Lastryko we wnętrzach – co warto wiedzieć o modnym terrazzo?

Chociaż lastryko ma długą, sięgająca starożytności historię, niektórym ten trwały i łatwy w czyszczeniu materiał wykończeniowy kojarzy się wyłącznie z PRL-owskimi wnętrzami budynków użyteczności publicznej. Chociaż przez lata uznawany był za niemodny, a nawet kiczowaty, dziś, po latach zapomnienia, wraca na salony w nieco odmienionej wersji i większej gamie kolorów. Co to jest lastryko? Jak można wykorzystać je w aranżacji wnętrz? Jakie typy terrazzo są dostępne na rynku? Jakie są jego wady i zalety lastryko? Odpowiadamy na najczęściej stawiane pytania dotyczące lastryko.

Co to jest lastryko?

Lastryko jest materiałem kompozytowym, czyli złożonym z kilku składników, tradycyjnie używanym do wykańczania podłóg. Nazywany bywa sztucznym kamieniem przez to, że jego głównymi surowcami są kruszywa takie jak na przykład kawałki marmuru czy granitu, które tradycyjnie zalewa się betonem lub – w nowoczesnych wersjach – spoiwem żywicznym. Tak przygotowaną mieszaninę sprasowuje się pod dużym ciśnieniem i na koniec, po jej wyschnięciu, poddaje szlifowaniu i polerowaniu, aby otrzymać gładką powierzchnię. Dzięki zastosowaniu twardych materiałów lastryko, nazywane również terrazzo, lastriko czy lastrico, jest niezwykle trwałe i odporne na ścieranie oraz na uszkodzenia mechaniczne.

Z czego składa się lastryko?

Przed wiekami lastryko wytwarzane było wyłącznie z zalewanego betonem marmurowego kruszywa. W składzie lastryko znajdowały się zatem wyłącznie cement, woda, grys marmurowy oraz opcjonalnie naturalne barwniki, dzięki którym beton przybierał odpowiedni kolor. Dziś obok klasycznej wersji dostać można terrazzo, w którym spoiwo cementowe zastępowane jest bardziej elastycznymi żywicami syntetycznymi i wprowadzane są sztuczne, bardziej intensywne barwniki. Co więcej zamiast po tradycyjny marmur producenci chętnie sięgają również po np. okruchy granitowe czy bazaltowe, szkło czy nawet elementy metalowe, np. miedziane, mosiężne, stalowe. Po wyszlifowaniu powierzchni takie terrazzo odznacza się bardzo dekoracyjnym wyglądem.

Lastryko cementowe czy żywiczne?

Wiele osób zastanawia się, co wybrać – lastryko cementowe czy lastryko żywiczne (nazywane również terrazzo epoksydowym). Nie brakuje zwolenników zarówno pierwszego, jak i drugiego rozwiązania. Lastryko wykonane z kruszywa i betonu charakteryzuje się tradycyjnym, znanym sprzed lat wyglądem – co może być zarówno wadą, jak i zaletą. Odznacza się ono również długowiecznością oraz odpornością na warunki atmosferyczne. co potwierdzają zachowane w stosunkowo dobrej kondycji posadzki w niektórych weneckich kamienicach. Cementowe terrazzo może być stosowane zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków, a także przeważnie jest odrobinę tańsze niż te, w których produkcji wykorzystano żywice.

W przypadku modeli lastryka z żywic syntetycznych zaletą jest fakt, że dostępne są one w bogatszej i bardziej żywej gamie kolorów niż terrazzo cementowe. Mogą one tworzyć również cieńsze posadzki oraz być wykorzystywane jako okładzina nietypowych, trudnych powierzchni, np. pionowych ścian. Lastryko epoksydowe przeważnie ma również gładsze wykończenie i szybciej się je montuje niż lastryko cementowe, ale jest przy tym droższe niż modele betonowe. Ze względu na mniejszą odporność na działanie czynników atmosferycznych posadzki tego typu powinno się montować jedynie we wnętrzach. Osoby, które nie wiedzą, na co się zdecydować, mogą poszukać terrazzo cementowo-żywiczne, które dostępne jest w ofercie niektórych producentów.

Kolory i wzory lastryko

Tradycyjnie lastryko występowało w czterech kolorach – białym, szarym, czarnym oraz czerwonym. Barwy te uzyskiwano przez domieszki naturalnych pigmentów lub stosowanie grysu, czyli kruszywa ciemniejszych bądź jaśniejszych skał. Obecnie, gdy moda na terrazzo powróciła ze zdwojoną siłą, producenci oferują klientom lastryko w znacznie szerszej palecie kolorystycznej. Modne są zwłaszcza płytki lastryko o pastelowo różowym, żółtym, pomarańczowym, zielonym oraz niebieskim spoiwie cementowym bądź żywicznym.

Coraz większą popularność zyskuje także lastryko o różnokolorowym kruszywie nie tylko kamiennym (marmurowym bazaltowym czy gresowym), ale również szklanym, syntetycznym czy metalowym. Zdarzają się także modele, w których materiałem wypełniającym, zamiast tradycyjnego kamienia, są połamane elementy terrazzo w różnych kolorach. W nowoczesnych wersjach lastryko zupełnie nietradycyjny jest również rozmiar kruszywa. W spoiwie cementowym czy epoksydowym widoczne są elementy o średnicy nie kilku milimetrów, a nawet kilku centymetrów.

Jak wykorzystać lastryko we wnętrzach?

W Polsce terrazzo przez lata wykorzystywane było głównie do tworzenia niskobudżetowych płyt nagrobnych z lastryko czy parapetów lastryko, gdyż w czasach PRL-u było ono najlepszą alternatywą dla kosztownego kamienia naturalnego. Współcześnie powraca się do używania tego materiału wykończeniowego we wnętrzach, ale nie tylko – na wzór architektów z lat 20. i 30. XX wieku – jako posadzki lastryko na podłodze.

Coraz częściej dzięki wprowadzeniu do sprzedaży płytek lastryko oraz terrazzo żywicznego ozdabiane w ten sposób są między innymi ściany oraz blaty lastryko (zarówno kuchenne, jak i łazienkowe) czy lady sklepowe lub barowe. Ciekawie prezentują się również schody lastryko wewnątrz i na zewnątrz budynku. W nadchodzących latach coraz częściej lastryko będzie wykorzystywane do tworzenia mebli, np. blatów lub podstaw stołów, a także elementów dekoracyjnych, np. przycisków do papieru, zegarów, lamp.