Zioła na balkonie – uprawa, sadzenie, lista ziół jednorocznych i wieloletnich

Zioła jednoroczne

Majeranek – bez wątpienia jest jednym z najpopularniejszych ziół stosowanych w polskiej kuchni. Najlepiej wyhodować go z nasion, siejąc je do doniczek od połowy maja. Lubi żyzną, przepuszczalną glebę, doskonale czuje się na słonecznych stanowiskach, nie toleruje jednak mrozu. Ze względu na swoje fioletowe, pachnące kwiatki jest jednym z najbardziej dekoracyjnych ziół, tak więc z powodzeniem można hodować go tylko dla ozdoby. W kuchni sprawdzi się jako dodatek do ciężkostrawnych dań, tłustych zup, sosów oraz mięs.

Bazylia – soczyście zielona i aromatyczna kojarzy się przede wszystkim z kuchnią włoską i jest niezastąpiona jako dodatek do pizzy czy spaghetti. Idealnie sprawdzi się do hodowania na balkonie, bo podobnie jak majeranek, uwielbia słońce! Jeśli chodzi o podłoże, preferuje glebę żyzną, lekką i delikatnie wilgotną. Nasiona bazylii najlepiej wysiać na początku maja – wystarczy wysypać je na wierzch ziemi w pojemniku i pozostawić w nasłonecznionym miejscu.

Koper – kolejny faworyt polskiej kuchni. Znakomicie komponuje się z ziemniakami, ogórkami, rybami oraz różnorodnymi zupami i sosami. Coraz częściej swojski koperek bywa doceniany ze względu na swoje zielonkawe kwiaty rosnące w formie rozłożystych baldachów. Roślinę warto siać w kwietniu, gdy zniknie ryzyko przymrozków – na kolejny wysiew dobrą porą będzie sierpień lub październik. Koper najbardziej lubi słoneczne stanowiska, co do gleby nie jest jednak wybredny – spodoba mu się niemal każdy jej rodzaj. Co ciekawe, w jego towarzystwie inne rośliny będą rosły ładniej i bujniej.

Kolendra – pochodzi z basenu Morza Śródziemnego i należy do roślin ciepłolubnych, preferujących stanowiska słoneczne i osłonięte od wiatru. Najlepiej siać ją do lekkiej, dość żyznej gleby w okresie od końca marca do początku czerwca. Ma korzenny smak i aromat, świetnie pasuje więc do potraw egzotycznych. Jej świeże liście i suszone owoce stosuje się jako dodatek do curry, ryżu i zup, a także do dań kuchni meksykańskiej i azjatyckiej.

Pietruszka – z wyglądu bardzo podobna do kolendry, różni się jednak od niej łagodniejszym smakiem i zapachem. Jej nasiona należy siać na przełomie marca i kwietnia do gleby lekkiej, przepuszczalnej i umiarkowanie wilgotnej, na stanowiskach ciepłych i słonecznych. Zielone liście pietruszki w Polsce najchętniej dodaje się do zup, ryb, drobiu i makaronu. Miłośnicy kuchni włoskiej mogą spróbować zrobić z niej pesto – listki pietruszki wystarczy zmiksować ze skórką cytryny, solą, pieprzem i czosnkiem, a następnie połączyć z kilkoma łyżkami oliwy.

Cząber – ta roślina o dźwięcznej nazwie najczęściej bywa stosowana jako element mieszanki prowansalskiej, ale nic nie stoi na przeszkodzie by używać jej solo. Pikantność cząbru wzbogaci smak zapiekanek, dań z jajek, pieczonego mięsa i potraw z roślin strączkowych. Uwielbia słońce i przepuszczalną, żyzną glebę, do której należy wysiewać go ciepłą wiosną.

Zioła wieloletnie

Mięta – najlepiej rośnie na słonecznych, osłoniętych przed wiatrem stanowiskach, w glebie próchnicznej, lekkiej i wilgotnej. Najlepiej zasadzić ją wiosną lub jesienią, a zbiór liści wykonać zanim roślina rozpocznie kwitnienie. Za pomocą podziemnych rozłogów mięta rozkrzewia się szybko i bujnie, dlatego należy zapewnić jej dużo miejsca do rozrostu. Świeże listki mięty to orzeźwiający dodatek do lodów, owocowych sałatek, drinków, ciast i dań pochodzących z kuchni orientalnej.

Szałwia – podobnie jak inne ziołą najlepiej radzi sobie zasadzona w słonecznych miejscach, a najbardziej odpowiednia dla niej ziemia jest żyzna, lekka i wilgotna. Jej smak i zapach często kojarzy się z cytrusami. Najlepiej smakują świeże listki szałwii, idealnie nadające się do doprawiania ciężkich i tłustych potraw mięsnych oraz ryb, ziemniaków i dań zawierających duże ilości cebuli. Szałwię najlepiej sadzić w okolicach kwietnia.

Tymianek – jedno z najpopularniejszych ziół w kuchni śródziemnomorskiej, nadające potrawom orzeźwiający smak. Sadzi się go w lekko kwaśnych, przepuszczalnych i żyznych glebach. Jego drobne listki najlepiej zbierać w okresie kwitnienia rośliny – dobrze smakują zarówno świeże, jak i suszone. Można je dodawać do potraw kuchni francuskiej i włoskiej, do ryb, warzyw, makaronów, mięs, pasztetów i sosów.

Rozmaryn – kolejna śródziemnomorska roślina, która zrobiła karierę w polskiej kuchni. Jego małe, zielone igiełki będą ładnie prezentować się obok roślin o większych liściach, zaś jego korzenny, odświeżający aromat nada mięsnym potrawom orzeźwiającego posmaku. Rozmaryn najlepiej sadzić w okresie od lipca do sierpnia, podlewać dość rzadko, a w okresie mrozów przenieść do pomieszczenia.

Lawenda – choć najczęściej bywa hodowana dla swoich fioletowoniebieskich kwiatów i oszałamiającego zapachu, a w skali masowej również na potrzeby przemysłu kosmetycznego, znajdzie zastosowanie również i w kuchni. Listki i kwiatki lawendy są składnikiem przyprawy prowansalskiej, ale roślina ta może też być stosowana solo jako dodatek do mięs, warzyw, lodów, ciast i herbat. Lawendę należy sadzić w głębokich donicach w glebie żyznej przepuszczalnej, nieco zasadowej i lekko wilgotnej.