Kaktusy doniczkowe – wszystko o pielęgnacji kaktusów
Kaktusy doniczkowe to jedne z najpopularniejszych roślin hodowanych w domu. Ich miłośnicy cenią je za wytrzymałość, brak szczególnych wymagań i kolorowe kwiaty, które od czasu do czasu pojawiają się między ostrymi igłami. Kaktusy występują w wielu kształtach i rozmiarach, a także kolorach – wbrew pozorom te rośliny nie wyglądają wyłącznie jak ciemnozielone bulwy przycupnięte przy samej ziemi.
Choć to prawda, że z ich hodowlą poradzi sobie nawet początkujący i zapominalski miłośnik roślin, istnieje kilka zasad określających jak pielęgnować kaktusy. Przedstawiamy krótki przewodnik, dzięki któremu poznasz najciekawsze rodzaje tych roślin, dowiesz się jakie warunki w mieszkaniu są dla nich najkorzystniejsze, a także jak je podlewać, przesadzać i przycinać.
Kaktusy domowe – rodzaje
Mianem kaktusów określa się rośliny kaktusowate należące do rodziny sukulentów. Z racji bytowania na upalnych i ubogich w wodę terenach, ich liście uległy redukcji, by ograniczyć parowanie cennej wody – te szczątkowe liście to właśnie charakterystyczne ciernie i włoski, służące również do obrony przed roślinożernymi zwierzętami. Osadzone są na grubych i twardych łodygach, które mogą przyjmować różnorodne kształty: spłaszczone, wydłużone, rozgałęzione, kuliste lub cylindryczne.
Do najbardziej popularnych gatunków kaktusów należy opuncja ceniona ze względu na swoje kolorowe kwiaty. Jeszcze piękniej potrafi kwitnąć gymnokalycium – niewielki, pozbawiony kolców i włosków kaktus, którego duże kwiaty mogą przybrać barwę żółtą, białą, różową lub czerwoną. Ciekawym przypadkiem jest odmiana zwana hibotan – na szczycie zielonej łodygi znajduje się bowiem fragment rośliny pozbawiony chlorofilu, czyli zielonego barwnika – wypustka ta przybiera więc kolor czerwony, żółty, pomarańczowy lub ciemnofioletowy.
Warto również zwrócić uwagę na sukulenta o dźwięcznej nazwie mammillaria hahniana. Jest to okrągły kaktus, gęsto pokryty białymi kolcami i “puszystymi” włoskami, kwitnący różowymi kwiatami, które tworzą wianek na jego szczycie. Jeśli zależy nam na pięknie kwitnących sukulentach, warto przyjrzeć się również brazylijskiemu kaktusowi wielkanocnemu o dość delikatnych liściach i licznych barwnych kwiatach lub nieco podobnej szlumbergerze, zwanej kaktusem bożonarodzeniowym.
Gdzie postawić kaktusa?
Aby cieszyć się pięknem kolorowych kwiatów, przede wszystkim musimy wiedzieć, jak dbać o kaktusy. W pierwszej kolejności należy wziąć pod uwagę to, czy jesteśmy posiadaczami sukulenta typu pustynnego czy tropikalnego. To prawda, że kaktusowate lubią słońce, jednak gdy kaktusy pustynne będą wymagały około 4 godzin słońca dziennie, typom tropikalnym ustawienie w dobrze naświetlonym punkcie przypadnie do gustu głównie zimą – latem ten rodzaj kaktusa lepiej czuje się ustawiony w półcieniu. Ponadto, aby sukulenty dobrze rosły i kwitły, musimy zapewnić im bytowanie w pomieszczeniu, które posiada dobrą wentylację.
Kaktusy pochodzące z pustyń będą wymagały niskiej wilgotności powietrza, natomiast te z tropików – nieco większej. Aby ją utrzymać, ziemię wokół tego typu kaktusa można wyłożyć kamykami, a samą doniczkę z rośliną ustawić z dala od źródeł ciepła.
Jak podlewać kaktusy latem?
Podlewanie kaktusów jest zdecydowanie mniej problematyczne niż w przypadku innych roślin doniczkowych. Sukulenty wymagają mało wody – podstawowa reguła mówi, że kaktusa należy podlać, gdy ziemia w doniczce jest sucha, czyli gdy nie da się zagłębić w nią palców. Uogólniając, wiosną ilość wody powinna być największa, latem zaś minimalna. Oczywiście, zasada ta ma różne zastosowanie w przypadku różnych kaktusów. Raz na tydzień wystarczy podlewać mammillarię hahnianę, gymnokalycium i kaktusa wielkanocnego. Kaktusowi habati i szlumbergerze wystarczy nawadnianie co 3-4 tygodnie.
Jak podlewać kaktusy zimą?
Jesień i zimą to dla kaktusów czas odpoczynku, dlatego należy wówczas zmniejszyć nawadnianie roślin i obniżyć temperaturę w pomieszczeniu, w którym przebywają. Wodę powinniśmy ograniczyć zwłaszcza kaktusom pustynnym – wystarczy podlać je raz w miesiącu, utrzymując jednocześnie dobrą wentylację pokoju.
Zraszanie, bardzo korzystne w przypadku roślin liściastych, nie jest konieczne w przypadku kaktusów pustynnych. Spryskiwania wodą wymagają jedynie kaktusy tropikalne, przyzwyczajone do bytowanie w bardziej wilgotnym klimacie. Do podlewania i spryskiwania zamiast wody z kranu najlepiej wykorzystać deszczówkę.
Jak przesadzić kaktusa?
Kaktusy doniczkowe możemy bez przeszkód przesadzać, najlepiej jednak zrobić to, gdy korzenie naszej rośliny wyraźnie nie mieszczą się w pojemniku. Doniczki na kaktusy powinny posiadać otwory, tak aby nadmiar wody bez przeszkód mógł zostać odprowadzony. Najlepiej wybrać pojemniki z materiałów nieporowatych, takich jak terakota lub tworzywo szklano-ceramiczne. Ich struktura pomaga bowiem zatrzymywać wodę w ziemi i ograniczyć tym samym nawadnianie rośliny – zbyt częste podlewanie powoduje wypłukiwanie z gleby składników odżywczych i zmienia jej odczyn na zasadowy, niekorzystny dla kaktusów.
Aby zasadzić kaktusa wykorzystaj ziemię specjalnie przeznaczoną dla tych roślin – żeby jeszcze bardziej zwiększyć jej przepuszczalność możesz dodatkowo wymieszać ją ze żwirem i gruboziarnistym piaskiem.
Przesadzanie najlepiej wykonać wczesną wiosną, a więc zanim rozpocznie się okres wegetacyjny. Przed rozpoczęciem procesu podlej kaktusa i pozwól wodzie wsiąknąć w ziemię. Postaraj się zabezpieczyć dłonie tak, aby zminimalizować ryzyko pokłucia przez kolce. Przy użyciu cienkiego patyka oczyść korzenie rośliny ze starej ziemi. Na dnie odpowiednio dużej doniczki umieść trochę ziemi, włóż kaktusa do pojemnika, przysyp korzenie warstwą gleby i lekko ją ubij. Po przesadzeniu nie podlewaj rośliny przez kilka dni, aby nie spowodować gnicia tych korzeni, które mogły zostać uszkodzone podczas przesadzania.
Jak przyciąć kaktusa?
Przycinanie kaktusów jest kwestią dość kontrowersyjną i większość hodowców jest zdania, że w przypadku sukulentów doniczkowych nie ma takiej potrzeby. Można jednak to zrobić, gdy chcemy wykorzystać odnogę kaktusa do uzyskania nowej rośliny w osobnej doniczce. Wybrany pęd należy wówczas odciąć przy użyciu ostrego, czystego sekatora, zabezpieczywszy uprzednio dłonie grubymi rękawicami – cięcia należy dokonać przy nasadzie odnogi. Po odcięciu odczekaj kilka dni, aby miejsce cięcia stwardniało, po czym zasadź pęd w donicy wypełnionej ziemią przeznaczoną dla kaktusów. Całą rośliną ustaw w półcieniu i od czasu do czasu podlewaj.
Choć sukulenty to rzeczywiście rośliny, które są w stanie znieść wiele, to jednak warto przestrzegać kilku podstawowych zasad określających jak hodować kaktusy. Właściwie pielęgnowane zyskają piękny odcień zieleni, rozrosną się, a nawet zakwitną, wnosząc do naszych domów odrobinę egzotyki rodem z pustyń i tropikalnych lasów.