Murowanie ścian krok po kroku

Technologia murowania ścian, czyli wznoszenia budowli z kamienia, cegły czy bloczków z użyciem zapraw wiążących, znana jest od czasów starożytnego Egiptu. Obecnie nawet 90 proc. budynków powstających w Polsce to domy murowane. Przez wieki szczegółowa wiedza na temat stawiania ścian owiana była tajemnicą i dostęp do niej mieli wyłącznie wybrani rzemieślnicy. W dobie łatwego zdobywania informacji, np. poprzez tutoriale, filmy instruktażowe czy fora dyskusyjne – czynności takie jak nauka murowania czy murowanie domu od podstaw wydają się łatwe. Czy rzeczywiście tak jest? Zobacz, jak powinno przebiegać murowanie ścian krok po kroku i sam się przekonaj.

Murowanie – o czym warto wiedzieć?

Murowanie to inaczej stawianie ścian poprzez spajanie bloczków kamiennych, silikatowych, z betonu komórkowego, z gazobetonu, ceramicznych czy ceglanych środkami wypełniającymi i wiążącymi zwanymi zaprawami murarskimi (patrz niżej). Chociaż współcześnie wybór materiałów do murowania ścian jest naprawdę duży i stosuje się różne sposoby murowania, główne zasady postępowania są takie same i opierają się na metodach tradycyjnego rzemiosła.

Oznacza to więc, że zarówno w przypadku tradycyjnego budowania, np. z cegły czy pustaków ceramicznych, jak i przy nowszych rozwiązaniach, np. przy stawianiu budynków z bloczków z betonu komórkowego, poszczególne warstwy ściany będą powstawać zgodnie z podstawowymi zasadami techniki murowania, a różnice będą dotyczyć np. spoinowania (typu zaprawy, grubości spoin czy likwidacji spoin pionowych).

Stawianie ścian – rodzaje ścian w budynku

Zanim przejdziemy do naszego poradnika, w którym przedstawimy krok po kroku jak stawiać ścianę murowaną, opiszemy pokrótce podział ścian ze względu na charakter konstrukcyjny. Informacje te są istotne, ponieważ od rodzaju ściany będzie zależała metoda wznoszenia konstrukcji z cegieł.

Ściany budynku można podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne. Te ostatnie znajdują się wewnątrz budynku, dzielimy je kolejno na nośne i działowe. Ściany nośne – razem z zewnętrznymi – są trwale połączone z konstrukcją poprzez wieniec. Przenoszą obciążenia pionowe stropu i kolejnych kondygnacji budynku. Z tego względu muszą być postawione zgodnie z projektem. Projektant budynku określa, jaka jest grubość ścian oraz technologię, w jakiej mają być postawione. Jeśli chcemy skorzystać z innego materiału do murowania ścian, można tę kwestię przedyskutować z kierownikiem budowy, który oceni, czy zamiennik ma zbliżone parametry wytrzymałościowe do surowca określonego w projekcie.

Ściany wewnętrzne, zwane także działowymi, pozwalają na podział wnętrza domu na mniejsze pomieszczenia. Mimo że wybór materiału oraz technologii stawiania ścian zależy od nas, to warto kierować się sprawdzonymi zasadami i wskazówkami budowania ścianek działowych - więcej o ściankach działowych przeczytasz w naszych poradnikach Jak stawiać ściankę działową i Z czego budować ścianę wewnętrzną.

Jak murować? Poradnik krok po kroku

Krok 1. Jaki układ warstw w ścianach zewnętrznych?

Zanim postanowi się, z czego zostanie wybudowany dom, trzeba zastanowić się, jaka metoda murowania będzie najlepsza, tzn. ile warstw powinny mieć jego ściany zewnętrzne.

Ściana o jednej warstwie jest rozwiązaniem stosunkowo rzadkim. Niemniej odpowiednie parametry współczynników przenikania ciepła U przy ścianach jednowarstwowych są możliwe do uzyskania. By tak się stało, należy wybrać bloczki z betonu komórkowego, keramzytobetonu czy z ceramiki poryzowanej o grubości ok. 30-50 cm.

Najbardziej popularnym obecnie rozwiązaniem są ściany dwuwarstwowe, czyli mury ocieplane dodatkowo wełną mineralną lub styropianem. Do ich budowy najczęściej wykorzystuje się pustaki (ceramiczne, keramzytowe) i bloczki (z betonu komórkowego lub silikatowe) o grubości od ok. 19 do 30 cm.

Rzadkim, głównie ze względu wysokiej ceny za metr kwadratowy (cena materiałów + robocizna), rozwiązaniem są ściany trzywarstwowe. Ich ściana nośna stawiana jest przeważnie z pustaków czy bloczków, potem nakładana jest warstwa ocieplenia (najczęściej wełna mineralna). Na końcu tworzy się elewację, którą stanowi ściana wzniesiona z cegły klinkierowej.

Krok 4. Pierwsza warstwa zaprawy

Niezależnie od wybranej technologii budowania ścian i spoiwa (np. pianki, zaprawy klejowej czy wapienno-cementowej) pierwsza pozioma warstwa ściany powinna być ułożona na tradycyjnej zaprawie cementowej o grubości 2-3 cm. Ten etap murowania jest bardzo istotny. Zaprawa musi mieć taką grubość, aby pierwsza warstwa ściana była idealnie równa w poziomie. Ponadto zastosowanie pierwszej warstwy zaprawy pozwala wyrównać poziom fundamentów i wyznaczyć właściwie narożniki domu.

Krok 5. Stworzenie narożników domu

Podstawą murowania jest „wyciągnięcie”, czyli murowanie narożników zewnętrznych domu. Powinny one składać się z przynajmniej trzech warstw cegieł, pustaków czy bloczków układanych na zasadzie piramidy, tzn. im wyższa warstwa, tym mniej elementów. Pierwsze bloczki/pustaki w rogach domu stawia się na zaprawie cementowej, a kolejne na wybranym spoiwie.

Krok 6. Pierwszy poziom ściany

Budowanie ścian rozpoczyna się od rozprowadzenia między narożnikami budynku sznurka traserskiego (murarskiego), który pomoże uchwycić właściwy poziom. W tym celu można skorzystać także z nowocześniejszej technologii – czyli poziomicy laserowej. Wyznaczona na jeden z podanych sposobów linia wskazuje wysokość pierwszej warstwy ściany. Dzięki zastosowaniu sporej ilości zaprawy cementowej na ścianie fundamentowej możliwe jest korygowanie wysokości poszczególnych elementów pierwszego poziomu ściany. Ich odpowiednie ułożenie jest kluczowe dla zgodnego ze sztuką dalszego murowania ścian nośnych.

Krok 7. Przerwa technologiczna

Zanim przystąpi się do murowania następnych warstw ściany, zgodnie z zasadami murowania należy poczekać aż „zwiąże się", czyli stwardnieje zaprawa cementowa pomiędzy ostatnią, wierzchnią warstwą ściany fundamentowej a pierwszą warstwą ściany zewnętrznej domu. Czas ten przeważnie wynosi ok. dwóch godzin, może jednak wydłużyć się, gdy pogoda jest niesprzyjająca. Jest to konieczne, aby cała ściana miała idealny pion. Gdyby zaprawa była bowiem nadal mokra, pod wpływem ciężaru kolejnych warstw cegieł, pustaków czy bloczków mogłaby odchylić się lub – co gorsza – zawalić się.

Krok 8. Kolejne warstwy ściany

Gdy zaprawa cementowa zastygnie, można zabrać się za właściwą budowę ścian domu. Drugą i kolejne warstwy elementów do murowania spaja cieniej się za pomocą wybranej zaprawy. W przypadku pustaków ceramicznych najczęściej jest to zaprawa cementowo-wapienna (należy uważać, aby warstwa zaprawy nie była zbyt gruba – dobrze przewodzi ciepło, więc mogą się tworzyć mostki cieplne), a przy bloczkach z cementu komórkowego czy silikatowych – pianka lub zaprawa klejąca. Chcąc wyrównać pozycję pojedynczych pustaków czy bloczków (zarówno góra – dół, jak i prawo – lewo), używa się specjalnego gumowego młotka, który nie zniszczy ich powierzchni. Metalowy może powodować uszkodzenia w ścianie, a nawet pęknięcia.

Krok 9. Tworzenie otworów pod okna i drzwi

Gdy mur ma już kilkadziesiąt centymetrów wysokości, przychodzi pora na „murowanie okien”, czyli wyznaczanie otworów pod okna oraz pod drzwi. Niezwykle istotne jest uzyskanie odpowiednich, zgodnych z projektem domu rozmiarów, tj. wysokości i szerokości, oraz odległości do planowanej posadzki wewnątrz domu. Bardzo ważne jest, by w całym domu górne krawędzie wszystkich okien znajdowały się na jednej wysokości. Najłatwiej osiągnąć to, wyznaczając przy użyciu sznurka murarskiego rozpiętego między ścianami bądź poziomicy laserowej odpowiedni poziom (wysokość).

Zgodnie z technologią murowania w miejscu, w którym mają być wstawione okna lub drzwi, unikać należy docinania pustaków lub bloczków. Aby uniknąć pęknięć w ścianach pod otworami okiennymi, stosuje się specjalne pręty zbrojeniowe lub gotowe siatki.

Krok 10. Wiązanie muru

Wiązanie w murze to po prostu sposób ułożenia cegieł, pustaków czy bloczków, który zapewnia postawionej z nich ścianie trwałość i wytrzymałość. Jest ono konieczne, żeby ciężar opierających się na ścianach nośnych dachu oraz stropu rozkładał się równomiernie i nie doprowadził do zniszczenia muru. Jak właściwie związać ścianę podczas budowy domu? Wystarczy kolejne warstwy bloczków czy pustaków przesuwać względem siebie o co najmniej 0,4 wysokości pojedynczego elementu - nie mniej niż 4 cm dla elementów o wysokości do 25 cm, oraz co najmniej 10 cm dla wyższych elementów. Trzeba je więc układać na tzw. zakładkę. Takie rozwiązanie pozwala wymurowaną ścianę traktować jako jednorodny element konstrukcyjny.