Pomysłowy ogród wieloletni – jakie rośliny wybrać?
Przydomowy ogród jest miejscem szczególnym. Wiosną cieszy budzącymi się do życia kwiatami, zaś latem bajecznymi kolorami i zapachami. Wieloletnie rośliny, na które najczęściej decydujemy się aranżując swoją zieloną przestrzeń, mają wiele różnych właściwości. Jedne przyciągają swoim zapachem motyle, inne imponują niezwykłymi kwiatostanami i barwami, a jeszcze kolejne są niewymagające i rosną na tzw. “trudnych” stanowiskach. O tym, jakie kwiaty ogrodowe wieloletnie wybrać i dlaczego, dowiemy się z dzisiejszego poradnika.
Rośliny ozdobne, które tworzą kwietne dywany
Wybór kwiatów ozdobnych ogrodowych (wieloletnich) jest tak duży, że w zasadzie nie powinniśmy mieć kłopotu z ich wyborem. Jednak istnieją gatunki szczególne, które cieszą się dużym uznaniem ze względu na tworzenie barwnych dywanów okrywowych.
- Floks szydlasty - ta piękna roślina skalna idealnie nadaje się do sadzenia w miejscach trudnych, czyli silnie nasłonecznionych. Tworzy kwiecisty i gęsty dywan, który można dowolnie formować poprzez przycinanie i nadawanie kształtu. Bardzo ciekawie wygląda w towarzystwie glinianych naczyń, dzięki czemu sprawia wrażenie “wylewającej się kolorowej wody” z dzbanka. Floksy preferują glebę żyzną, próchniczą i umiarkowanie wilgotną.
- Mazus płożący - podobnie jak floks szydlasty, tworzy gęste kwieciste kobierce, które dodatkowo są odporne na deptanie i mocne nasłonecznienie. Dzięki silnym cechom wytrzymałościowym, mazusy mogą być nasadzane pomiędzy płytami chodnikowymi, na murkach oraz skalniakach. Podłoże powinno być próchnicze, umiarkowanie wilgotne i z niewielką ilością wapna w składzie.
Szybko rosnące pnącza do okrywania ścian, ogrodzeń i altan
- Glicynia chińska (wisteria) - to niepozorne pnącze należy do jednych z najszybciej rosnących i najpiękniejszych roślin ogrodowych wieloletnich, które z czasem przybierają formę drzewiastą. Ze względu na swoje rozmiary wymaga silnych podpór, dlatego często jest sadzony przy ścianach, które z czasem pokrywa bujnymi listkami i zwisającymi kwiatami. Jednak przy uprawie wisterii nie można zapomnieć o jej regularnym przycinaniu, gdyż pozostawiona “samopas”, potrafi narobić niemałych szkód. Kwiatostany glicynii są zebrane w luźne grona i osiągają do 40 cm długości, choć znane są przypadki, gdy mierzyły nawet 1,5 metra. W pierwszych latach od posadzenia roślina jest wrażliwa na mróz, więc watro pamiętać o jej ściółkowaniu. Gleba powinna być umiarkowanie żyzna, przepuszczalna i nieco wilgotna. Z uwagi na silne przyrosty (rocznie nawet 10 metrów) wisterii nie należy zbyt często nawozić.
- Winobluszcz pięciolistkowy - nie ma chyba bardziej popularnego pnącza w Polsce niż winobluszcz, który oprócz szybkich wzrostów, jest rośliną nieskomplikowaną i łatwą w uprawie. Co więcej, bez przeszkód może rosnąć w miejscach zacienionych, a dzięki gęstemu ulistnieniu, jest naturalną izolacją termiczną budynku. Latem, liście winobluszczu pięciolistkowego są zielone, jesienią przebarwiają się na różne odcienie koloru czerwonego, zaś zimą opadają, odsłaniając zdrewniałe pędy, które również mają walory dekoracyjne. Ponadto, jest bardzo odporny na choroby i szkodniki oraz doskonale znosi nawet mocne cięcia, dlatego bez większych problemów można kontrolować jego wzrost. Ziemia pod uprawę powinna być żyzna, próchnicza oraz umiarkowanie wilgotna, choć winobluszcze często “łamią reguły” i rosną nawet tam, gdzie warunki nie są sprzyjające.
Rośliny dekoracyjne o dużych kwiatostanach
Jeśli lubimy duże kwiaty, które z daleka przykuwają wzrok, z pewnością Hortensja ogrodowa będzie idealnym wyborem. Szczególnie cenionymi gatunkami są te o barwie niebieskiej, np. Nikko Blue, ale warto pamiętać, że kolor jest zależny od odczynu gleby, na jakiej będzie rosła. Aby uzyskać błękitne odcienie, ziemia powinna być kwaśna, natomiast w przypadku zasadowej, kwiaty staną się bardziej czerwone. Hortensje wykazują również wysoką odporność na choroby, dlatego pod tym względem są łatwe w uprawie. Najważniejsze jest jednak podłoże. Nie może być ono zbyt ciężkie lub gliniaste, dlatego warto zaopatrzyć się w ziemię przepuszczalną, żyzną, próchniczą i wilgotną.
Drugą, równie dekoracyjną rośliną o dużych kwiatostanach jest piwonia ogrodowa (peonia) - jeden z najpiękniejszych kwiatów wieloletnich na działkę, który urzeka nas swoim zapachem i dekoracyjnością. Z zamiłowaniem uprawiany niegdyś przez nasze babcie, ponownie wraca na podium najbardziej pożądanych roślin ogrodowych. Wyróżniamy wiele odmian, m.in. piwonię drzewiastą i chińską, które możemy zdobyć w różnych wariantach kolorystycznych. Peonie niestety są dość wymagające, ale jeśli “polubią” swoje miejsce, bez problemu mogą rosnąć na nim przez kilka lat. Stanowisko powinno być jasne oraz ciepłe, zaś podłoże głęboko uprawione, żyzne, przepuszczalne o lekko kwaśnym odczynie.
Rośliny o właściwościach zdrowotnych i pielęgnacyjnych
Jeśli lubimy łączyć piękne z pożytecznym, warto znaleźć w ogrodzie miejsce dla róż pachnących, które od wieków są uważane za symbol doskonałości i miłości, a dodatkowo znajdują zastosowanie w kosmetyce, kuchni oraz lecznictwie. Z ich płatków możemy wykonać np. naturalny tonik do twarzy, pyszną konfiturę do nadziewania pączków lub wykorzystać je jako naturalny odświeżacz powietrza. Stanowisko dla róż powinno być jasne i przewiewne, dlatego należy unikać miejsc cienistych i ciasnych, ponieważ może to negatywnie wpłynąć na ich wzrost oraz zwiększyć podatność na choroby. Wybierając podłoże kierujemy się zaleceniami dla konkretnej odmiany, choć przyjmuje się, że gleba powinna być żyzna, lekka i przepuszczalna o lekko kwaśnym odczynie.
Kolejną propozycją jest lawenda. Ta cudownie pachnąca roślina o purpurowych lub błękitnych kwiatach od wieków jest znana ze swoich dobroczynnych właściwości. Dodana do potraw mięsnych nada im niezwykłego aromatu oraz podkreśli smak, zaś wypita w formie naparu pomoże się zrelaksować i złagodzić bóle żołądka. Podobnie jak róże, jest powszechnie stosowana w kosmetyce, zaś jej aromat ma udowodnione działanie antystresowe i odprężające. Lawenda potrzebuje jasnego, osłoniętego stanowiska i dobrze zdrenowanego, przepuszczalnego podłoża, ponieważ nie lubi nadmiernie wilgotnej ziemi. Aby zachować jej piękny kształt i poprawić kwitnienie, należy pamiętać o corocznym przycinaniu, najlepiej późnym latem po zakończeniu kwitnienia.
Rośliny egzotyczne, które zimują w Polsce
Zmiany klimatyczne zachodzące w Polsce umożliwiły nam hodowlę egzotycznych kwiatów wieloletnich, które zachwycają nas swoimi barwami, kształtem oraz wielkością. Do najpopularniejszych roślin, na jakie coraz częściej się decydujemy podczas aranżacji ogrodu, należą m.in.:
- Kamelia (chińska róża) - niektóre gatunki (np. Donckelarii, Elegans lub Black-Lace) tej pięknej krzewiastej rośliny z powodzeniem mogą być uprawiane w polskich ogrodach jako kwiat wiosenny, ponieważ pierwsze pąki pojawiają się już w marcu. Jej ciemnozielone, lśniące i drobne liście utrzymują się również zimą, co w znaczący sposób wpływa na jej popularność wśród miłośników egzotyki ogrodowej. Kamelia preferuje stanowisko półcieniste i osłonięte, dlatego warto jej znaleźć miejsce pod głęboko zakorzenionymi drzewami, murem lub żywopłotem. Wymagania związane z podłożem i nawożeniem są bliskie doskonale wszystkim znanym różanecznikom, a więc kwaśne i próchnicze.
- Paproć drzewiasta (Dicksonia antarctica) - ten niezwykły i olbrzymi gatunek paproci z kłączami przypominającymi pień palmy, przez wiele lat był nierealnym marzeniem. Jednak za sprawą ocieplenia, coraz częściej występuje w polskich ogrodach. Roślina jest częściowo mrozoodporna, dlatego na zimę potrzebuje solidnego i wielowarstwowego ściółkowania. Dodatkowo, powinna być posadzona w osłoniętym miejscu, choć z uwagi na jej walory, częściej decydujemy się, aby hodować ją w donicy, którą zabieramy z ogrodu jeszcze przed pojawieniem się pierwszych przymrozków. W naturalnym środowisku, paproć drzewiasta rośnie w lasach tropikalnych i subtropikalnych środkowej Ameryki, gdzie panuje półcień, dlatego nie należy jej wystawiać na bezpośrednie nasłonecznienie. Podłoże powinno być umiarkowanie wilgotne z dodatkiem piasku, rozdrobnionej kory i kompostu.
- Eukaliptus górski (gunni) - zahartowane i odporne na mróz sadzonki niebieskiego eukaliptusa bez problemu mogą być uprawiane w gruncie, jednak - podobnie jak w przypadku pozostałych gatunków egzotycznych - zimą należy zadbać o ich odpowiednie zabezpieczenie. Wiecznie zielone drzewko dorasta w naszym klimacie do około 2-3 metrów wysokości i jest bardzo podatne na formowanie, dzięki czemu może być prowadzone jako krzew. Roślina jest dość wymagająca i źle znosi okresowe przesuszenia, dlatego należy ją regularnie nawadniać. Podłoże powinno być przepuszczalne (a więc rozluźnione perlitem lub keramzytem) oraz posiadać odczyn zasadowy