Aksamit we wnętrzach – co warto wiedzieć o tej modnej tkaninie

Aksamit, nazywany także welurem, pluszem i welwetem, jest tkaniną, która kojarzy się z elegancją i luksusem. Od kilku lat, dzięki zainteresowaniu designem lat 60. i 70., ponownie wykorzystuje się go w branży urządzania wnętrz. Aksamit jest tak popularny, że tapicerowane nim meble oraz uszyte z niego dodatki zostały okrzyknięte jednym z głównych trendów wnętrzarskich 2019 roku. Jakie typy aksamitu dostępne są na rynku? Czy aksamit, welwet, plusz i welur to ta sama tkanina? Jakie kolory aksamitu są na topie? Jak czyścić aksamit? Odpowiadamy na najczęstsze pytania dotyczące najmodniejszej tkaniny 2019 roku.

Co to jest aksamit?

Aksamit jest grubą tkaniną z jednej strony pokrytą miękkim meszkiem o długości do około 3 milimetrów. Dzięki charakterystycznemu sposobowi tkania pod różnym kątem odbija światło, przez co zachwyca satynowym połyskiem. Aksamit ma dwie warstwy – bawełniane, matowe podłoże oraz gęste, przyjemne w dotyku i połyskliwe runo. Jak powstaje aksamitny meszek? Między przeplatające się nitki podłoża, czyli wątek i osnowę, wprowadzane są pętelki wykonane z rozciętych lub nierozciętych nitek np. bawełnianych, jedwabnych czy wełnianych. W efekcie, zamiast dwóch nitek jak w innych tkaninach, przy aksamicie mamy do czynienia dodatkowo z czterema nitkami tworzącymi runo. Nie dziwi więc nazwa, która wywodzi się od starogreckiego słowa heksámitos, oznaczającego w dosłownym tłumaczeniu „składający się z sześciu nitek”.

Aksamit, welwet, welur czy plusz – czy to to samo?

W ofertach dodatków czy mebli często wymiennie stosowane są nazwy takie, jak aksamit, welur, plusz oraz welwet. Czy są to synonimy nazwy jednego typu tkaniny? Chociaż w potocznym znaczeniu rzeczywiście tak jest, każde z tych określeń w słownictwie specjalistycznym odnosi się do nieco innego typu tkaniny z charakterystycznym meszkiem. Czym różni się plusz od aksamitu oraz czy aksamit i welur to to samo?

Plusz jest ogólną kategorią tkanin z okrywą włókienną, do których należy m.in. aksamit. Welurem można natomiast określić cienki aksamit o bardzo krótkim i najczęściej jedwabnym włosiu. Jego okrywa runowa tworzona jest z nitek osnowy. Czy jest różnica między aksamitem a welwetem? W welwecie runo tworzone jest z wątku, przez co tkanina ta nazywana jest pluszem wątkowym. Dodatkowo welwet charakteryzuje się nieco wyższą okrywą niż aksamit (powyżej 3 milimetrów).

Jaka jest historia aksamitu?

Aksamit jest tkaniną, która po raz pierwszy na dużą skalę stosowana była w Indiach. Do Europy dotarł on wraz z kupcami przemierzającymi Jedwabny Szlak około XII wieku. Od tego czasu jego produkcja odbywała się głównie we Włoszech i Francji, a od XVII wieku również w Polsce. Przed wiekami aksamit wykorzystywany był głównie do szycia eleganckich szat liturgicznych oraz reprezentacyjnych szat królewskich czy szlacheckich. Z czasem jednak popularne stały się tapicerowane nim meble wypoczynkowe, a także dodatki takie, jak aksamitne kotary czy narzuty na łóżka z aksamitu.

Jakie są typy tkanin aksamitnych?

Ze względu na wybór nici wykorzystanych do stworzenia runa aksamitu, wyróżnić można kilka typów tej tkaniny. Tradycyjnie produkowane i wykorzystywane są aksamity naturalne, czyli z nitkami bawełnianymi (aksamit bawełniany), jedwabnymi (aksamit jedwabny) bądź wełnianymi (aksamit wełniany). Doskonale nadają się one do tapicerowania mebli wypoczynkowych bądź jako tkanina do uszycia zasłon. Współcześnie do produkcji aksamitu stosuje się również surowce sztuczne. W efekcie powstają bardziej elastyczne tkaniny, takie jak aksamit poliestrowy oraz aksamit ze streczem, które najlepiej sprawdzają się jako materiał ubraniowy. Informację o typie użytego do produkcji mebli czy dodatków aksamitu oraz o sposobie jego konserwacji znaleźć można na metce lub opakowaniu.

Jak wykorzystać welur we wnętrzach?

Miłośnicy urządzania wnętrz wykorzystują tkaniny aksamitne na wiele sposobów. Najprostszym sposobem na wprowadzenie do salonu, sypialni czy nawet gabinetu odrobiny luksusu, jest zastosowanie aksamitnych dodatków. Bez problemu w sklepach z dekoracjami można kupić zarówno zasłony z aksamitu, czyli kotary aksamitne, jak również poszewki na poduszki wykonane z tej tkaniny.

Innym, najbardziej obecnie popularnym sposobem wykorzystania tego eleganckiego materiału jest zastosowanie aksamitu na meblach, głównie jako obicia do mebli tapicerowanych. W 2019 roku wielkim hitem są kolorowe aksamitne sofy, najlepiej w stylu midcentury modern na wąskich drewnianych bądź metalowych nóżkach. Nietuzinkowym elementem wystroju wnętrza będzie również fotel z aksamitnym obiciem do salonu, bądź też tapicerowana aksamitem ławka bądź puf do sypialni. Odważne osoby, które lubią ciemne, przytulne wnętrza, mogą zdecydować się również na tekstylną tapetę, czyli aksamit na ścianie.

Jakie są najmodniejsze kolory aksamitu?

W 2019 roku we wnętrzach królować będzie aksamit w ciemnych, intensywnych kolorach inspirowanych barwami kamieni szlachetnych. Nadal modne będą kanapy z obiciem z granatowego aksamitu, chociaż pojawiać będą się również nieco weselsze modele z tapicerką z chabrowego czy turkusowego aksamitu. Na sofach, które stylistyką sięgać będą do lat 60. i 70. XX wieku, pojawi się również bordowy aksamit oraz zielony aksamit (w tym niezwykle popularny aksamit ciemnozielony oraz aksamit w barwie butelkowej zieleni). W modnym salonie czy sypialni urządzonej zgodnie z trendami na 2019 rok nie powinno też zabraknąć elementów wystroju w cieplejszych odcieniach, np. musztardowego aksamitu, miodowego aksamitu czy też różowego aksamitu.

Jak dbać o aksamit na co dzień?

Wiele osób, kupując aksamitne meble czy dodatki, zastanawia się, czy z czasem tkanina nie straci swoich właściwości. Przy niewłaściwej konserwacji rzeczywiście istnieje ryzyko, że aksamit na przykład wyblaknie lub spłaszczeniu ulegnie jego charakterystyczny meszek. Co zrobić, aby jak najdłużej cieszyć się dobrą kondycją aksamitu? Jak dbać o aksamit? Podstawową kwestią jest to, aby mebli tapicerowanych aksamitem nie ustawiać w miejscach, w których będą one silnie nasłonecznione, na przykład przy południowym oknie. Dlaczego jest to ważne? Kolorowy, zwłaszcza ciemny aksamit, zależnie od użytych barwników czy jakości tkaniny, może po regularnym i długim kontakcie ze światłem słonecznym ustawicznie blaknąć.

Pamiętając o tym, że aksamitny meszek z łatwością gromadzi brud i kurz, należy tkaninę tę regularnie odkurzać miękką i czystą końcówką od odkurzacza bądź szczotką o miękkim włosiu. Szczotkowanie aksamitu jest ważne nie tylko ze względu na usuwanie zanieczyszczeń, ale także, aby odświeżyć aksamit i zachować ładną fakturę jego runa. Gdy aksamitna kanapa, fotel z aksamitu czy aksamitne dodatki zostaną przypadkowo zalane, powinno się resztki plamy zetrzeć czystą i suchą ściereczką. Jeżeli zostanie w tym miejscu widoczna plama, powinno się sprawdzić, czy producent zezwala na samodzielne czyszczenie tkaniny. Jeżeli jest to możliwe, powinno używać się wyłącznie czystej wody lub opcjonalnie wody z niewielką ilością delikatnego detergentu (np. mydła). Gdy wyraźnie zaznaczono, aby skorzystać z czyszczenia chemicznego, konieczne jest wezwanie specjalistów od czyszczenia chemicznego.

Jak czyścić lub prać aksamit?

Właściciele aksamitnych mebli bądź dodatków prędzej czy później muszą znaleźć odpowiedź na pytanie, czy aksamit można prać. Zaplamiona kanapa czy pochlapana zasłona z aksamitu wymaga szybkiej interwencji i najlepiej, aby wiedzieć, co w takiej sytuacji zrobić, aby nie zniszczyć tkaniny. Oczywiście aksamit można czyścić czy prać, ważne jest jednak, aby wiedzieć, jaką metodę zaleca producent mebla czy dodatków. Jeżeli dopuszcza on pranie w domu, trzeba pamiętać o nieprzekraczaniu maksymalnej podanej na metce temperatury wody oraz stosowaniu delikatnych środków piorących. Jak prać aksamit? Plamy na aksamicie powinno się wywabiać najpierw miękką zwilżoną tylko wodą szczoteczką. Potem tkaninę można wyprać w niskiej temperaturze – od około 15 do maksymalnie 30 stopni Celsjusza. Najlepiej wybrać pranie ręcznie lub w pralce na programie przeznaczonym dla tkanin delikatnych bądź wełny.

Jeżeli dozwolone jest odwirowanie aksamitu na niskiej mocy (trzeba sprawdzić na metce lub u producenta), po jego zakończeniu aksamitne zasłony czy aksamitne poszewki powinno się rozwiesić lub rozłożyć na płasko tak, aby nie powstały żadne zagniecenia. Jest to niezwykle istotne, gdyż po wyschnięciu będą one niemal niemożliwe do usunięcia. Po wyschnięciu aksamit powinno się wyszczotkować, pamiętając o zachowaniu jednego kierunku ruchów. Jeżeli producent nie zaleca prania ręcznego czy w domowej pralce automatycznej, konieczne jest skorzystanie z fachowej pomocy. W takim przypadku najlepiej oddać aksamitne zasłony czy poszewki do pralni chemicznej lub wezwać firmę czyszczącą do zabrudzonej aksamitnej tapicerki.

Czy aksamit można prasować?

Aksamit jest delikatną tkaniną i najlepiej nie poddawać go działaniu wysokiej temperatury. Przede wszystkim nacisk stopy żelazka może doprowadzić do odkształcenia i spłaszczenia runa aksamitu. W efekcie tkanina straci swój elegancki wygląd oraz satynowy połysk. Jeżeli prasowanie aksamitu jest koniecznością, warto skorzystać ze specjalnych parownic do prasownia, w których nie trzeba dociskać dyszy do tkaniny i możliwe jest prasowanie „na odległość”. Można również, wykonując wcześniej próbę w niewidocznym miejscu, spróbować prasować aksamit w tradycyjny sposób, tylko że na lewej stronie. Tkaninę najlepiej rozłożyć nie bezpośrednio na pokrowcu deski do prasowania, ale na gładkim ręczniku. Dzięki temu włoski aksamitu nie oklapną. Moc żelazka w takim przypadku nie może być wysoka (najlepiej sprawdzić optymalną temperaturę prasowania na metce) a docisk słaby.