Żywica epoksydowa – właściwości i zastosowanie w domu oraz w ogrodzie

Żywica epoksydowa, dawniej kojarzona głównie z przestrzeniami przemysłowymi czy magazynowymi, dziś coraz częściej wykorzystywana jest w prywatnych domach. Stosuje się ją nie tylko do tworzenia nietuzinkowych posadzek, ale także do dekoracji mebli. Farby z żywicą epoksydową doskonale zabezpieczają ściany i elementy metalowe przed działaniem wody, wysokiej temperatury, chemikaliów oraz uszkodzeniami mechanicznymi. Co to jest żywica epoksydowa? Pod jakimi postaciami występuje w sprzedaży? Jakie są jej zalety i wady? Jak wykorzystać ją w domu i ogrodzie? Przedstawiamy poradnik – żywica epoksydowa we wnętrzach i ogrodzie.

Co to jest żywica epoksydowa?

Żywica epoksydowa to jedno- lub dwuskładnikowa masa syntetyczna wykorzystywana do klejenia, laminowania oraz zalewania impregnującego różnego typu powierzchni. Chroni pokrywane nią m.in. beton, drewno, metal, a nawet szkło przed wodą, temperaturą, chemikaliami, dużym naciskiem oraz uszkodzeniami mechanicznymi. Początkowo ma postać półpłynnej masy lub topliwego ciała stałego. W wyniku procesu sieciowania, czyli tworzenia trójwymiarowej sieci cząsteczek chemicznych, utwardza się. W efekcie staje się w obu przypadkach twardym tworzywem sztucznym, którego nie można stopić ani rozpuścić.

Z czego składa się żywica epoksydowa?

Żywice epoksydowe najczęściej składają się z jednego lub dwóch składników. Przeważnie są to polifenole, czyli związki chemiczne występujące w roślinach. Dwuskładnikowa żywica epoksydowa jest połączeniem płynnej żywicy polifenolowej oraz specjalnego utwardzacza. W obu typach produktów stosowane są również najczęściej dodatki takie, jak barwniki (np. do białej żywicy epoksydowej – biel tytanowa, biel cynkowa czy biel barytowa), rozcieńczalniki (np. ftalany) i napełniacze (np. sproszkowana miedź, kreda, piasek, talk).

Żywica epoksydowa – właściwości

Żywice epoksydowe odznaczają się wysoką odpornością na ścieranie, zarysowania i uderzenia. Cechują się także wytrzymałością na ściskanie, zgniatanie i rozciąganie oraz dużą twardością. Wśród właściwości żywic epoksydowych wymienić trzeba także ponadprzeciętną odporność na działanie wilgoci, wysokich temperatur, olejów i smarów oraz niektórych innych substancji chemicznych (np. kwasów i roztworów soli). Mniejszą wytrzymałość uzyskują przy styczności z chlorem, metanolem czy węglowodorami, a także w kontakcie z promieniami ultrafioletowymi, czyli UV. W takich przypadkach powierzchnie pokryte żywicą epoksydową mogą żółknąć i tworzyć na powierzchni pyłową powłokę.

Zalety żywicy epoksydowej

Wśród zalet żywicy epoksydowej z pewnością należy wymienić bardzo wysoką odporność na uszkodzenia mechaniczne, temperaturę, wilgoć, a także (w niektórych przypadkach) kontakt z chemikaliami. Żywice epoksydowe po utwardzeniu tworzą trwałe zabezpieczenie, dzięki czemu można ich używać w tzw. trudnych przestrzeniach garażowych, piwnicznych czy przemysłowych. W przypadku żywic epoksydowych na posadzki walorem jest z pewnością uzyskanie estetycznej, bezfugowej, jednolitej podłogi żywicznej, którą łatwo utrzymać w czystości, a także możliwość zastosowania ich na ogrzewaniu podłogowym. Plusem jest także duży wybór kolorów i typów wykończeń żywic epoksydowych dostępnych w sklepach budowlanych .

Wady żywicy epoksydowej

Cienkowarstwowe żywice epoksydowe podczas intensywnej eksploatacji może się niszczyć, tj. rysować się i przecierać. Grubowarstwowe żywice epoksydowe są natomiast trudne w samodzielnym nakładaniu – do ich wymieszania oraz rozlewania niezbędne są doświadczenie oraz odpowiednie narzędzia. Niezależnie od grubości warstwy żywicy epoksydowej pokryte nią przedmioty czy elementy, które narażone są na bezpośrednie działanie promieniowania UV, mogą z czasem żółknąć (jasne żywice epoksydowe) oraz się kredować, czyli tworzyć pylistą powłokę. Sposobem, aby temu zapobiec, jest stosowanie finalnej warstwy z bezbarwnej żywicy poliuretanowej.

Produkty do domu i ogrodu z żywicą epoksydową

Żywice epoksydowe wykorzystywane są nie tylko w budownictwie, ale także m.in. w lotnictwie, szkutnictwie, w stoczniach oraz elektronice. W przypadku budowy oraz wykańczania wnętrz najczęściej używane są gotowe masy z żywicy epoksydowej do pokrywania posadzek betonowych (nazywane też farbami epoksydowymi czy farbami z żywicą epoksydową), żywice epoksydowe do zabezpieczania drewna oraz farby z żywicą epoksydową, którymi można pomalować niemal każdą powierzchnię. Te trzy typy produktów opiszemy dokładniej poniżej.

Warto jednak wiedzieć, że sklepach dostępne są także produkty z żywicą epoksydową stosowane głównie przez specjalistów. Są to m.in. kleje z żywicy epoksydowej, bazy gruntujące na bazie żywicy epoksydowej, impregnaty do świeżego betonu z żywicą epoksydową, zaprawy naprawcze do betonu z dodatkiem żywicy epoksydowej oraz fugi do płytek z żywicą epoksydową.

Żywice epoksydowe na posadzki – co warto wiedzieć?

Posadzki żywiczne w budynkach mieszkalnych najczęściej wykonuje się w pomieszczeniach takich, jak garaż i piwnica. Wtedy wybiera się przeważnie żywice epoksydowe na posadzki w ciemnych bądź mocnych, kontrastujących kolorach. We wnętrzach mieszkalnych w stylu nowoczesnym, minimalistycznym czy skandynawskim posadzki epoksydowe pojawiają się coraz częściej także w salonie, łazience czy kuchni. Tam numerem jeden są białe żywice epoksydowe oraz szare posadzki żywiczne, które tworzą gładką, bezfugową powierzchnię. Samopoziomujące żywice epoksydowe do podłóg dostępne są w różnych wersjach. Najczęściej wyróżnia się żywice do betonu cienkowarstwowe oraz żywice do betonu grubowarstwowe. Co ciekawe, większość producent zapewnia, że farby epoksydowe do posadzek można używać również do zabezpieczania metalu, cegieł, szkła, tynków na ścianach, a nawet płyt kartonowo-gipsowych. Czym się różnią te dwa typy żywic epoksydowych do posadzek?

Cienkowarstwowa żywica epoksydowa do posadzek

Po nałożeniu na powierzchnię betonową cienkowarstwowa żywica epoksydowa do posadzek tworzy powłokę o grubości około zaledwie 0,5-1 milimetra. Dostępna jest ona w wersji bezbarwnej, jak również zabarwionej, w wykończeniu z połyskiem, matowym oraz satynowym. Jej zaletą jest możliwość samodzielnego nałożenia. Niepotrzebne są specjalne umiejętności ani narzędzia. Posadzkę z cienkowarstwowej żywicy epoksydowej można uzyskać, malując podłogę wałkiem do farby, który nie gubi włosków i nie zostawia śladów. Wśród wad tego typu żywicy epoksydowej do podłogi wymienić trzeba jednak mniejszą niż w przypadku żywic grubowarstwowych odporność na ścieranie, zarysowania czy uszkodzenia mechaniczne.

Grubowarstwowa żywica epoksydowa do posadzek

Po wylaniu na beton grubowarstwowej żywicy epoksydowej do posadzek tworzy się solidna warstwa wierzchnia o grubości około 2-5 milimetrów. Może być ona barwiona w masie, bezbarwna, a także wzbogacona dodatkami np. kwarcowymi. Uzyskana w ten sposób posadzka żywiczna odznacza się dużą wytrzymałością na ścieranie i uszkodzenia mechaniczne. Co więcej, podłogi pokryte kwarcową żywicą epoksydową cechują się nietuzinkowym wyglądem i zwiększonymi właściwościami antypoślizgowymi. Chociaż produkt ten ma wiele zalet, problemem może być samodzielne jej nakładanie. Grube posadzki żywiczne przeważnie tworzy się z żywic epoksydowych dwuskładnikowych. Zarówno żywica, jak i utwardzacz muszą być mieszane w odpowiednich proporcjach i we właściwy sposób. Dodatkową trudnością jest konieczność wylewania żywicy na posadzkę i rozprowadzania jej specjalną raklą, zamiast wałkiem do malowania.

Jakie wykończenie może mieć posadzka z żywicy epoksydowej?

Posadzki z żywicy epoksydowej stosowane w pomieszczeniach gospodarczych czy na halach przemysłowych przeważnie są jednokolorowe, z wykończeniem w połysku lub macie. Nie oznacza to jednak, że nie ma innego wyboru. W ofertach producentów znaleźć można różnego typu żywice epoksydowe do podłóg o ciekawych kolorach (czasami możliwy jest wybór odcienia z próbnika RAL) i wykończeniach (satyna, połysk, mat, półmat). Niektóre produkty, dzięki dodatkom do żywicy, prezentują nietuzinkowe efekty dekoracyjne. Są to np. imitujące naturalne posadzki typu lastryko posadzki żywiczne z kruszywem marmurowym czy kawałki szkła, a także odznaczające się fakturą podłogi tzw. pokryte żywicą epoksydową z dodatkiem kwarcu, drobnych kamieni rzecznych, drobinek miedzi czy aluminium.

Żywica epoksydowa do drewna

Odrębną kategorię produktów na bazie żywicy epoksydowej stanowią żywice do drewna, nazywane też żywicami epoksydowymi do mebli czy żywicami do zalewania drewna. Dzięki wodoodporności oraz wytrzymałości na uszkodzenia mechaniczne i zarysowania żywica epoksydowa doskonale sprawdza się jako finalne warstwa zabezpieczenia elementów drewnianych. Stosując więc żywicę epoksydową na stół jadalny czy blat w kuchni, uzyskuje się bardzo twardy epoksydowy blat kuchenny czy blat stołu odporny nie tylko na działanie cieczy, ale także wysokie temperatury i intensywne użytkowanie.

Żywice epoksydowe do drewna dostępne są w różnych kolorach (bezbarwna żywica epoksydowa, barwiona żywica epoksydowa). Mogą one być całkowicie kryjące, ale także przezroczyste (krystaliczne żywice epoksydowe). Stosując produkty z drugiej kategorii, podkreśla się naturalne piękno słojów drewna, zamiast je zasłaniać. Jakie meble z żywicy epoksydowej warto wybrać? Bardzo modne są od kilku sezonów stoliki kawowe z żywicą epoksydową, a także stoły z żywicą epoksydową, a dokładnie blaty stołów z efektem rzeki epoksydowej w kolorze niebieskim.

Żywica epoksydowa – zastosowanie we wnętrzach

Zastosowanie żywicy epoksydowej we wnętrzach nie ogranicza się jedynie do stworzenia bezfugowej, łatwej w czyszczeniu i niezwykle odpornej posadzki w garażu, piwnicy, pomieszczeniu gospodarczym czy pralni. Modnym rozwiązaniem jest pokrycie żywicą epoksydową podłóg w części mieszkalnej domu, np. w sypialni, salonie, łazience czy kuchni, a także w mocno eksploatowanym przedpokoju czy hallu. Farbą epoksydową można także pomalować ściany w tzw. mokrych pomieszczeniach. Żywica epoksydowa do drewna znajdzie zastosowanie w kuchni i jadalni – można nią zabezpieczyć blat kuchenny oraz blat stołu jadalnego. Jeżeli w naszym domu znajdują się betonowe schody, powłoką żywicy epoksydowej można pokryć stopnie i podstopnice. W takim przypadku warto sięgać po żywice epoksydowe antypoślizgowe, np. matowe lub z dodatkiem kwarcu.

Zastosowanie żywicy epoksydowej w ogrodzie

Ze względu na możliwość zżółknięcia pod wpływem promieniowania UV, raczej nie zaleca się stosowania żywic epoksydowych na zewnątrz. Wybierając jednak farby epoksydowe w ciemnych barwach, można ich użyć do stworzenia odpornej na warunki atmosferyczne i uszkodzenia posadzki. Żywica epoksydowa na taras, żywica epoksydowa na balkon czy żywica epoksydowa na schody wejściowe powinna jednak mieć dodatek antypoślizgowy, gdyż w deszczowe dni może być bardzo śliska. Dwuskładnikową farbą z żywicą epoksydową można także pokryć powierzchnie metalowe, dlatego sprawdzi się ona przy malowaniu płotów, okuć czy bram garażowych.