Wiosenne porządki w ogrodzie – krok po kroku
Zbliżająca się wielkimi krokami wiosna to czas porządków w ogrodzie. I choć prace wśród roślin należą do przyjemnych, ogrom obowiązków bywa przytłaczający. Dobra organizacja i konsekwencja w działaniu pozwolą nam przygotować kwiaty, krzewy oraz drzewa do nowego sezonu, aby móc cieszyć się pięknym i estetycznym ogrodem.
Etap pierwszy: przygotowanie i sprawdzenie narzędzi
Sezon na porządki w ogrodzie nie powinien wiązać się z poczuciem przykrego obowiązku lub zniechęcać nas do prowadzenia zielonej przestrzeni. Warto więc zorganizować pracę w taki sposób, aby każdy jej kolejny etap był uzupełnieniem i następstwem poprzedniego. Zachowanie logicznej kolejności nie tylko ułatwi nam doprowadzenie ogrodu do ładu, ale również pozytywnie wpłynie na wszystkie rośliny, które powoli budzą się do życia po zimowym letargu.
Wiosnę w ogrodzie należy zacząć od przygotowania odpowiednich narzędzi. Warto sprawdzić stan techniczny grabi, łopaty, sekatora oraz innych akcesoriów, które będą nam potrzebne do sprawnego i bezproblemowego przejścia przez etap sprzątania. Jeśli sprzęty, jakie zamierzamy wykorzystać do pracy są brudne lub zanieczyszczone olejami i środkami konserwującymi należy je umyć, a następnie dokładnie wysuszyć, aby nie dopuścić do powstania korozji lub zainfekowania roślin.
Warto również sprawdzić, czy na pewno posiadamy odpowiedni sprzęt. W przypadku ogrodów, gdzie są zarówno drzewa, jak również krzewy, warto zaopatrzyć się w dwa sekatory. Pierwszy, czyli masywny o wydłużonym kształcie, jest przeznaczony do grubszych gałęzi np. jabłoni i kasztanu, natomiast drugi (mniejszy), z uwagi na większą precyzję, sprawdzi się do przycinania np. agrestu, porzeczki lub borówki.
Grabie, którymi zbierzemy zeszłoroczne liście również nie powinny być przypadkowe. Najlepiej sprawdzą się te z szeroką głowicą, o wydłużonych i elastycznych zębach wykonanych z tworzywa. Metalowe, ciężkie i krótkie nie nadają się do grabienia trawnika, ponieważ ich użytkowanie wymaga większego nakładu siły i mają mniejszą zdolność zbiorczą. Z tego powodu używamy ich wyłącznie do prac ziemnych, czyli np. podczas wyrównywania warstwy humusu lub wygładzania grządek.
Etap drugi: sprzątanie ogrodu
Jeśli wszystkie narzędzia są w dobrym stanie, możemy przejść do etapu drugiego, czyli prac porządkowych. W tym miejscu nie potrzeba wiele filozofii, ale musimy zadbać o odpowiednią organizację pracy, aby jak najszybciej uporać się z zalegającymi liśćmi oraz leżącymi gałązkami. Nie zapominajmy jednak o tym, że zeszłoroczne liście są również “wszczepione” w gałęzie roślin. Aby więc nasza praca nie należała do syzyfowej, warto najpierw delikatnie poruszać drzewami i krzewami, aby wszystko swobodnie opadło na trawnik. Grabienie zaczynamy od końca ogrodu i kierujemy się w stronę wyjścia lub pojemnika na odpady organiczne. W ten sposób zaoszczędzimy czas i energię.
Do prac porządkowych ziemnych należą m.in.:
- Grabienie liści.
- Uprzątnięcie suchych gałązek z trawnika i uschniętych źdźbeł.
- Ściągnięcie warstw okrywowych z zabezpieczonych przed mrozem roślin (np. słomy, agrowłókniny, itp.).
Pozyskane w ten sposób odpady organiczne możemy wykorzystać jako kompost, dlatego jeśli posiadamy odpowiedni zbiornik, wystarczy wrzucić do niego stare liście i odpady roślinne.
Etap trzeci: przycinanie drzew
Aby drzewa cieszyły oko oraz nie dochodziło do ich dziczenia, należy odpowiednio je pielęgnować i przycinać. Za pomocą odpowiednich sprzętów należy usunąć połamane i suche gałęzie oraz ewentualnie nadać roślinie pożądany kształt. Wiele gatunków możemy dowolnie modelować, jednak wymaga to wprawy i doświadczenia, dlatego jeśli nie jesteśmy mistrzami sekatora, bezpieczniej zdecydować się na prostsze i geometryczne formy.
Jednak zanim rozpoczniemy dzień “wielkich cięć” w naszym wiosennym ogrodzie, warto sprawdzić, czy aby na pewno jest to dobry czas dla danego gatunku drzewa lub krzewu. Rośliny rządzą się swoimi prawami, dlatego jedne wybudzają się z zimowego letargu prędzej, zaś inne później.
W zaplanowaniu przycinania z pewnością przydatny okaże się kalendarz cięć:
- Drzewa liściaste - w większości przypadków cięcia pielęgnacyjne koron należy wykonywać od listopada do marca (zanim pojawią się soki), jednak nie należy przesadzać z ich intensywnością, ponieważ duża ilość “ran” znacznie osłabia drzewo. Drzewa kwitnące latem i jesienią (np. jesion) przycina się od lutego aż do początków wegetacji.
Pamiętajmy, że wiosennych cięć nie wykonujemy w przypadku brzozy, grabu oraz klonu.
- Drzewa iglaste - cięcia iglaków polegające na nadaniu im formy (np. stożka) należy wykonywać wczesną wiosną, zaś pielęgnacyjne usuwanie niektórych gałęzi można wykonywać w kwietniu i maju.
W przypadku sosny nie należy wykonywać wiosennych cięć, ponieważ może to zniszczyć drzewo. Wycinanie gałązek w tym przypadku najlepiej zostawić do lipca, kiedy rozpoczyna się faza “świeczki”.
- Krzewy owocowe - wczesną wiosną warto przyciąć krzewy owocowe, tj. agresty i porzeczki. Podczas tego zabiegu najważniejsze jest to, aby wycinać stare gałązki, dzięki czemu nowe pędy będą silniejsze.
Przycinaniem malin i jeżyn lepiej się zająć dopiero pod koniec września, ponieważ wykonywanie cięć pielęgnacyjnych wiosną, może skutkować słabszymi zbiorami.
- Krzewy ozdobne - przycinamy je w celach estetycznych, aby uzyskać lepszy rozrost i poprawić kwitnienie. Jednak zanim użyjemy sekatora, należy dokładnie zapoznać się z biologią konkretnego gatunku. Krzewy ozdobne są niezwykle delikatne, przez co terminy cięć nie mogą być przypadkowe.
Wczesną wiosną przycinamy berberysy, derenie oraz byliny traw i paproci, jednak należy pamiętać o tym, aby nie robić tego w momencie pojawiania się “ostatnich przymrozków”. W połowie marca można wykonać również pierwsze cięcie krzewów liściastych, które tworzą żywopłoty, czyli ligustry, graby i laurowiśnie.
Pamiętajmy również, że niektóre gatunki nie wymagają cięć pielęgnacyjnych, a jedynie - w razie konieczności - sanitarne. Do grupy takich roślin należą magnolie, wawrzynki i oczary.
Etap czwarty: wzbogacenie gleby
Wiosna to idealny czas, aby wzbogacić glebę o cenne składniki odżywcze i mineralne. Do tego celu możemy użyć własnego kompostu lub specjalistycznych preparatów o ekologicznym składzie, które są dostępne w każdym sklepie z artykułami ogrodniczymi. Aby dodatkowo spulchnić ziemię i ją utlenić poprawiając tym samym jej zdolność przepuszczania wody, warto wykonać zabieg aeracji, czyli nakłuwania wierzchniej warstwy np. kolcami wideł lub specjalnymi butami z ostrymi igłami na podeszwie. Dzięki temu poprawimy strukturę ziemi i w efekcie uzyskamy piękny ogród wiosną oraz przez cały sezon letni.
Wybierając nawóz kierujmy się rozsądkiem i unikajmy silnych substancji, które mogą okazać się szkodliwe dla naszych roślin. Wybierajmy produkty sprawdzone i ekologiczne, np. biohumus, ponieważ jest on bogaty w kwasy humusowe, mikroorganizmy oraz naturalnie występującą próchnicę.
Opryski i stosowanie chemii w ogrodzie
Aby zapewnić sobie piękny ogród na wiosnę, niezwykle istotne jest pozbycie się chwastów, które nierzadko są gatunkami inwazyjnymi i osłabiają system korzeniowy naszych kwiatów. W przypadku rabatek zaleca się stosowanie preparatów ekologicznych, w tym domowych sposobów (np. wywar z czosnku lub octu), ponieważ silne środki chemiczne są zbyt radykalne i mogą zniszczyć delikatne rośliny. W przypadku uciążliwego zachwaszczenia można zastosować preparaty chemiczne, ale należy dokładnie zapoznać się z ich instrukcją stosowania oraz ściśle trzymać się zaleceń producenta. Popularne herbicydy na bazie glifosatu są skuteczne, ale również bardzo niebezpieczne dla ludzi, zwierząt oraz pszczół.
Opryski wykonujemy wiosną, najlepiej późnym i bezwietrznym popołudniem, gdy temperatura oscyluje między 12°C a 25°C. Zabronione jest stosowanie środka podczas upałów oraz silnych wiatrów. Należy również pamiętać, aby przy wykonywaniu zabiegu w pobliżu nie było dzieci i zwierząt, zaś w przypadku pojawienia się mdłości lub zawrotów głowy - natychmiast przerwać oprysk i skontaktować się z lekarzem pierwszej pomocy.
Po wykonaniu oprysku przez kilka godzin należy unikać spożywania alkoholu oraz profilaktycznie wypić szklankę mleka lub przyjąć dawkę węgla leczniczego (aktywnego).