Tuja 'Szmaragd' – sadzenie, przycinanie, pielęgnacja

Tuja 'Szmaragd' ('Smaragd', szmaragdowa), inaczej nazywana żywotnikiem zachodnim, jest bardzo wdzięcznym w uprawie krzewem. Swoją nazwę roślina zawdzięcza intensywnej zielonej barwie. Jej ojczyzną jest Dania, gdzie wyhodowano ją w 1950 roku. Tę łatwo dostępną, odporną na upały oraz mrozy odmianę tui najczęściej spotykamy w ogrodach, na osiedlach, cmentarzach i w parkach. Gdy krzew jest mały, przybiera kształt wąskiego stożka, w przeciwieństwie do innych odmian tui, które przypominają raczej kolumnę lub cylinder.

Tuja 'Szmaragd' ma wiele zalet: pozwala skryć się przed niechcianym wzrokiem sąsiadów, oddzielić od gwaru ruchliwej ulicy, a nawet zamaskować ubytki w ścianie czy płocie. Zimozielony, czyli niegubiący na zimę igieł, krzew zaskakuje swoją gęstością – tworzy dekoracyjne „zielone ściany”, choć sprawdzi się również zasadzony w donicach lub jako część rabaty. Tuja 'Szmaragd' produkuje niewielką liczbę małych szyszek, co pozwala w pełni docenić jej ozdobne igły.

Sadzonki tui 'Szmaragd' – jakie najlepiej wybierać?

Dla wszystkich osób, które chcą zasadzić tuje 'Szmaragd' w swoim ogrodzie, prezentujemy spis cech, którymi powinna charakteryzować się dobra sadzonka. Sadzonka tui, zarówno w doniczce, jak i z gołym korzeniem, musi:

• wyglądać na zdrową – warto wybierać egzemplarze z soczystymi, zielonymi igłami i licznymi odgałęzieniami;

• mieć dużą bryłę korzeniową;

• być zwarta i w miarę rozłożysta przy podstawie, tylko takie sadzonki stworzą gęsty żywopłot bez nieestetycznych prześwitów. Lepiej jest unikać spiczastych i wąskich tuj, które mają tendencje do gnicia.

Właściciele dobrze wyrośniętych tuj mogą pobrać sadzonkę w okresie spoczynku z pędu głównego dorosłego krzewu. Perfekcyjna sadzonka powinna mieć około 10 cm i tzw. piętkę, czyli fragment starszego drewna. Końcówkę sadzonki należy zanurzyć w ukorzeniaczu przeznaczonym dla iglaków, naciąć delikatnie u nasady, a potem posadzić w pojemniku wypełnionym odkwaszonym torfem z wilgotnym piaskiem. Pojemnik można umieścić w ciepłym inspekcie lub tunelu foliowym. Ważne jest, aby zapewnić sadzonkom dobrą temperaturę (powyżej zera), chronić przed zbyt dużym nasłonecznieniem i wilgotnością podłoża. Sadzonki tui 'Szmaragd' ukorzenią się po upływie kilku miesięcy.

Jak i kiedy sadzić tuję szmaragd?

Najlepszy okres na posadzenie tui zależy od tego, czy dysponujemy sadzonką w doniczce czy taką z gołym korzeniem. W pierwszym przypadku sadzonki można wkładać do ziemi przez cały sezon (od kwietnia do połowy października), w drugim – lepiej jest poczekać na wiosnę lub jesień. To właśnie w tych okresach sadzonka będzie mieć największe szanse, żeby dobrze się ukorzenić. Tuje szmaragd średnio znoszą przesadzanie, dlatego należy dobrze przemyśleć miejsce wkopania rośliny.

Sadzenie tui 'Szmaragd' krok po kroku:

1. Jeśli planujemy umieścić tuje w szpalerze, pamiętajmy, że idealny odstęp między roślinami to 50-60 cm. Wybierajmy słoneczne stanowisko, ewentualnie lekki półcień.
2. Wykopmy dołek o średnicy 3 razy większej niż doniczka. Otwór powinien mieć minimum 30 cm głębokości.
3. Dół należy przysypać żyzną ziemią, można również wykorzystać inne rodzaje podłoża: obornik, substrat torfowy, glinę, kompost czy ziemia właściwą.
4. Otwór wykładamy geowłókniną, wywijamy ją pod spód, a następnie nacinamy „na krzyż”.
5. Do tak przygotowanego dołka wkładamy korzenie tui namoczone wcześniej przez parę minut w wodzie.
6. Przysypujemy korzenie, ubijamy lekko ziemię, a następnie podlewamy niewielką ilością wody.
7. Wystające krawędzie geowłókniny warto przysypać kilkucentymetrową warstwą kamyków lub kory sosnowej. Taka pokrywa nie tylko będzie pełnić funkcję ozdobną, ale i obciąży świeżo posadzone sadzonki i ochroni je przed chwastami.
8. Zwróćmy uwagę na to, żeby oddzielić tuje minimum 40-centymetrowym pasem od trawy. Różne rośliny nie będą rywalizować o substancje odżywcze i wodę. Ponadto taki zabieg ochroni tuje 'Szmaragd' przed przemarznięciem w trakcie zimy, zapobiegnie obsychaniu oraz zmniejszy ryzyko zainfekowania przez grzyby.

Pielęgnacja tui 'Szmaragd' – wskazówki

Pielęgnacja popularnego gatunku tui opiera się na trzech filarach: nawożeniu, nawadnianiu i podsypywaniu roślin.

Nawożenie tui 'Szmaragd' można rozpocząć na przełomie lipca i sierpnia nawozami azotowymi. We wrześniu i październiku warto zastosować nawozy potasowe i fosforowe. Tak wzmocniony krzew w dużo lepszej kondycji przetrwa wymagający okres zimy. Przydatna porada: przed nastaniem zimowych miesięcy obwiąż tuje sznurkiem, by padający śnieg nie zdeformował ich gałęzi.

Aby wyhodować elegancką „ścianę zieleni”, konieczne jest odpowiednie i systematyczne nawadnianie. Podlewanie tui 'Szmaragd' pełni istotną rolę z bardzo prostego powodu: krzew posiada dość płytki system korzeniowy. Tuję należy podlewać pośrednio, czyli lać wodę na glebę, a nie na samą roślinę, najlepiej rankiem lub wieczorem. Krople wody na tui w kontakcie z ostrymi promieniami słońca mogłyby doprowadzić do poparzenia.

Podsypywanie iglaków korą lub ściółką to ostatni ze sposobów, w jaki można dbać o tuję 'Szmaragd'. Ściółka będzie magazynować wodę i substancje odżywcze, a z biegiem czasu zmieni się w potrzebną próchnicę. Dodatkowa warstwa ochroni korzenie iglaka przed zbytnim wysuszeniem czy spadkami temperatury.

Przycinanie tui 'Szmaragd'

Tuje 'Szmaragd' nie wymagają tzw. cięcia formującego, ponieważ rosną regularnie, stożkowo. Efektem dobrze przeprowadzonego cięcia jest osiągnięcie pożądanego rozmiaru krzewu. Przycinanie tuj 'Szmaragd' tworzących naturalny płot powinno odbywać się trzy razy w roku. Gęsty, szczelny żywopłot uzyskasz, jeśli przytniesz tuje:

• wiosną (druga połowa marca lub początek kwietnia), gdy rośliny osiągną wysokość 1,5 m i minie rok od ich posadzenia – poprzycinaj same czubki i skróć ubiegłoroczne przyrosty o ok. 60% oraz pozbądź się wszystkich brązowych, martwych gałązek;

• w czerwcu – zetnij tuje na ⅓ młodego przyrostu;

• w sierpniu – wykonaj cięcie na wysokości 1-2 cm, aby zagęścić tuje 'Szmaragd' i pozwolić im spokojnie zdrewnieć przed zimą.

Jak szybko rośnie tuja 'Szmaragd'?

Ile tuja 'Szmaragd' jest w stanie urosnąć w ciągu roku? Przyrosty roczne iglaka dochodzą nawet do 25-35 cm. Ostatecznie tuja 'Szmaragd' jest w stanie osiągnąć wysokość 8-10 m i szerokość 2-2,5 m u podstawy. Wiele zależy od tego, czy została zachowana odległość pomiędzy poszczególnymi egzemplarzami krzewów (tuje 'Szmaragd' nie lubią tłoku), czy rośliny zostały posadzone w żyznej i próchniczej glebie, czy właściwie je nawożono oraz od tego, jak duże były sadzonki w momencie zakupu. Tuja 'Szmaragd' ma średnie tempo przyrostu. Inna odmiana żywotnika zachodniego, czyli 'Brabant', szybuje w górę kilkadziesiąt (nawet 40!) centymetrów na sezon, nie tworzy natomiast tak bujnych i okazałych żywopłotów.