Farba na rdzę – jaką farbę do metalu na rdzę wybrać?

Narażone na działanie warunków atmosferycznych elementy stalowe, żeliwne i ocynkowane z czasem ulegają korozji. Rdza nie dość, że nieestetycznie wygląda, to dodatkowo osłabia strukturę metalu. Zardzewiałe elementy, po odpowiednim przygotowaniu, można jednak chronić przed postępowaniem zniszczeń. Jak? Wystarczy zastosować farbę na rdzę lub odrdzewiacz. Jaka farba do metalu na rdzę jest najlepsza? Co warto wiedzieć o produktach na rdzę? Jakie są wady i zalety farb na rdzę i produktów antykorozyjnych? Przedstawiamy poradnik na temat wyboru farb do rdzy.

Na rynku dostępny jest duży wybór preparatów na korozję, które producenci nazywają farbami do metalu na rdzę, farbami na rdzę czy farbami antykorozyjnymi na rdzę, odrdzewiaczami czy po prostu środkami na rdzę. Mimo mnogości nazw produkty te można podzielić na dwie grupy – bezpodkładowe farby do rdzy 2 w 1 lub 3 w 1, a także odrdzewiacze. Czym różnią się od siebie? Jakie mają zalety i wady?

Jakie cechy powinna mieć dobra farba do rdzy?

Preparaty do konserwacji elementów z rdzą powinny odznaczać się przede wszystkim właściwościami pozwalającymi na zatrzymanie rozwoju korozji. Niezależnie więc, czy mowa o farbie na rdzę czy o preparacie odrdzewiającym, istotne jest, aby po ich zastosowaniu metal nie ulegał dalszemu niszczeniu. Ja można to osiągnąć? Stosując preparaty odrdzewiające, które „rozpuszczają” dzięki składowi chemicznemu rdzę, lub farby do rdzy, które skutecznie blokują dostęp powietrza i wilgoci do podłoża.

Kolejną cechą, po której można poznać dobry produkt na rdzę, jest doskonała przyczepność do podłoża. Dlaczego jest to tak ważne? Elementy metalowe, na których pojawiła się rdza, nawet po jej dokładnym usunięciu przeważnie nie mają całkowicie jednorodnej struktury. Po ich pomalowaniu farba o słabej przyczepności mogłaby się odspajać czy łuszczyć. Parametrem, na który warto również zwrócić uwagę podczas wyboru najlepszej farby na rdzę, jest odporność na działanie warunków atmosferycznych, a więc deszczu, mrozu i promieniowania UV.

Bezpodkładowe farby na rdzę – co to jest?

Najbardziej popularną wśród majsterkowiczów grupą środków na rdzę są gotowe farby bezpodkładowe na rdzę, które dostępne są jako emalie na rdzę lub farby na rdzę w sprayu. Nakłada się je bezpośrednio na oczyszczone zawczasu z rdzy metalowe podłoże, bez konieczności stosowania odrdzewiacza, podkładu czy też gruntu na rdzę. Z tego względu środki te nazywane bywają farbą prosto na rdzę czy też farbą na rdzę 2 w 1 lub farbą do rdzy 3 w 1. Stosując farbę antykorozyjną na rdzę wystarczy jeden produkt, zamiast gruntu antykorozyjnego i warstwy wykończeniowej lub gruntu czy też podkładu i farby wierzchniej. Wśród farb stosowanych bezpośrednio na oczyszczony z rdzy metal wymienić można farby z cynkiem na rdzę, farby epoksydowe na rdzę oraz farby poliuretanowe na rdzę.

Farba z cynkiem na rdzę

Farby do rdzy z dodatkiem fosforanu cynku dostępne w formie sprayu (tzw. cynk w sprayu) lub farby z cynkiem do malowania natryskowego, wałkiem lub pędzlem. Farba z cynkiem na rdzę tworzy trwałą, elastyczną, wytrzymałą i grubą powłokę malarską, ponieważ cynk – jako pierwiastek niereaktywny – nie rdzewieje. Przeznaczona jest do zabezpieczania „zaprawek”, a więc niewielkich elementów, które zostały zeszlifowane uprzednio do tzw. gołej blachy. Jeżeli w składzie znajduje się co najmniej 90 proc. cynku, można mieć pewność, że stal i żelazo będą dobrze zabezpieczone przed służącym rdzy wilgocią i promieniowaniem słonecznym.

Odrdzewiacze i penetratory rdzy – co to jest?

Odrdzewiacze metalu nazywane bywają także neutralizatorami rdzy czy preparatami antykorozyjnymi. Są to środki antykorozyjne, które najczęściej wykorzystywane są do napraw blacharki samochodów. Dostępne w postaci płynu, żelu lub sprayu po nałożeniu neutralizują rdzę, przygotowując powierzchnię metalową (stalową, żeliwną) do przyjęcia farby podkładowej lub gruntu, a następnie farby powierzchniowej. Odrdzewiacz nałożony na ognisko rdzy reaguje z nią, tworząc np. organiczne związki żelaza. W efekcie uzyskuje się podłoże bez rdzy, z ciemną powłoką, która – po odpowiednim zabezpieczeniu farbami – przed długi czas chroni przed korozją.

Na odrdzewiacze można nakładać farby wszelkiego typu, m.in. ftalowe, winylowe, epoksydowe, chlorokauczukowe i silikonowe. Wybierając neutralizator do rdzy, warto zwrócić uwagę na wytyczne producenta z etykiety - niektóre odrdzewiacze można stosować jako grunt i na niego bezpośrednio farbę powierzchniową, a inne wymagają jeszcze zastosowania podkładu i dopiero farby. Wśród preparatów antykorozyjnych, popularnych odrdzewiaczy, wymienić można m.in. produkty na bazie kwasów oraz tzw. penetratory rdzy.

Zalety i wady odrdzewiaczy

Preparaty na korozję takie, jak odrdzewiacze stanowią najlepsze dostępne środek do walki z rdzą. Możliwe jest to dzięki reakcji chemicznej, do której dochodzi w wyniku kontaktu odrdzewiacza z utlenionym żelazem i jego stopami. Minusem tego typu środków na korozję jest jednak brak zabezpieczenia powierzchni przed czynnikami zewnętrznymi, a więc wilgocią, promieniowaniem ultrafioletowym. Aby metalowe podłoże po użyciu odrdzewiacza przez długie lata zachowało zdrową strukturę i ładny wygląd, konieczne jest zastosowanie dodatkowych preparatów – gruntu, podkładu i farby wierzchniej.

Odrdzewiacze z kwasami

Produkty odrdzewiające z dodatkiem kwasów (np. fosforowego) wykazują duża skuteczność w rozpuszczaniu rdzy, a więc utlenionego żelaza i jego stopów. Odrdzewiacze z kwasami dostępne są w formie płynnej i można je nakładać na metal miejscowo wałkiem lub pędzlem. Bardzo ważne jest, aby stosować je stricte według wytycznych producenta z etykiety produktu. Zbyt długie działanie może powodować zniszczenie powłoki metalu, dlatego po odpowiednim czasie (zazwyczaj po kilku minutach) należy go dokładnie zetrzeć z poddawanej renowacji powierzchni. Po usunięciu rdzy podłoże metalowe wymaga dalszego zabezpieczenia podkładem lub gruntem, a następnie farbą do metalu.

Penetratory do rdzy

Osobną kategorię stanowią penetratory do rdzy, które sprzedawane są zazwyczaj pod postacią sprayu. W ich składzie znaleźć można m.in. oleje o właściwościach smarujących oraz tlenek molibdenu, który przeciwdziała postępowi korozji. Zastosowane miejscowo penetratory usuwają rdzę i chronią metal przed jej wystąpieniem w przyszłości. Podobnie jak w przypadku odrdzewiaczy z kwasami konieczne jest zastosowanie dodatkowych produktów – gruntu, podkładu i farby lub podkładu i farby.