Lawenda w doniczce – jak dbać o lawendę na balkonie i w domu?

Fioletowa lawenda to jedna z najpopularniejszych roślin goszczących w przydomowych ogródkach. Kolor jej kwiatów czaruje, zapach odurza, ściągając przy okazji do ogrodu pszczoły i kolorowe motyle, odpędzając zaś komary i mszyce. Istnieje więc mnóstwo powodów, dla których warto zaprosić tego niebieskiego gościa do swojego ogródka. Co jednak, jeśli nie posiadasz własnego kawałka trawnika? Czy lawenda i uprawa w doniczce idą ze sobą w parze? Jak najbardziej! Lawenda doskonale rozgości się na nasłonecznionym parapecie lub balkonie, choć będzie wówczas wymagać trochę innej pielęgnacji niż okazy zasadzone na rabatach.

Lawenda w doniczce – jakie odmiany warto hodować?

Ogólnie rzecz biorąc, wszystkie gatunki lawendy nadają się do hodowli doniczkowej. Jednak niektóre z nich są do niej szczególnie rekomendowane, a to ze względu na ich wrażliwość na na niskie temperatury.

• Lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia) ze względu na swoją mrozoodporność jest najczęściej spotykanym gatunkiem lawendy w Polsce. Kwitnie od lipca do sierpnia, ma intensywny zapach, kwiaty zaś przybierają barwę niebieską, różową, fioletową i purpurową. Jest jadalna, bardzo dekoracyjna i szeroko wykorzystywana komercyjnie.

• Lawenda francuska (Lavandula stoechas) może znosić mrozy, ale nie większe niż -7°C, dlatego też najbezpieczniej hodować ją właśnie w donicach. Ma duże, pękate kwiatostany, na czubku których wyrastają pierzaste płatki. Może zakwitnąć dwa razy w sezonie – w okresie maja i czerwca oraz jesienią, a jej kwiaty bywają białe, liliowe, różowe, niebieskie i lub fioletowe. Jest mniej wonna niż lawenda angielska.

• Lawenda hiszpańska (Lavandula dentata) z powodu wyjątkowo niskiej mrozoodporności jest przede wszystkim rośliną doniczkową. Jej liście są drobne, ciemnozielone o charakterystycznych ząbkowanych brzegach, kwiaty zaś małe i granatowo-fioletowe. Niestety roślina nie jest jadalna.

• Lawenda szypułkowa (Lavandula pedunculata) to gatunek bardzo wrażliwy na mróz. Z wyglądu przypomina lawendę francuską i wyróżnia się długimi, fioletowymi płatkami wyrastającymi ze szczytu kwitnącego kłoska.

• Lawenda spika (Lavandula latifolia) cechuje się wysoką odpornością na mróz, może przetrwać spadek temperatury do -18°C. Jej kwiaty mają kolor bladego fioletu. Obdarzona ostrym, kamforycznym zapachem jest zwykle uprawiana z dala od lawendy angielskiej.

• Lawenda wełnista (Lavandula lanata) otrzymała swoją nazwę od szarych włosków porastających jej liście. Wytwarza ciemnofioletowe kwiaty o typowym dla lawendy, korzennym zapachu. Jest w stanie wytrzymać mróz nie większy niż -5°C.

• Lawenda o liściach paproci (Lavandula pinnata) wytrzymuje mrozy jedynie do -2°C. Zakwita purpurowymi kwiatami, a jej listki mają postrzępione, ząbkowane brzegi.

Jak sadzić lawendę w doniczce?

Sadzenie lawendy zacznij od przygotowania donicy, która powinna być dość duża i głęboka, bo lawenda tworzy rozległy system korzeni. Na jej dnie umieść warstwę drenującą, gdyż roślina ta jest wrażliwa na wilgoć, bardzo nie lubi przemokniętych korzeni i szybko może zachorować na szarą pleśń. Jako drenaż sprawdzi się keramzyt lub gruby żwir.

Pamiętaj również, aby wybrany pojemnik posiadał liczne otwory w dnie, przez które będzie mógł odpływać nadmiar wody. Na warstwę drenującą wysyp odpowiednią dla lawendy ziemię – powinna być ona żyzna, lekka i przepuszczalna, neutralna lub lekko zasadowa, o dużej zawartości wapnia. Umieść sadzonkę w podłożu, okryj korzenie warstwą gleby i starannie ją ubij. Po posadzeniu podlej roślinę – ostrożnie, w takiej ilości, aby lekko zwilżyć ziemię.

Jak hodować lawendę w doniczce?

Jeśli masz więcej cierpliwości i ogrodniczą żyłkę, możesz spróbować zasiać lawendę, choć musisz pogodzić się z tym, że zakwitnie dopiero w kolejnym roku. Wysiewu można dokonać w marcu lub kwietniu, po uprzednim przechłodzeniu nasion – przez okres 2 miesięcy powinny pozostawać w temperaturze 0-3°C. Istnieją dwa sposoby siewu lawendy. Możesz rozdzielić po jednym ziarenku do małych doniczek lub w większej donicy umieścić kilka nasion i po podrośnięciu siewek rozdzielić je do różnych pojemników. Co 2-3 lata lawendę należy przesadzić do nowego, większego pojemnika.

Latem stawiaj lawendę na nasłonecznionym parapecie lub balkonie – pochodząca ze śródziemnomorskiego klimatu roślina jest prawdziwym dzieckiem słońca. Jesienią i zimą należy zapewnić jej nieco niższą temperaturę otoczenia (maksymalnie 18°C), duże ilości światła i dobrą wentylację – donicę z lawendą najlepiej umieścić nieopodal rozszczelnionego okna, które zapewni jej stały dopływ świeżego powietrza.

Jak podlewać lawendę w doniczce?

Jak już wspominaliśmy, lawenda nie lubi zbyt dużych ilości wody, jednak okazy uprawiane w doniczkach potrzebują więcej wilgoci niż ich rabatowi krewniacy. Roślinę należy nawadniać, gdy ziemia lekko przeschnie, nie wolno jednak dopuszczać do jej silnego stwardnienia. Najwięcej wilgoci potrzebują młode siewki, zaś kilkuletnim sadzonkom wystarczy okazjonalne nawadnianie.

Jak i kiedy przycinać lawendę w doniczce?

Podobnie jak lawendę sadzoną w ogrodzie, również tę w doniczkach należy regularnie przycinać – najlepiej dwa razy w sezonie. Wiosna to czas pierwszego cięcia, podczas którego przede wszystkim usuwamy pędy zdrewniałe lub uszkodzone zimą. Mocno skracamy lawendę i formujemy ją w kształt kopuły – roślinę bez obaw można przyciąć nawet o połowę wysokości. Dzięki temu krzaczek szybciej się zagęści i zazieleni.

Przekwitająca lawenda powinna być sygnałem, że zbliża się czas drugiego cięcia. Na ogół odbywa się ono późnym latem, pod koniec sierpnia lub na początku września. Delikatnie skróć krzaczek, obcinając uschłe kwiatostany – nie należy tym razem ciąć zdrewniałych łodyg. Zdecydowanie unikaj też cięcia lawendy późną jesienią, bo wypuszczone przez nią świeże pędy nie zdążą zdrewnieć przed zimą i roślina może zostać uszkodzona. Część zasuszonych kwiatów warto zebrać i wykorzystać w domu.

Zastosowanie lawendy doniczkowej

Lawenda znajduje zastosowanie zarówno w kosmetyce, aromaterapii i ziołolecznictwie, jak i... w sztuce kulinarnej. Uzyskany z niej olejek jest stosowany do aromatyzowania perfum i kosmetyków, jako środek do masażu, sposób na złagodzenie, bólu, stresu i bezsenności oraz wspomaganie leczenia infekcji dróg oddechowych.

Zasuszoną lawendą możesz napełnić materiałowe saszetki i zawiesić w szafie jako środek odstraszający mole, dodać ją do kąpieli, a jeśli dysponujesz gatunkiem jadalnym – wsypać odrobinę do herbaty lub zmieszać z innymi ziołami na mieszankę prowansalską. Za pomocą własnoręcznie zebranej lawendy można przygotować relaksującą kąpiel i inhalacje albo też użyć jej jako przyprawy do mięs i warzyw, dodać do ciast i lodów czy aromatyzować nią oliwę i cukier.

Lawenda w doniczce usycha? Sprawdź najczęstsze choroby

Choć lawenda nie należy do roślin trudnych w uprawie, zdarza się, że osoby hodujące ją w domu mają problemy z zachowaniem zdrowia i estetycznego wyglądu rośliny.

Często pojawia się pytanie dlaczego lawenda więdnie. Na ogół z powodu tzw. szarej pleśni objawiającej się brązowieniem listków oraz pędów, które stopniowo zaczynają wyginać się do dołu i pokrywać szarawym nalotem. Atak tej choroby następuje wtedy, gdy dojdzie do przemoczenia korzeni lawendy, gdy wilgotność powietrza jest zbyt wysoka lub gdy między krzaczkami roślin występują za małe odstępy, co uniemożliwia sprawną wentylację. W takim wypadku chore pędy najlepiej dokładnie wyciąć, a całą roślinę kilkukrotnie spryskać przeciwgrzybiczną substancją.

Inną przypadłością jest tzw. susza fizjologiczna – lawenda usycha, bo nie jest w stanie pobrać wody z podłoża, mimo że jest ona w nim obecna. W przypadku roślin hodowanych w ogrodach dzieje się tak w wyniku zamarzania wody podczas długotrwałych mrozów, połączonych ze słoneczną, wietrzną pogodą. Jeśli chodzi o lawendę hodowaną w donicy, bardziej prawdopodobne jest wywołanie suszy poprzez niewłaściwe nawożenie – dostarczenie roślinie zbyt dużych lub zbyt małych ilości potasu bądź dopuszczenie do zasolenia ziemi. W takim wypadku wskazana jest jak najszybsza wymiana podłoża.

Zdarza się również, że lawenda w doniczce nie kwitnie. Przyczyną takiego stanu rzeczy może być zaniedbanie sezonowego przycinania lub nadmierne nawożenie jej azotem, który stymuluje głównie wzrost zielonych części rośliny. Innym powodem może być ustawienie donicy w zbyt cienistym miejscu – słabo naświetlona lawenda nie będzie dobrze się rozwijać.

Lawenda w donicy – sposób na aranżację balkonu, tarasu lub parapetu

Decydując się na hodowanie lawendy w doniczce na balkonie, tarasie lub parapecie, warto zadbać o odpowiednie dopasowanie pojemnika, w którym zostanie umieszczona. Ta romantyczna roślina zdecydowanie potrzebuje odpowiedniego wyeksponowania! Najbardziej pasuje do pojemników o charakterze prowansalskim i rustykalnym – będzie się znakomicie prezentować w ceramicznych donicach o pastelowych barwach, bielonych skrzynkach, w starej konewce lub wstawiona do wiklinowego kosza czy ozdobnego wiaderka.

Lawendę warto zestawiać z innymi roślinami, najlepiej tymi o delikatnych kolorach. Można tworzyć kompozycję z lawendy i tymianku, rozmarynu, szałwii czy mięty. Donice z lawendą warto umieścić obok pojemników z goździkami, fiołkami, petuniami czy pelargoniami w jasnych odcieniach.

Jeśli kochasz lawendę i szukasz miejsca do wypoczynku, koniecznie dowiedz się więcej o niebieskim domu w Karkonoszach wśród gór i lawendy.

Lawenda jest wyjątkowo wdzięczną rośliną – jest przepiękna, łatwa w uprawie i można ją wykorzystać na wiele sposobów. Jeśli nie masz przydomowego ogródka i chcesz uprawiać lawendę w donicach, skorzystaj z naszych rad, a roślina z pewnością odwdzięczy Ci się perfekcyjnym wyglądem!