Ścieżki w ogrodzie – z czego budować? Pomysły i inspiracje

Ścieżki ogrodowe powinny być nie tylko funkcjonalne, ale także estetyczne. Obok elementów małej architektury, takich jak huśtawki, altanki czy fontanny oraz zadbanej zieleni, stanowią bowiem największą ozdobę przydomowej działki. Czym wyłożyć ścieżkę w ogrodzie? Jaki materiał będzie najtrwalszy, najbardziej ekonomiczny czy najłatwiejszy do wykorzystania przy samodzielnym tworzeniu alejek czy ścieżek do domu?

Chodniki w ogrodzie pełnią najczęściej funkcję użytkową, pozwalając dotrzeć z domu do poszczególnych części działki bez konieczności deptania trawnika, a także funkcję ozdobną, podkreślając charakter ogrodu. Ważne jest, aby podczas projektowania alejek nie skupiać wyłącznie na wyglądzie ścieżek, ale także brać pod uwagę również ich trwałość. Materiał na ścieżki ogrodowe należy bowiem dobierać tak, aby był wytrzymały, antypoślizgowy i odporny na działanie niskich oraz wysokich temperatur. Wśród najpopularniejszych rozwiązań stosowanych przy tworzeniu chodników w ogrodzie wymienia się obecnie ścieżki betonowe i kamienne, chodniki drewniane, a także alejki ceglane oraz żwirowe. Czym się różnią?

Ścieżki betonowe

W Polsce do stworzenia ścieżki ogrodowej najczęściej wykorzystywane są płyty oraz bloczki betonowe. Dlaczego? Największą ich zaletą jest stosunkowo niska cena, a także duża wytrzymałość na działanie czynników zewnętrznych (zwłaszcza jeżeli zostaną zaimpregnowane specjalistycznymi środkami zmniejszającymi wchłanianie wody). Ich atutem jest również możliwość uzyskiwania elementów o różnych rozmiarach, kształtach, kolorach oraz fakturze – dzięki czemu z łatwością można wybrać model, który idealnie będzie pasował do stylu ogrodu oraz zabudowań takich jak dom, altanki czy garaż.

W ofercie producentów dostępne są obecnie gotowe betonowe bloczki czy płyty imitujące kamień naturalny, bruk drewniany czy nawet cegły klinkierowe, które można wykorzystać do ułożenia alejek ogrodowych czy utwardzenia nawierzchni podjazdu lub tarasu. Coraz chętniej wykorzystywane są również formy do ścieżek ogrodowych, z pomocą których można urządzić ogród tanim kosztem. Rozwiązanie to pozwala na dużą oszczędność osobom, które potrafią samodzielnie przygotować podłoże pod chodnik i zaprawę cementową, którą wlewa się w docelowym miejscu w formę.

Ścieżki z kamieni

Niezwykle eleganckim, znanym od wieków i trwałym rozwiązaniem jest układanie ścieżek ogrodowych z kamienia. Materiał ten można wykorzystać do stworzenia klasycznej, pełnej ścieżki z kamienia o powierzchni zrównanej z murawą lub ograniczonej z obu stron krawężnikami. Projektanci ogrodów coraz częściej używają również płyt kamiennych do ogrodu, które montowane są pojedynczo na trawniku (równo z powierzchnią darni), tworząc tzw. wyspy do chodzenia. Ciekawym rozwiązaniem, pasującym zwłaszcza do domów z dzikimi, wiejskimi ogrodami, są również ścieżki z kamieni polnych, tzw. otoczaków.

Skąd popularność alejek ogrodowych z kamienia? Kamień odznacza się dużą odpornością na ścieranie, działanie wilgoci oraz wysokiej i niskiej temperatury. W miejscach zacienionych ma jednak tendencję do zarastania mchem, a jego powierzchnia staje się śliska, dlatego najlepiej układać go na terenie nasłonecznionym lub sięgać po modele o zmatowionej powierzchni.

Który kamień wybrać? Producenci oferują kostki i płyty kamienne w naturalnych kolorach oraz różnych kształtach i wielkościach. Wśród kamieni na alejki do ogrodu najczęściej wykorzystywane są takie gatunki, jak granit, kwarcyt, porfir, bazalt czy piaskowiec, które są niebywale twarde i z pewnością będą w doskonałej kondycji służyć w ogrodzie przez kilkadziesiąt lat. Najpopularniejsze i stosunkowo najtańsze są ścieżki z piaskowca ze względu na porowatą strukturę, która przyczynia się do wsiąkania wody (co podczas mrozów może prowadzić do pękania). Wymagają jednak impregnacji specjalistycznymi środkami. >> zobacz jak układać ścieżkę z kostki brukowej

Ścieżki w ogrodzie żwirowe

Dzięki swojemu nienarzucającemu się naturalnemu urokowi i łatwości komponowania się z roślinami ścieżki ogrodowe ze żwiru idealnie pasują do aranżacji ogrodów angielskich i wiejskich. Dodatkowo ścieżki żwirowe są jednymi z prostszych i tańszych w wykonaniu – wystarczy zdjąć darń, wykonać tzw. korytowanie (usunięcie wierzchniej warstwy ziemi), osadzić obrzeża (np. krawężniki, drewniane pale czy kamienie) i przygotować podbudowę z warstwy drenującej.

Mimo tych zalet trzeba pamiętać, że ścieżki ze żwiru wymagają jednak regularnej pielęgnacji. Między kamyczkami, z których usypana jest nawierzchnia alejki, z łatwością wyrastają bowiem chwasty, podczas chodzenia kamyki przemieszczają się, a podczas długotrwałych deszczów ścieżka może „rozmiękać”.

Jakie materiały najlepiej wybrać? Na ścieżkach ogrodowych żwirowych sprawdzają się kruszywa o wielkości ziaren 5-25 mm o ostrych krawędziach, które pod naciskiem buta zamiast się przesuwać, będą się klinowały. Najlepsze do tego typu zadania gatunki to kliniec, grys, tłuczeń i żwir. Niezbyt dobrym pomysłem jest natomiast używanie kamieni rzecznych o obłych krawędziach, a także wapienia lub dolomitu, które przy niskiej temperaturze pękają, a przy kontakcie z wodą lasują się, tj. tworzą spoiwo na bazie wapna.

Ścieżki ceglane

Ścieżki w ogrodzie można stworzyć również z brukowej cegły klinkierowej, która odznacza się dużą odpornością na działanie wody oraz skrajnych temperatur, a także trwałością kolorów i twardością. Dzięki niewielkim wymiarom można je ułożyć zarówno w klasyczne, jak również fantazyjne wzory. Szczególnie modne są chodniki ceglane układane w tzw. jodełkę. Te niezwykle dekoracyjne dróżki w ogrodzie znane są od wieków, a współcześnie, dzięki modzie na elementy wykonane ze starej czy postarzanej cegły z przytupem wracają również do polskich ogrodów.

Do ich przygotowania najlepiej wykorzystać nowe cegły klinkierowe (również te postarzane o nierównych krawędziach i niejednolitej kolorystyce). Dobrze spiszą się tu również stare, solidnie wypalone cegły, np. poniemieckie, które – dla pewności – po ułożeniu najlepiej zabezpieczyć impregnatem. Do układania ścieżek ogrodowych z cegły nie nadadzą się jednak cegły budowlane, tzw. dziurawki, które szybko ulegną zniszczeniu pod wpływem wody.

Ścieżki ogrodowe z drewna

Niezwykle modnym, ale przy tym mniej trwałym niż kamień czy beton, rozwiązaniem jest stworzenie w przydomowej zielonej oazie chodników z drewna. Odpowiednio przygotowane drewno, tj. porządnie wysuszone i zaimpregnowane przed działaniem wilgoci oraz szkodników, a także ułożone na nawierzchni drenażowej ze żwiru, powinno dobrze wyglądać przez kilka lat. Przy regularnej konserwacji z pewnością posłuży znacznie dłużej, tj. co najmniej kilkanaście lat. Jako materiał na alejki ogrodzie najlepiej wybierać elementy z twardych gatunków rodzimych drzew liściastych, np. deski, belki imitujące podkłady kolejowe czy tzw. bruk z drewna, tj. okorowane krążki drewniane z dębiny, akacji czy buku, a także z drewna sosnowego czy świerkowego.

Mimo niezaprzeczalnych walorów estetycznych chodniki z drewna po deszczu stają się bardzo śliskie i łatwo można się na nich poślizgnąć. Dodatkowo nie powinno się ich układać ściśle obok siebie, gdyż pod wpływem zmian temperatury drewno „pracuje”, zmniejszając lub zwiększając swoją objętość. Rozwiązaniem tego problemu może być zastosowanie krążków betonowych drewnopodobnych lub płytek betonowych imitujących elementy drewniane do tworzenia ścieżek na trawniku. Alternatywą dla drewna są również ścieżki z desek kompozytowych. Warto jednak wybierać tylko wysokiej jakości materiały. Tanie deski kompozytowe mogą się nie tylko odbarwiać i tracić na efektowności, ale również mocno się nagrzewać. Wielbiciele naturalnego drewna powinni natomiast pamiętać, by drewno stosować w miejscach mniej narażonych na długotrwałą ekspozycję na promienie słoneczne. Pod ich wpływem drewno szarzeje i łatwiej ulega uszkodzeniu.

Co wybrać na ścieżkę ogrodową? Co sprawdzi się najlepiej? Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Niektóre materiały wykazują się większą odpornością na ścieranie, inne zachęcają niską ceną i ogromnymi walorami estetycznymi. Wybór przede wszystkim powinien zależeć od stylu domu i ogrodu. W tradycyjnych domach sprawdzą się ścieżki kamienne czy z cegły, podczas gdy w nowoczesnym budownictwie świetnie odnajdą się deski z konglomeratu lub uniwersalna kostka brukowa. Warto wiedzieć, że wśród modnych trendów możemy zauważyć mieszane rozwiązania. Łączenie żwiru z płytami betonowymi tworzy duet szalenie nowoczesny i bardzo elegancki.