Dom pasywny – czy warto inwestować w budownictwo oszczędzające energię?

Cena budowy domu to najczęstsze kryterium przesądzające o wyborze projektu. Czy to słuszna przesłanka decydująca o tak poważnej inwestycji? Niekoniecznie, o czym świadczy budownictwo energooszczędne. Okazuje się, że wybierając tańszy projekt tylko pozornie oszczędzamy pieniądze. W dłuższej perspektywie czasu dużo bardziej opłacalne jest budownictwo pasywne. Przedsięwzięcie zwraca się już po kilkudziesięciu latach! Czym charakteryzuje się technologia pasywna? Jakie są jej wady i zalety? Co warto wiedzieć o pasywnym budownictwie? O tym w dalszej części artykułu.

Dom pasywny – skąd pomysł na domy i mieszkania niskoenergetyczne?

Zanim przejdziemy do sprecyzowania, czym charakteryzuje się dom pasywny, warto przyjrzeć się idei budownictwa pasywnego. Za twórcę koncepcji uważa się Wolfganga Feista, który opracował standardy nowej technologii pasywnej wraz ze specjalistami niemieckiego Institut Wohnen und Umwelt (IWU) GmbH (Instytut Mieszkalnictwa i Środowiska). Kolejnym krokiem naukowca było założenie niezależnej jednostki badawczo-rozwojowej Passivhaus Institut (Instytut Budownictwa Pasywnego) w 1996 roku. Instytut ten, oprócz opracowywania najnowocześniejszych rozwiązań pozwalających oszczędzać energię, wydaje m.in. certyfikaty potwierdzające, że budynek spełnia wszystkie normy pasywności.

Co ciekawe pierwszy dom pasywny został wybudowany w 1990 roku w Darmstadt. Budowa pochłonęła tak dużą kwotę, że kolejne budynki powstały dopiero w 1998 roku dzięki wsparciu UE i programowi CEPHEUS. W Niemczech, Austrii, Szwecji i Francji zrealizowano łącznie 14 projektów mieszkalnych, a do użytku oddano 250 mieszkań. Pierwszy certyfikowany dom pasywny w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej został zrealizowany dopiero w 2007 roku w Smolcu koło Wrocławia przez dwóch architektów: Miłosza i Ludwikę Lipińskich.

Skąd zapotrzebowanie na domy pasywne? Punktem przełomowym stał się kryzys energetyczny z lat 70-tych ubiegłego wieku. To wtedy rozpoczął proces poszukiwania alternatywnych technologii w budownictwie wykorzystujących odnawialne źródła energii. Domy pasywne, czyli takie, które biernie wykorzystują naturalne właściwości energii słonecznej, idealnie wpasowują się w ten trend. Kierunek, w którym zmierza światowe budownictwo, to dowód na to, że w niedalekiej przyszłości budynki pasywne, nisko- czy energooszczędne staną się normą. Potwierdzeniem tego mogą być wymogi WT2021 mówiące o tym, że każdy powstający budynek w Polsce będzie musiał spełniać standard energooszczędności - domy pasywne zatem na przestrzeni zaledwie kilku lat staną się pożądaną i spełniającą wszystkie normy technologią nowoczesnego budownictwa.

Charakterystyka domu pasywnego

Co to jest dom pasywny i czym różni się od domu zwykłego lub energooszczędnego? Dom pasywny charakteryzuje się niskim współczynnikiem zapotrzebowania na ciepło, który wynosi mniej niż 15 kWh/m² na rok. Dla porównania dom energooszczędny potrzebuje do ogrzewania do 40 kWh/m², a zwykły nawet 150 kWh/m². Niewątpliwą zaletą domów pasywnych jest oszczędność energii rzędu nawet 80-90%.

Ile kosztuje budowa domu pasywnego?

Duże wymagania dotyczące izolacyjności, zastosowanie stolarki okiennej o podwyższonych parametrach termicznych, konieczność zainstalowania odpowiedniej wentylacji to kosztowne rozwiązania. Szacuje się, że wydatki związane z budową domu pasywnego są o około 20-30% wyższe w stosunku do standardowej inwestycji. Co więcej postawienie domu pasywnego wymaga dużej wiedzy i doświadczenia. Z racji tego, że nie wolno stawiać go metodą gospodarczą, należy zatrudnić firmę specjalizującą się w tego typu budownictwie. Mimo wszystko prognozy są optymistyczne – różnica w cenie budowy domów zwykłych i pasywnych będzie z roku na rok coraz mniejsza, co spowodowane jest coraz wyższymi i restrykcyjnymi standardami energetycznymi w budownictwie.

Koszt utrzymania domu pasywnego – kiedy inwestycja się zwraca?

Zdecydowaną zaletą domów pasywnych są z pewnością wyjątkowo niskie koszty eksploatacji. Średnie koszty ogrzewania domu oraz ciepłej wody to ok. 900-1100 zł na cały rok, zaś w przypadku domu tradycyjnego są to kwoty rzędu 4000-6000 zł. Większe wydatki związane z budową mogą zwrócić się w przeciągu kilkudziesięciu lat. Będzie to jeszcze mocniej odczuwalne, gdy dom zamieszkuje większa rodzina (np. 5-osobowa).

Dom pasywny a zdrowie

Czy dom pasywny jest zdrowy? Wytwarzany przez dom pasywny doskonały mikroklimat ma bardzo korzystny wpływ na nasze zdrowie. Jest to szczególnie istotne w przypadku dzieci, seniorów oraz osób ze skłonnościami do alergii czy przeziębień. Dzięki wysokiej izolacyjności przegród pomieszczenia latem nie nagrzewają się, zimą natomiast panuje w nich przyjemna temperatura powyżej 17°C. Konstrukcja domu pasywnego oraz normy dotyczące wentylacji i ogrzewania zapewniają także szereg innych korzyści – lepszą izolację akustyczną, brak zanieczyszczeń, przeciągów, kurzu czy wilgoci oraz korzystną cyrkulację powietrza. Domy pasywne charakteryzuje ponadto duże nasłonecznienie, co dobrze wpływa na komfort i samopoczucie domowników.

Nowoczesne budownictwo stawiające na energooszczędność i ekologię to bez wątpienia lepsza przyszłość, u której progu stoimy już dziś. W perspektywie najbliższych lat budynków niskoenergetycznych, w tym domów pasywnych, będzie powstawać coraz więcej, dzięki odpowiednim regulacjom prawnym (m.in. WT2021). Biorąc pod uwagę szereg korzyści nowoczesnego budownictwa energooszczędnego, wysoka cena realizacji takiej konstrukcji nie powinna nikogo zniechęcać do inwestycji.

Domy pasywne >> kliknij i zobacz gotowe projekty