Krzewy na żywopłot – przegląd najpopularniejszych roślin

Żywopłoty to nie tylko wspaniała ozdoba ogrodu maskująca sztuczne ogrodzenia, ale także fantastyczna osłona przed kurzem, hałasem i niepożądanym wzrokiem obcych, zwłaszcza jeśli nasz dom znajduje się przy ulicy. Z czego najlepiej stworzyć żywopłot? Jakie rośliny liściaste, iglaste i kwitnące będą najbardziej odpowiednie do tego celu? Które gatunki rosną szybko, a które wolno? Które są mrozoodporne, a które wymagają ochrony przed zimnem? Zapraszamy na szybki przegląd najczęściej spotykanych krzewów na żywopłot.

Krzewy liściaste na żywopłot

Ligustr pospolity – ma niewielkie wymagania glebowe, ale najlepiej czuje się na gruntach dobrze przepuszczalnych i umiarkowanie wilgotnych. Jest dość wytrzymałą rośliną żywopłotową, odporną na mrozy, suszę i zanieczyszczenie powietrza. Do bujnego wzrostu potrzebuje jednak sporych ilości światła, dlatego należy zapewnić mu dobrze nasłonecznione stanowisko. W czerwcu i lipcu zakwita drobnymi kremowymi kwiatami, z których następnie rozwijają się małe czarne jagody – lekko trujące dla ludzi, uwielbiane jednak przez ptaki. Wśród odmian ligustru najbardziej popularny jest Atrovirens o uporządkowanym pokroju oraz niska odmiana Lodense, której liście jesienią przebarwiają się na czerwono.

Grab – ze względu na połączenie srebrzystej kory i ciemnozielonych, owalnych liści jest jednym z najbardziej dekoracyjnych drzew rosnących w Polsce. Potrzebuje gleby żyznej, próchniczej i przepuszczalnej, umiarkowanie wilgotnej, ale bogatej w wapń. Mniej wymagający jest jeśli chodzi o stanowisko – dobrze czuje się zarówno w słońcu jak i w półcieniu i cieniu. Graby, a zwłaszcza ich młode sadzonki, potrzebują dużo wody, dlatego decydując się na złożony z nich żywopłot warto zainstalować system nawadniania kropelkowego. Najciekawsze odmiany grabu na żywopłot to naszym zdaniem Pendula o zwisających gałęziach, czerwonolistna Purpurea oraz Variegata, której liście pokrywają cienkie, kremowe paseczki.

Berberys Thunberga – z całej rodziny berberysów, to właśnie ten gatunek należy do najszerzej rozpowszechnionych w Polsce. Dobrze czuje się na stanowiskach słonecznych i półcienistych, ma niewielkie wymagania glebowe i jest mrozoodporny. Posiada rozłożysty, gęsty, szeroki pokrój, a jego największą ozdobą są liście – w zależności od odmiany przybierają odcienie zielonego, żółtego i czerwonego, a jesienią przebarwiają się na różne kolory.

W okresie od maja do czerwca berberys rozkwita drobnymi, żółtymi pachnącymi kwiatami, które podnoszą jego walory dekoracyjne. Dodatkową ozdobą są czerwone jagody, utrzymujące się na krzewie nawet zimą. Ze względu na ciernistość, żywopłot z berberysu może też pełnić formę naturalnej, trudnej do sforsowania bariery. Najczęściej spotykane odmiany to purpurowa Atropurpurea, żółta Aurea lub brązowoczerwona Bagatelle.

Buk – idealna roślina na wysokie żywopłoty formowane. Potrzebuje gleby żyznej, próchniczej, wapiennej i umiarkowanie wilgotnej oraz słonecznego lub półcienistego stanowiska. Posiada gładką, jasnoszarą korę i błyszczące liście, jesienią przebarwiające się na brązowo. Wydaje kwiaty niepełniące szczególnej roli dekoracyjnej oraz małe, kolczaste orzechy. Żywopłot z buku najbardziej pasuje do nowoczesnych ogrodów potrzebujących ochrony przed kurzem, wiatrem i hałasem. Warto zwrócić uwagę na odmianę Atropunicea o ciemnoczerowonych liściach przebarwiających się jesienią na żółtopomarańczowo oraz na odmianę Zlatia, której młode sadzonki posiadają liście w kolorze złotym.

Bukszpan wieczniezielony – roślina wprost stworzona do formowania z niej żywopłotów, gdyż posiada bardzo zwarty, wzniesiony pokrój, a w wyniku cięcia doskonale się zagęszcza. Potrzebuje żyznej gleby i stanowiska słonecznego lub półcienistego. Młode sadzonki należy otaczać szczególną opieką – są wrażliwe na chłód i zimą mogą przemarzać. Wśród bukszpanów na żywopłot najczęściej wykorzystuje się niewysokie odmiany Suffruticosa lub Faulkner.

Krzewy kwitnące na żywopłot

Róża – żywopłot z róż to najbardziej romantyczna formacja roślinna jaką można sobie wyobrazić. Wydaje wspaniałe kwiaty, oszałamiająco pachnie, ściąga pszczoły i motyle, a ciernie krzewów sprawiają, że ta naturalna bariera jest trudna do przebycia. Przy tworzeniu żywopłotu z róż najlepiej skorzystać z gatunków dużych krzewów parkowych i pnących, dobierając odmiany o jak największej mrozoodporności.

Bardzo wartościową odmianą jest angielska Ausmary, kwitnąca na biało lub jasnoróżowo i cechująca się wyjątkową odpornością na mróz, choroby, deszcze i słabe gleby. Równie wysoką odporność na niekorzystne czynniki wykazuje francuska Comte de Chombord rozkwitająca kwiatami o silnie różowej barwie. Warto także zwrócić uwagę na duńską Chinatown o żółtych kwiatach, pochodzącą z Niemiec intensywnie czerwoną Robustę, bordową brytyjską Tuscany Superb czy niezwykłą fioletoworóżową Reine des Violettes.

Krzewuszka cudowna – bardzo dekoracyjny, choć stosunkowo rzadko wykorzystywany krzew na żywopłot o jasnozielonych liściach i białych, różowych lub czerwonych kwiatach w kształcie dzwonków. Rozkwita od maja do lipca, wymaga gleby żyznej i przepuszczalnej oraz stanowiska słonecznego lub półcienistego. Dobrze znosi zanieczyszczenia, jest jednak wrażliwa na mróz, dlatego na zimę najlepiej zapewnić jej okrycie. Żywopłoty z krzewuszki mają postać nienormowanych nasadzeń i najbardziej pasują do romantycznych wiejskich ogrodów. Do najpopularniejszych odmian tego krzewu należy biała Snowflake, purpurowa Bristol Ruby oraz różowa Nana Variegat.

Głóg jednoszyjkowy – należy do roślin łatwych w uprawie i dość wytrzymałych, o niewielkich wymaganiach. Dobrze czuje się na glebach przepuszczalnych i piaszczysto-gliniastych oraz stanowiskach słonecznych i półcienistych. W maju i czerwcu wydaje intensywnie pachnące, kremowe kwiaty zebrane w duże baldachy, z których zawiązują się czerwone, zdatne do spożycia owoce. Żywopłot z głogu może mieć postać zarówno nienormowaną i luźną, jak i zwartą, geometryczną. Krzew niestety jest podatny na pasożyty i choroby, zwłaszcza te grzybowe.

Laurowiśnia wschodnia – ciekawa nazwa krzewu pochodzi od jej grubych, błyszczących, owalnych liści przypominających liście laurowe. Aby osiągnąć swój bujny, rozłożysty pokrój laurowiśnia potrzebuje stanowiska słonecznego lub lekko zacienionego oraz gleby żyznej, wilgotnej i bogatej w wapń. W kwietniu i maju rozkwita białymi kwiatami zebranymi w grona, na których zawiązują się czarne owoce o trujących właściwościach, które posiada zresztą całą roślina.

Laurowiśnia jest krzewem na żywopłot wrażliwym na mróz, dlatego na zimę koniecznie należy ją okryć, choć i to nie gwarantuje w pełni ochrony rośliny. Większą mrozoodpornością cechuje się szybko rosnąca Shipkaensis oraz płożąca się Zabeliana. Warto też zwrócić uwagę na kulistą Serbicę oraz rozłożystą, obficie kwitnącą odmianę Otto Luyken.

Kalina – najczęściej bywa wykorzystywana do nasadzeń naturalistycznych, ale można również tworzyć z niej luźne żywopłoty. Potrzebuje gleby przepuszczalnej, próchniczej, wilgotnej, lekko zasadowej i żyznej, dobrze czuje się zarówno w słońcu, jak i w lekkim półcieniu. W okresie od maja do lipca poszczególne gatunki rozkwitają białymi kwiatami zebranymi w imponujące, kuliste kwiatostany. W Polsce najczęściej spotykana jest kalina koralowa, nazwana tak od czerwonych owoców, które latem zawiązują się na jej gałązkach. Dość popularnym gatunkiem jest także kalina sztywnolistna, wonna oraz hordowina.

Krzewy iglaste na żywopłot

Tuja – nazywana bywa też żywotnikiem zachodnim i uważana jest za jedną z najpopularniejszych roślin żywopłotowych. Wymaga ziemi żyznej, przepuszczalnej i umiarkowanie wilgotnej oraz stanowiska słonecznego lub lekko zacienionego. Jej zaletą jest wytrzymałość, bujny wzrost oraz brak konieczności częstego przycinania – niemal samoistnie zachowuje ładny kształt. W sklepach ogrodniczych najczęściej można spotkać odmianę Szmaragd cechującą się stożkowatym, regularnym pokrojem, umiarkowanym wzrostem oraz intensywnie zielonymi igłami. Inną popularną odmianę jest szybkorosnąca tuja Brabant o kolumnowej sylwetce i igłach ciemnozielonych.

Więcej o odmianach tui: Tuja Brabant czy Szmaragd – którą odmianę wybrać do ogrodu?

Cyprysik – choć powszechnie bywa mylony z cyprysem, a niekiedy nawet z tują, od tych dwóch iglaków różni się gałązkami rosnącymi do góry pod ostrym kątem, stożkowatą koroną oraz lekko zwisającym wierzchołkiem. Cyprysiki uwielbiają żyzną, przepuszczalną i dość wilgotną glebę, a najlepiej rosną na stanowiskach osłoniętych przed wiatrem, słonecznych lub półcienistych. Nie tolerują zimnych podmuchów i przesuszonej gleby. W Polsce najczęściej uprawiany jest cyprysik Lawsona, charakteryzujący się podatnością na kształtowanie. Na żywopłot z cyprysików najlepiej wybierać kilkuletnie okazy o pokroju stożkowym lub kolumnowym – na przykład efektowną odmianę Ivonne, Blue Surprise czy Columnaris.

Jałowiec – choć może wydawać się pospolity, stanowi świetną alternatywę dla tui i cyprysika. Jest wytrzymały i ma małe wymagania glebowe – poradzi sobie na gruntach kwaśnych, suchych, piaszczystych czy wręcz nieurodzajnych. Lubi słońce, nie wymaga częstego podlewania i źle znosi nadmiar wody. Wspaniale reaguje na cięcie i daje się formować w wiele kształtów. Do tworzenia żywopłotów z jałowców najbardziej rekomendowane są odmiany gatunku pospolitego – umiarkowanie rosnący Arnold o stalowoszarych igłach, smukła Hibernica, złocista Suesica Nana, kolumnowy Blue Arrow czy srebrzysty Moonglow.

Cis – krzew ten choć piękny, jest niestety kapryśny i może sprawiać problemy w uprawie. Wymaga bardzo żyznej i wilgotnej gleby, jest wrażliwy na suszę i mrozy, a do tego rośnie wolno i jest trujący. Jeśli jednak okażemy mu trochę cierpliwości, zachwyci wspaniałymi igłami – ciemnozielonymi z wierzchu, jasnymi od spodu – oraz karminowymi jagodami, pojawiającymi się od września do listopada. Na żywopłoty najczęściej polecany jest cis pośredni i jego odmiana Hicksii – bardzo podatna na strzyżenie, znosząca zarówno stanowiska słoneczne, jak i zacienione. Równie dobrze sprawdzi się dość intensywnie rosnący Hilli. Można również sięgnąć po popularny w Polsce cis pospolity, choć będzie on rósł wolniej i nada się głównie do tworzenia niższych żywopłotów.

Świerk – choć najczęściej spotyka się go w formie dorodnych drzew, jest on bardzo podatny na cięcie i z powodzeniem może zostać wykorzystany do formowania żywopłotów. Wymaga nasłonecznionych, choć niezbyt upalnych stanowisk, ale zadowoli się nawet niezbyt zasobną glebą piaszczysto-gliniastą. Na żywopłot najlepiej wybrać świerk serbski o kłujących, ciemnozielonych igłach – można skorzystać z takich odmian, jak Pendula, Nana, Aurea czy Tremonia. Dodatkową ozdobą świerków serbskich są jajowate, fioletowe szyszki, które w miarę dojrzewania przebarwiają się na brązowo.