Hortensja ogrodowa – sadzenie i pielęgnacja

Hortensja ogrodowa to jedna z najbardziej dekoracyjnych roślin ozdobnych. Choć niektóre odmiany hortensji są dość wymagające w uprawie warto poświęcić im czas i uwagę. Można z nich bowiem stworzyć imponujące żywopłoty, sadzić w kępach na kwiatowych rabatach czy wykorzystać jako przykuwające uwagę solitery. W naszym poradniku przedstawiamy najpopularniejsze odmiany tej rośliny i opowiadamy o tajnikach ich pielęgnacji – prezentujemy profesjonalne metody sadzenia, podlewania, nawożenia i przycinania hortensji. Odpowiadamy też na najczęściej zadawane pytania o pielęgnację hortensji ogrodowych.

Hortensja – odmiany

Z licznych gatunków należących do rodziny hortensjowatych, w ogrodach najczęściej sadzi się sześć rodzajów. Różnią się one rozmiarem krzewów, kolorem i kształtem kwiatostanów oraz stopniem odporności na mróz.

Hortensja ogrodowa (Hydrangea macrophylla) – jej kuliste lub dyskowate kwiaty rozwijają się na pędach ubiegłorocznych i pojawiają się w okresie od czerwca do lipca. Wyróżnia się odmiany kwitnące na biało, zielonkawo, różowo, czerwono, niebiesko i fioletowo. Co ciekawe, hortensje różowe i czerwone mogą zmieniać kolor w zależności od odczynu podłoża. Hortensja ogrodowa wymaga stanowisk cienistych oraz gleby żyznej, próchniczej, o stałym poziomie wilgotności. Jest bardzo wrażliwa na mróz, dlatego przed zimą należy ją okryć.

Hortensja bukietowa (Hydrangea paniculata) – może osiągnąć nawet 3 metry wysokości, a jej cechą charakterystyczną są stożkowate kwiaty o białej, różowej lub zielonkawej barwie. Pojawiają się one na pędach tegorocznych w sierpniu i wrześniu. Preferuje stanowiska słoneczne i nie jest szczególnie wrażliwa na mróz, dlatego należy zabezpieczać ją przed chłodem jedynie w czasie surowych, bezśnieżnych zim.

Hortensja drzewiasta (Hydrangea arborescens L.) – ma duże sercowate liście i kuliste kwiatostany pojawiające się od czerwca aż do jesieni na pędach tegorocznych. Oprócz zalet wizualnych ma też walory praktyczne, jest bowiem gatunkiem dość łatwym w uprawie. Standardowo, wymaga żyznej i wilgotnej gleby, ale jest dość odporna na mróz, a nawet gdy przemarznie, szybko się odradza.

Hortensja dębolistna (Hydrangea quercifolia) – niewysoki, ale mocno rozrastający się wszerz krzew o dużych liściach, które jesienią przebarwiają się na fioletowo. Białe, wiechowate kwiaty pojawiają się w lipcu i w sierpniu. Hortensja dębolistna również lubi żyzną, wilgotną ziemię i jest wrażliwa na mrozy, preferuje jednak stanowiska słoneczne.

Hortensja pnąca (Hydrangea anomala subsp. petiolaris) – jej główną ozdobą są owalne, błyszczące liście. Białe, płaskie i okazałe kwiatostany pojawiają się na przełomie czerwca i lipca – składają się one z zewnętrznego okręgu dużych kwiatów płonnych oraz wewnętrznych, drobniejszych kwiatów płodnych. Ma takie same preferencje uprawowe jak gatunek ogrodowy, bukietowy i dębolistny, ale nie wymaga okrywania przed zimą.

Hortensja piłkowana (Hydrangea serrata) – posiada niewielkie liście, lekko omszone od spodu oraz duże i płaskie kwiatostany pojawiające się od czerwca do września. Podobnie jak większość hortensji, również i ona nie jest odporna na mrozy.

Hortensja – sadzenie

W przypadku większości swoich rodzajów hortensja lubi stanowiska cieniste i wilgotne. Wyjątkiem jest tylko gatunek bukietowy i dębolistny, które lepiej czują się w miejscach nasłonecznionych. Powszechna za to dla całej rodziny hortensjowatych jest potrzeba osłonięcia od wiatru – jego podmuchy mogą bowiem połamać pędy rośliny obciążone dużymi kwiatostanami.

Ziemia, w której posadzisz hortensje, musi być żyzna, próchnicza i wilgotna, o odczynie kwaśnym lub zasadowym. Przed sadzeniem podłoże należy dokładnie odchwaścić, spulchnić i nawieźć. Następnie należy wykopać dół o wielkości dwukrotnie większej niż bryła korzeni sadzonki hortensji, a na jego dnie umieścić warstwę drenażową.

Jeśli planujesz posadzenie kilku sadzonek obok siebie, odległość między wykopami powinna wynosić około 1 m. Po posadzeniu krzewów glebę wokół nich należy uformować w kształt misy, co przeciwdziała spływaniu wody. Na koniec sadzonki trzeba podlać, a ziemię wokół nich wysypać żwirem.

Pnącą odmianę hortensji najlepiej sadzić w pobliżu murów, płotów, ścian domów lub wysokich drzew, ewentualnie przy specjalnych pergolach lub podpórkach. Pozbawiona oparcia hortensja pnąca zacznie płożyć się po ziemi – w takiej formie może zostać wykorzystana jako roślina zadarniająca.

Zobacz również: Kalendarz ogrodnika – co kiedy sadzić? Zaplanuj prace w ogrodzie na cały rok

Hortensja – podlewanie

Jeśli zdecydujesz się na wprowadzenie hortensji do ogrodu, czeka Cię częste podlewanie, bo ze względu na bogate ulistowienie i duże kwiatostany roślina ta potrzebuje sporych ilości wody. Z tego powodu najtrudniejszą porą roku dla tych krzewów jest lato – nawet niewielkie niedobory wilgoci mogą spowodować u hortensji zwijanie się liści i więdnięcie kwiatów.

Najwięcej wody potrzebują krzewy w okresie wzrostu i kwitnienia – należy podlewać je codziennie, uważając przy tym, by nie polać wodą kwiatów. Do nawadniania hortensji najbardziej nadaje się deszczówka lub ewentualnie woda zaczerpnięta z pobliskiego zbiornika wodnego – musimy mieć jednak pewność, że nie jest ona skażona. Krzewy trzeba podlewać dość intensywnie, ale uważnie – nie można bowiem dopuścić, by wokół hortensji zgromadziła się kałuża.

Sprawdź też: Deszczówka – jak zbierać i wykorzystywać wodę deszczową?

Hortensja – nawożenie

Ze względu na swój bujny rozrost i intensywne kwitnienie hortensje mają duże zapotrzebowanie na składniki pokarmowe. Wczesną wiosną (marzec-kwiecień) oraz późną jesienią (październik) warto nawieźć krzewy za pomocą nawozów organicznych. Możesz wykorzystać samodzielnie sporządzony kompost lub przekompostowany obornik – wystarczy podsypać nimi hortensje i ostrożnie wymieszać z wierzchnią warstwą ziemi. Warto wypróbować również biohumus, czyli płynny nawóz wytwarzany na bazie odchodów dżdżownicy – odpowiednią dawkę preparatu trzeba rozcieńczyć wodą i mieszanką tą podlać rośliny.

Nawożenie hortensji można również przeprowadzić za pomocą nawozów mineralnych przeznaczonych specjalnie do pielęgnacji tych krzewów. Nawozy mineralne do hortensji mogą być granulowane lub płynne. Granulowanymi należy zasilać roślinę w okresie jej największego wzrostu, czyli od kwietnia do sierpnia. Dawkę preparatu rozsypuje się pod krzewami co 4 tygodnie.

Płynne nawozy są przeznaczone do podlewania po rozcieńczeniu z wodą lub do wykonywania oprysków. Podaje się je głównie interwencyjnie, w przypadku rozpoznania u hortensji niedoboru składników mineralnych – na przykład wówczas, gdy krzewy słabo kwitną. Popularnością cieszą się również nawozy zwiększające wybarwienia kwiatów lub zmieniające ich kolor – zwiększając zasadowość gleby można zmienić kolor z niebieskiego na różowy, zaś zakwaszają podłoże – z różowego na niebieski.

W okresie wegetacyjnym hortensji nawożenie warto wykonać za pomocą wspomagających wzrost nawozów azotowych. Natomiast od końca sierpnia do października można zasilać krzew nawozami fosforowo-potasowymi, które wzmocnią mrozoodporność rośliny i pomogą jej zawiązać kwiatostany w kolejnym sezonie.

Hortensja – przycinanie

Przygotowując się do przycięcia hortensji, przede wszystkim należy dobrze rozpoznać gatunek, który będziesz poddawać temu zabiegowi. Najtrudniejsza pod tym względem jest hortensja ogrodowa, która wypuszcza kwiaty na pędach wyrosłych w poprzednim sezonie. Z tego powodu bardzo łatwo obciąć niewłaściwe gałązki, zatrzymując kwitnienie rośliny nawet na kilka lat.

Jak przycinać hortensję ogrodową?

Przekwitłe kwiatostany hortensji ogrodowej trzeba obcinać jesienią, tuż ponad pierwszym pąkiem liściowym. W okresie od połowy marca do końca kwietnia, gdy temperatury będą już dodatnie, można natomiast pozbyć się martwych pędów, które nie wypuszczą już liści.

Martwe odnogi poznasz po jasnym kolorze i dużej łamliwości – w przeciwieństwie do nich pędy młode i zdrowe będą grube, sprężyste i brązowe, zakończone dużym pąkiem. Obumarłe pędy wycinaj do miejsca, w którym uschły – do usunięcia może nadawać się zarówno jedna gałązka, jak i cała odnoga. W podobny sposób należy przycinać hortensję dębolistną.

Kiedy przycinać hortensję bukietową?

Mniej uwagi wymaga hortensja bukietowa – przycinanie tej rośliny najlepiej wykonać w marcu, zanim wypuści liście. Ponieważ jest to odmiana kwitnąca na pędach tegorocznych, zachodzi mniejsze ryzyko ich uszkodzenia przez niewłaściwe cięcie czy przymrozki. Jeśli zależy Ci na imponujących kwiatostanach, tę odmianę hortensji obetnij nisko, pół metra nad ziemią – cięcia dokonuj ok. 1 cm nad pierwszym pąkiem. Krzew wypuści wówczas mniej kwiatów, ale będą one bardziej okazałe.

Z kolei jeśli chcesz, aby hortensja rozkrzewiła się na kształt kuli i mocno zakwitła, wystarczy obcinać jedynie uschłe kwiatostany. Hortensja wypuści wówczas dużo gałązek na każdym pędzie i co za tym idzie, zagęści się, ale jej kwiaty będą drobniejsze.

Kiedy i jak przycinać hortensję drzewiastą?

Jeśli chodzi o hortensję drzewiastą, przycinanie również należy przeprowadzać w marcu. Cięcie wykonuje się około 30 cm nad ziemią, nad pierwszym pąkiem krzewu. Obumarłe pędy można wyciąć w całości tuż nad gruntem.

Hortensja ogrodowa – najczęściej zadawane pytania

Powiedzieliśmy Ci już wiele na temat hortensji – sadzenia, nawożenia, podlewania oraz przycinania rośliny. Wciąż masz poczucie niedosytu? Przygotowaliśmy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. Sprawdź dodatkową porcję wiedzy w pigułce.

Co posadzić obok hortensji?

Jakie towarzystwo lubią hortensje? Opisywane rośliny nie są zbyt wybredne i dobrze odnajdują się w sąsiedztwie innych przedstawicieli świata flory – bylin, traw ozdobnych, krzewów itp. Dzięki temu można stworzyć w ogrodzie wiele ciekawych oraz nietuzinkowych kompozycji, które urzekają wspaniałym zapachem i sprawiają, że przydomowa przestrzeń zyskuje zupełnie nowe oblicze.

Hortensja świetnie prezentuje się w otoczeniu rozchodników, tawułek, piwonii, bluszczu pospolitego, begonii sercowatej czy zawilca. Nie pogardzi też sąsiedztwem funkii, żurawek oraz paproci ozdobnych, bodziszków, sasanek, aksamitek wzniesionych itp. Można ją również sadzić obok miskantów, rozplenic, ostnic, śmiałków darniowych, berberysu, bukszpanu, różaneczników czy azalii ogrodowych.

Jak widać nietrudno o dobre towarzystwo dla hortensji bukietowej. Czym kierować się przy wyborze poszczególnych gatunków i odmian roślin? Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na to, jakie warunki panują w danym ogrodzie (stopień zacienienia, ilość słońca docierającego do danej przestrzeni etc.). Bardzo duże znaczenie ma również efekt, który chcesz uzyskać.

Jak odróżnić hortensję bukietową od ogrodowej?

Czym różni się hortensja ogrodowa od bukietowej? Obie rośliny pochodzą z Japonii, ale preferują zupełnie inne warunki oraz sposoby pielęgnacji. Poza tym inaczej wyglądają. Hortensja bukietowa wymaga intensywnego przycinania. Kwitnie na pędach jednorocznych. Wytwarza kwiatostany w kształcie stożka i białe kwiaty, które z biegiem czasu zmieniają kolor na zielony lub różowy.

Z kolei hortensja ogrodowa kwitnie na pędach dwuletnich i ma kuliste kwiatostany. Jej kwiaty zmieniają barwę (wyjątkiem jest odmiana biała) w zależności od pH gleby. Mogą być różowe lub niebieskie. Roślina źle znosi mocne skracanie.

Jak okryć hortensję ogrodową na zimę?

Kiedy okryć hortensje ogrodowe? Rośliny warto zabezpieczyć pod koniec listopada, gdy gleba zacznie przemarzać na głębokość 3 lub 4 cm. Co dokładnie należy zrobić? Najpierw trzeba usunąć wszystkie suche lub uszkodzone pędy. Potem możesz już rozpocząć właściwy zabieg, czyli tak zwane kopczykowanie. Dobrym sposobem na ochronę hortensji jest również użycie zimowych kapturów z agrowłókniny.

Dlaczego hortensja ogrodowa nie kwitnie?

Istnieje wiele możliwych powodów, dla których hortensja ogrodowa nie kwitnie. Najczęściej za ten stan rzeczy odpowiadają niewłaściwe warunki uprawy (za mało światła i wody, mocno zasadowy odczyn podłoża) lub źle przeprowadzone zabiegi pielęgnacyjne (brak zabezpieczeń rośliny przed zimą, zbyt intensywne cięcie).

Hortensja ogrodowa, bukietowa, dębnolistna, drzewiasta, pnąca… Odmiany hortensji różnią się między sobą, ale każda z nich ma w sobie coś niepowtarzalnego. Dlatego warto sadzić tę roślinę w swojej przydomowej przestrzeni. Trud uprawy popłaca, a satysfakcja z dobrze wykonanej pracy jest bezcenna!