Trawy ozdobne – najpopularniejsze odmiany ogrodowe i warunki ich uprawy

Jeśli trawa w ogrodzie, to tylko na trawniku? Nic podobnego! Coraz popularniejsze staje się uzupełnianie klasycznych kompozycji kwiatów i krzewów za pomocą ozdobnych traw. Na rynku ogrodniczym można przebierać w dziesiątkach gatunków i odmian różniących się od siebie wysokością, kolorem liści i rozmiarem kwiatostanów. Coś dla siebie znajdą zarówno miłośnicy spektakularnych roślin, jak i ci, którzy poszukują ciekawego uzupełnienia kwiatowych rabat. Ozdobne trawy będą dekorowały ogród niezależnie od jego wielkości czy pory roku, znakomicie skomponują się z resztą roślinności, a także mogą mieć praktyczne zastosowanie.

Trawy ozdobne – zalety

Ozdobne trawy do ogrodu to jedne z najmniej problematycznych roślin, jakie można sobie wyobrazić. Jeśli tylko posadzimy je na odpowiednim stanowisku i zapewnimy im właściwy rodzaj gleby, staną się długoletnimi i mało wymagającymi lokatorami przydomowych ogródków. Większość gatunków z racji pochodzenia z ciepłych krajów znakomicie znosi suszę. Trawy są również mało wrażliwe na choroby i pasożyty. Jedyne czynności ogrodnicze, które należy przy nich wykonać, to przycięcie wczesną wiosną, jednorazowe nawiezienie w ciągu sezonu wegetacyjnego oraz ewentualne zabezpieczenie przed zimowymi chłodami bardziej wrażliwych gatunków.

Jeśli chodzi o wysokie trawy ozdobne, których wysokość może czasem osiągnąć nawet 3 metry, mogą być one alternatywą dla żywopłotu lub przynajmniej stanowić dla niego uzupełnienie. Długie liście i puchate, zwiewne kwiatostany na smukłych łodygach skutecznie zapewnią osłonę przed niepożądanym wzrokiem. Z kolei niskie trawy ozdobne można wykorzystać jako tło dla kwitnących bylin lub – w przypadku niektórych gatunków – stworzyć za ich pomocą gęstą darń. Trawy ozdobne znakomicie czują się w towarzystwie innych roślin i mogą z nimi tworzyć urzekające kompozycje.

Trawy ozdobne wysokie

Do traw wysokich zalicza się gatunki przekraczające wysokość 1 metra.

Kortaderia pampasowa – jeden z najwyższych i najbardziej imponujących gatunków traw, zadziwiający swoimi ogromnymi, puszystymi wiechami. Ojczyzną kortaderii jest Ameryka Południowa, gdzie roślina ta potrafi osiągnąć wysokość nawet 3 metrów. W warunkach europejskich jej rozmiary są nieco skromniejsze – wraz wiechami pędy tej trawy liczą sobie na ogół około 2 metrów. Kwiatostany pojawiają się na przełomie lata i jesieni. Najczęściej mają barwę kremową, ale mogą też przybierać kolor różowy. Z racji swojego pochodzenia kortaderia uwielbia słońce i dobrze znosi suszę – większej wilgoci wymagają jedynie młode okazy. Niestety, gatunek ten jest bardzo wrażliwy na mrozy, dlatego zimą sadzonki należy starannie zabezpieczać.

Arundo trzcinowate – bylina mająca postać długich, szeroki i wielobarwnych ździebeł – przez ich środek przebiega ciemniejszy pas, zaś po jego obu stronach znajdują się pasy białe. Arundo może osiągnąć wysokość 3 metrów, błyskawicznie rozrastając się w bujne kępy. Niestety, w polskim klimacie roślina nie kwitnie. Najlepiej czuje się na stanowiskach słonecznych i osłoniętych przed wiatrem, umieszczone w glebie żyznej, lekko kwaśnej, w okresie wegetacji nieco wilgotnej, suchej zaś po jej zakończeniu. Arundo jest wrażliwe na mróz i przemoknięcie, dlatego zimą należy zapewnić mu ochronę przed chłodem i wodą.

Ostnica olbrzymia – najbardziej długowieczna i zarazem największa spośród wszystkich gatunków ostnic osiąga wysokość ok. 2,5 metra. Tworzy kępy złożone ze smukłych, łukowatych źdźbeł. Ostnica zakwita w okresie od września do sierpnia i w tym czasie na jej łodygach pojawiają się luźne kwiatostany w kolorze najpierw złocistym, później zaś czerwono-brunatnym. Tworzą one malowniczą chmurę, falującą i szumiącą na wietrze. Do zdrowego rozwoju ostnicy potrzebna jest gleba żyzna, przepuszczalna i lekko wilgotna. Roślina bez problemu znosi zarówno suszę, jak i mróz.

Miskanty – grupa wiechlinowatych traw pochodzących z Azji. Z całej dużej rodziny w Polsce najczęściej uprawiane są trzy gatunki: miskant cukrowy wyrastający na 2,5 metra, miskant chiński mogący osiągnąć wysokość 3 metrów oraz miskant olbrzymi – krzyżówka miskanta cukrowego i chińskiego – który może wyrosnąć na wysokość nawet 4 metrów. Ich cechą charakterystyczną są puszyste pióropusze wyrastające na szczycie długich łodyg. Miskanty chiński i olbrzymi lubią glebę przepuszczalną, lekko wilgotną oraz ciepłe, słoneczne stanowiska.

Oczeret jeziorny – pospolicie znany jest jako sitowie lub szuwary. Jest to bylina z płożącym kłączem zakorzenionym na dnie zbiorników wodnych, posiadająca sztywne zielone łodygi zakończone czasem brązowymi rozłożystymi kłosami. W ogrodach należy ją sadzić na brzegach oczek wodnych i stawów. Oczeret jest całkowicie mrozoodporny, stanowi również znakomity filtrator wody.

Trawy ozdobne średnie

Za średniowysokie uznaje się trawy, które zachowują wysokość pomiędzy 50 a 100 cm.

Jęczmień grzywiasty – jednoroczna, bardzo łatwo ulegająca rozsiewaniu trawa o jedwabistych fioletowych kłosach. Kwitnie od czerwca do września, a jego okazałe kwiatostany nadają się do suszenia i sporządzania bukietów. Preferuje słońce oraz wilgotną, żyzną i przepuszczalną glebę. Właściwie uprawiany tworzy gęste kępy. Należy kontrolować jego samoistne wysiewanie, bo jęczmień szybko może stać się rośliną inwazyjną.

Kostrzewa popielata – zimozielona bylina tworzącą nastroszone kępy złożone z jej sztywnych, niebiesko-zielonych liści. Kwitnie w okresie od czerwca do lipca, wydając tworzące wiechy kwiaty, które w późniejszym czasie zmieniają kolor na brunatny. Kostrzewę należy umieszczać w bardzo słonecznych rejonach ogrodu, najlepiej w glebie żyznej, dość suchej, bogatej w wapń i przepuszczalnej.

Rozplenica japońska – jedna z najpiękniejszych traw dekoracyjnych, od lipca do września wypuszczająca puchate, białe kwiatostany. Liście rośliny mają postać wąskich, długich źdźbeł i przybierają szarozielony kolor. Rozplenica lubi słońce i ciepło, jeśli zaś chodzi o glebę, preferuje podłoże żyzne, umiarkowanie suche, o odczynie obojętnym. W okresie zimowym wymaga okrycia przed chłodem.

Perłówka wyniosła – wieloletnia trawa o charakterystycznych czerwono-fioletowych wiechach rozkwitających w maju i lipcu. Najbardziej odpowiada jej gleba piaszczysta, lekko wilgotna, o odczynie obojętnym. Perłówka może być sadzona zarówno w słońcu, jak i w półcieniu. Dobrze znosi niskie temperatury i nie jest zbyt podatna na choroby.

Turzyca palmowa – bylina tworząca duże, kuliste i intensywnie zielone kępy, złożone z wyrastających niemal pionowo liści. W lipcu na łodygach pojawiają się brunatne kwiatostany. Jest mrozoodporna, a jej liście mogą zdobić ogród również zimą – szczególnie pięknie wyglądają długie źdźbła pokryte szronem. Turzyca wymaga stanowisk cienistych lub półcienistych. Bardzo ważne jest dobre nawodnienie gleby, w której rośnie, gdyż zależy od tego czy turzyca dobrze będzie znosić ewentualne nasłonecznienie.

Trawy ozdobne niskie (do 50 cm)

Za niskie trawy ozdobne uznaje się rośliny nie przekraczające 50 cm wysokości.

Dmuszek jajowaty – oryginalna roślina w formie suchej mogąca stanowić nieprzeciętną ozdobę wielkanocnego stołu, dzięki kwiatostanom do złudzenia przypominającym… jajka. Dmuszek jest trawą jednoroczną lub dwuletnią posiadajacą szaro-zielone, wąskie liście i zielono-beżowe kwiaty w formie kulistych kłosów kwitnących od maja do sierpnia. Nie posiada szczególnych wymagań i do szczęścia wystarczy mu piaszczysta, umiarkowanie żyzna gleba oraz dużo słońca.

Imperata cylindryczna – ceniona roślina o bardzo dekoracyjnych, długich źdźbłach przebarwiających się na czerwono. Od sierpnia do września pojawiają się krótkie, srebrzyste kłosy. Może osiągnąć wysokość około 60 cm, jednak słabo rozrasta się wszerz, tworząc raczej niewielkie kępy. Wymaga wilgotnej, dobrze przepuszczalnej gleby i słonecznych lub półcienistych stanowisk. Mimo że nie należy do roślin szczególnie wrażliwych na mróz, zimą lepiej ją zabezpieczyć przed chłodem na przykład za pomocą sosnowych gałęzi.

Kłosówka miękka – bylina o szaro-zielonych, pstrych liściach mogąca posłużyć jako roślina zadarniająca. Od maja do czerwca zakwita niepozornymi kwiatami, które pod względem dekoracyjnym zdecydowanie ustępują liściom. Posadzona w słońcu rośnie w gęstych kępach. Jeśli chodzi o glebę, najbardziej służy jej podłoże wilgotne i przepuszczalne. Należy do bardzo odpornych gatunków, łatwych w uprawie i mało wrażliwych na szkodniki.

Kostrzewa Gautiera – ta pochodząca z Pirenejów trawa, potocznie nazywana “niedźwiedzim futrem”, rośnie w gęstych kępach tworzących zwarte poduchy. Bardzo szybko się rozrasta i może być wykorzystywana jako roślina zadarniająca. Rozkwita w maju, wydając wiotkie beżowe kwiaty. Nie posiada szczególnych wymagań uprawowych – doskonale rośnie zarówno na stanowiskach słonecznych, jak i półcienistych. Odpowiadają jej właściwie wszystkie rodzaje gleby i jest całkowicie odporna na mróz.

Japońska trawa kaskadowa – jak sama nazwa wskazuje, gatunek ten pochodzi z odległej Japonii, choć znany jest też pod nazwą grecką jako Hakonechloa. Jej liście są podłużne i lancetowate, zielone, złotawe lub pstre. Opadają kaskadowo, tworząc imponujące rozłożyste kępy. Roślina dobrze czuje się zarówno na słońcu, jak i w cieniu, trzeba mieć jednak na uwadze, że od ilości światła zależy kolor jej liści. Posadzona na stanowisku słonecznym przybierze barwę biało-kremową, zaś w cieniu jej liście pociemnieją i zyskają zielony kolor. W okresie jesienno-zimowym przebarwiają się na czerwono. Hakonechloa lubi glebę bogatą w składniki odżywcze, przepuszczalną i umiarkowanie wilgotną. W okresie zimowym należy chronić ją przed nadmiarem wody.

Trawy ozdobne – aranżacje

Ozdobne trawy najlepiej sprawdzają się w naturalnych nasadzeniach, na przykład w ogrodach utrzymanych w stylu angielskim. Jednym z najpopularniejszych sposobów na stworzenie aranżacji z trawy ozdobnej jest wykorzystanie jej w charakterze solitera – okazałej rośliny posadzonej samotnie w reprezentacyjnym punkcie ogrodu. Do tego typu nasadzeń najbardziej nadają się wysokie trawy ozdobne, przykuwające uwagę swoim imponującym wzrostem i ozdobnymi pióropuszami.

Drugim pomysłem na znalezienie miejsca na trawy ozdobne w ogrodzie jest posadzenie ich w charakterze żywopłotu. Można nimi obsadzić rabaty pod ogrodzeniami, ale można również wykorzystać je do oddzielenia poszczególnych stref ogrodu. Trawy wysokie oraz średnie mogą także posłużyć do przesłonięcia stojących w ogrodzie pojemników kompostowych, szop ogrodniczych czy innych elementów, które niekoniecznie muszą znajdować się na widoku.

Trawy ozdobne wspaniale wyglądają jako część kwiatowych rabat. Trawy wysokie (np. miskanty chińskie) dobrze sprawdzą się posadzone jako najwyższe piętro grządek – będą pełniły funkcję tła dla niższych krzewów i kwiatów. Średnie i niskie trawy będą świetnym towarzystwem dla roślin wczesnowiosennych, które rozkwitają na przełomie marca i kwietnia. Po przekwitnięciu tych kwiatów to właśnie trawy wypełnią luki w rabatach – w tym przypadku najlepiej skorzystać z gatunków, które późno rozpoczynają wegetację, czyli wypuszczają pierwsze liście w okolicach maja. Z trawami najlepiej wyglądają rośliny o intensywnie kolorowych kwiatach lub dużych i szerokich liściach.

Trawy ozdobne jesienią i zimą

Na przełomie lata i jesieni ozdobne trawy stają się najbardziej dekoracyjne – pióropusze osiągają pełną wysokość, a liście zyskują kolorowe przebarwienia. Trawy są nieocenione również wtedy, gdy zależy nam, aby ogród prezentował się interesująco zimą. W tym celu można skorzystać z traw zimozielonych – np. kostrzewy – które również zimą będą tworzyć bujne kępy. W przypadku innych gatunków traw wystarczy nie obcinać ich suchych pędów – oszronione, lekko przyprószone śniegiem lub zamrożone kwiatostany nadadzą ogrodowi baśniowego klimatu. W przypadku wysokich traw ozdobnych lepiej wybrać odmiany kwitnące nieco później, aby kwiatostany nie rozsypały się przed zimą. Warto również podwiązać ich łodygi, by nie połamały się pod ciężarem śniegu.