Stiuk: cena, rodzaje stiuków, wady i zalety

Ściany pokryte dekoracyjnym stiukiem zdobiły domy starożytnych rzymian i renesansowe pałace. Dziś powracają w wielkim stylu jako element wykończenia hotelowych wnętrz, restauracji, ekskluzywnych apartamentów oraz zwykłych mieszkań. Czym właściwie jest stiuk, jak sprawuje się na co dzień, ile trzeba za niego zapłacić? Odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania.

Dekoracje stiukowe dawniej i dziś

Stiuk to cienkowarstwowa masa dekoracyjna, która służy do ozdabiania ścian, sufitów i elementów architektonicznych. Dawniej do jego wykonania używano wyłącznie naturalnych składników: wapna, gipsu, kleju kostnego lub skórnego, mączki marmurowej oraz barwników. Klasyczny stiuk pozwalał uzyskać rozmaite efekty zdobnicze. Formowano z niego misterne ornamenty, figury i detale architektoniczne, czyli tak zwaną sztukaterię, oraz gładkie, lustrzane powłoki, które naśladowały wygląd marmurowych płyt (stiuk wenecki). Wnętrza zdobione sztukaterią i dekoracyjnym tynkiem pełniły przez lata funkcję reprezentacyjną, stanowiąc dowód bogactwa i dobrego smaku.

Dzisiaj uzyskanie podobnych efektów jest znacznie łatwiejsze. Producenci oferują gotowe masy stiukowe oraz farby strukturalne, które nadają ścianom różne rodzaje wykończenia: lustrzaną gładkość, perlisty blask czy delikatny, satynowy połysk. Produkty tego typu mogą być barwione na rozmaite kolory. Żeby wykonać ozdoby tynk, należy wymieszać produkt z wybranym pigmentem, umiejętnie rozprowadzić go na ścianie za pomocą specjalnej szpachli (tzw. pacy weneckiej), tworząc efektowne przetarcia, a na koniec wygładzić. Jeśli zależy nam, by uzyskać efekt lustrzanej tafli, musimy dodatkowo utrwalić powierzchnię woskiem i starannie ją wypolerować. Ściana wykończona stiukiem zyskuje niepowtarzalny wygląd. Pięknie odbija światło, dodaje wnętrzu głębi, przykuwa wzrok oryginalną strukturą.

Rodzaje stiuków

Stiuk wapienny vs. stiuk akrylowy

W sklepach dostępne są stiuki mineralne (wapienne), na bazie naturalnych składników, jak również stiuki syntetyczne (akrylowe). Czym różnią się te dwa rozwiązania? Gotowy stiuk wapienny to produkt oparty na sprawdzonej, włoskiej recepturze. Stanowi ulepszoną wersję tradycyjnej mieszanki wapna, gipsu, kleju oraz drobno zmielonych kruszyw. Imituje wygląd szlifowanego kamienia o wykończeniu satynowym lub błyszczącym. Stiuk wapienny jest produktem w pełni ekologicznym, przyjaznym zdrowiu i środowisku. Pozwala ścianom oddychać, ma podwyższoną odporność na zabrudzenia, nie zagrażają mu bakterie i grzyby. Dzięki swoim właściwościom może być stosowany w kuchniach, łazienkach oraz innych pomieszczeniach, w których panuje wilgotny mikroklimat. Pamiętajmy jednak, że dekoracyjna powłoka nie powinna być narażona na bezpośredni kontakt z wodą. Żeby zwiększyć jej odporność na wilgoć i zabrudzenia, należy pokryć powierzchnię warstwą wosku.

Nowoczesne stiuki syntetyczne to produkty sporządzane na bazie akrylu. Oferują większą różnorodność w zakresie doboru kolorów. Są trwałe, elastyczne i nieco łatwiejsze w aplikacji niż stiuki wapienne. Niestety nie zdadzą egzaminu w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności, takich jak kuchnia czy łazienka.

Co wybrać: stiuk wenecki, perłowy czy klasyczny?

Szukając odpowiedniego produktu, natkniemy się na różne nazwy stiuków, m.in. stiuk wenecki, stiuk perłowy czy stiuk klasyczny. Producenci farb i mas dekoracyjnych stosują je wymiennie, w odniesieniu do różnego rodzaju produktów, przez co wprawiają klientów w niemałą konsternację. Stiuk klasyczny to popularny i bardzo pojemny termin. Z reguły określa się w ten sposób masy wapienne, które bazują na tradycyjnej metodzie sporządzania tynków dekoracyjnych. Stiuk perłowy to nazwa używana w odniesieniu do masy akrylowej z perłowym wypełnieniem. Produkt tworzy na ścianie gładką, delikatnie połyskującą powłokę ze świetlistym refleksem.

Wady i zalety stiuku

Stiuk to materiał wyjątkowo dekoracyjny, a zarazem praktyczny. Tworzy na powierzchni trwałą powłokę, która jest odporna na uszkodzenia, wycieranie i większość zabrudzeń. Może przetrwać wiele lat w nienaruszonym stanie, więc sprawdza się doskonale w miejscach silnie eksploatowanych. Stiuk wapienny – wygładzony i pokryty woskiem – znajduje zastosowanie w łazienkach i kuchniach. Jeśli zostanie należycie zabezpieczony, może zastąpić kafelki między szafkami a kuchennym blatem.

Prawidłowo wykonany stiuk wygląda elegancko i ekskluzywnie. Gładka powierzchnia pięknie odbija światło, optycznie powiększając wnętrze. Efektowne przetarcia tworzą na ścianie niepowtarzalny wzór, który nadaje wnętrzu głębi i naturalnego uroku.

Mimo że nakładanie stiuku jest dziś znacznie łatwiejsze niż przed laty, wciąż wymaga sporej wprawy. Drobne błędy i zaniedbania mogą popsuć cały efekt, dlatego przed przystąpieniem do pracy należy dokładnie przeczytać całą instrukcję, obejrzeć zamieszczone w internecie nagrania i przetestować produkt na niewielkiej powierzchni, np. płycie kartonowo-gipsowej. Najlepiej poprosić o pomoc zaufanego fachowca, który posiada doświadczenie w podobnych pracach i wie, jak obchodzić się ze stiukiem.

Kładzenie stiuku jest zajęciem skomplikowanym, a na dodatek wyjątkowo pracochłonnym. Żeby uzyskać pożądany efekt, trzeba pokryć ścianę gruntem, umiejętnie rozprowadzić dwie lub trzy warstwy stiuku, opcjonalnie zabezpieczyć całość woskiem i wypolerować.

Cena stiuku: ile kosztuje stiuk na ścianie?

Stiuk to stosunkowo drogi materiał. Za kilogram produktu zapłacimy ok. 30-150 zł, w zależności od jego klasy i wydajności. Przykładowo, wybierając najtańszą masę dekoracyjną, zużyjemy ok. 1 kg na 2 m² powierzchni. Kilogram droższego stiuku wystarcza natomiast do pomalowania nawet. 8 m² ściany.

Planując wydatki, uwzględnijmy zakup dodatkowych akcesoriów i materiałów. Do prawidłowego wykonania stiuku niezbędne są zwłaszcza dwa elementy: profesjonalny grunt oraz paca wenecka. W niektórych przypadkach przyda się również wosk impregnujący. Osoby, które wolą oddać sprawę w ręce fachowca, muszą doliczyć koszt robocizny – ok. 150 zł/m².