach. Z powodzeniem można też wybrać ledy o temperaturze barwowej najlepszej dla funkcji danego pomieszczenia, poczynając od chłodnych powyżej 5 tys. K do ciepłych, oscylujących w granicach 2,7–3,2 tys. K.
Wybór odpowiednich żarówek oraz lamp jest istotnym elementem wystroju wnętrza. Przy ich wyborze warto kierować się nie tylko upodobaniami estetycznymi, ale również takimi aspektami jak temperatura światła, moc czy czas świecenia. Dlatego aby wybrać jak najbardziej dopasowane do swoich potrzeb oświetlenie, warto znać rodzaje lamp i różnice między nimi.
Treść artykułu pojawiła się w serwisie dzięki uprzejmości dom.wp.pl. Autor tekstu: Anna Kowalska