Meble PRL znowu modne! 17 ikon polskiego designu, które musisz znać
Meble z PRL-u to prawdziwy hit! Coraz więcej osób zdaje sobie sprawę, że niepozorny fotel z domu babci może mieć sporą wartość i lepiej nie wyrzucać go na śmietnik. Jakie modele są dziś cenione przez miłośników designu i kolekcjonerów? Oto krótki przewodnik po meblach z PRL-u, które trzeba znać. Znajdziesz w nim masowo produkowane sprzęty z lat 50. i 60., rzadkie okazy kolekcjonerskie oraz zapomniane projekty, które trafiły do realizacji zaledwie kilka lat temu.
Meble z PRL-u – dlaczego znów są modne?
Dlaczego meble w stylu PRL znów święcą triumfy? Dziś coraz chętniej wybieramy meble z duszą – nawet te, po których jednoznacznie widać upływ czasu są często atrakcyjniejsze niż produkowane taśmowo meble z sieciówek. Meble z PRL-u w nowoczesnym wnętrzu prezentują się niezwykle stylowo, a dodatkowo wnoszą do niego aspekt sentymentalny – w końcu kojarzą nam się najczęściej z domem rodzinnym czy mieszkaniem ukochanej babci.
Wracają do łask zarówno modele matowe, jak i wyśmiewane jeszcze kilka lat temu meble z PRL-u na wysoki połysk. Jeżeli jesteś na etapie urządzania mieszkania, zanim udasz się do najbliższej sieciówki, spróbuj poszperać na domowym strychu lub w piwnicy u babci. Być może znajdziesz tam prawdziwe perełki!
Meble z PRL-u – najpopularniejsze fotele
Fotel Chierowskiego
Zacznijmy od mebla, który stał się ikoną polskiego wzornictwa powojennego i wzorem mebli z PRL-u. Fotel 366 Józefa Chierowskiego to model produkowany nieprzerwanie od lat 60. do 80. Niewielki, wygodny, nowoczesny – przypadł do gustu setkom tysięcy Polaków. Więcej na temat kultowego fotela przeczytasz w artykule Fotel Chierowskiego 366 – najsłynniejszy fotel PRL-u.
Fotel Zajączek (typu 300-177)
Fotel 300-177, potocznie nazywany Zajączkiem, zawdzięcza swój przydomek trójkątnym podłokietnikom, które naśladują kształt zajęczych uszu. Pod względem konstrukcji przypomina inny mebel z PRL-u, czyli fotel 366, dlatego wiele osób omyłkowo przypisuje jego projekt J. M. Chierowskiemu. Fotel był produkowany w latach 60. przez fabryki w Świebodzinie i Gościcinie.
Fotel Lisek (typu 300-190)
Lisek to zgrabny mebel z PRL-u na toczonych nóżkach, który wziął swoją nazwę od nazwiska projektanta – Henryka Lisa. Ze względu na prostą budowę bywa mylony z fotelem typu 300-201, czyli popularnym Śnieżnikiem. Ten drugi ma jednak znacznie ostrzejsze linie i kanciaste, zwężane ku dołowi nogi. Lisek zadebiutował na rynku pod koniec lat 60., a za jego produkcję odpowiadało kilka zakładów, m.in. Bystrzycka Fabryka Mebli i Dolnośląska Fabryka Mebli w Świebodzicach.
Fotel RM58
Fotel RM58, zaprojektowany przez Romana Modzelewskiego w 1958 roku, to kolejna ikona polskiego designu i kultowy model mebli z PRL-u. Artysta wykonał go własnoręcznie, wykorzystując nowatorską w tamtym czasie technologię – uformował siedzisko z laminatu poliestrowo-szklanego, uzyskując efekt jednorodnej, pozbawionej spoin skorupy. Chociaż efekt jego pracy zachwycił samego Le Corbusiera, fotel utknął w fazie prototypu i popadł w zapomnienie na kilkadziesiąt lat. Projekt Modzelewskiego doczekał się uznania dopiero po śmierci artysty. W 2012 roku trafił do produkcji pod szyldem marki Vzór i od tego czasu podbija serca miłośników designu na całym świecie.
Fotel R-360
Fotel R-360 Janusza Różańskiego to prawdziwa gratka dla kolekcjonerów. Chociaż powstał w 1959 roku, ten mebel z PRL-u wciąż wygląda bardzo nowocześnie i zachwyca kolejne pokolenia użytkowników. Do jego znaków rozpoznawczych należą drewniane, zaokrąglone podłokietniki i metalowe, półkoliście wygięte nóżki. W okresie PRL-u fotel był produkowany w krótkich seriach. Dzisiaj powraca w nowej odsłonie za sprawą marki Politura.
Fotel muszelka
W latach 50. do Polski dotarła moda na organiczne, inspirowane naturą formy mebli z PRL-u. Jako pierwsza uległa jej Teresa Kruszewska, tworząc słynną Muszelkę – krzesło z giętej sklejki, które zdobyło mnóstwo nagród, ale nigdy nie trafiło do masowej produkcji. W ślady projektantki podążył Lesław Kiernicki, autor fotela-muszli na stalowych nogach, z dwoma otworami w oparciu. Mebel, znany również pod nazwą fotela Ufo, jest okazem rzadko spotykanym i dość kosztownym. Znacznie łatwiej znaleźć późniejsze wcielenia fotela muszelki: produkowaną od końca lat 60. Ewę i jej dalekiego kuzyna – Emila.
Więcej informacji na temat popularnych foteli z PRL-u znajdziesz w artykule Fotele z PRL-u: jak rozpoznać kultowe meble?
Meble z PRL-u – kultowe krzesła
Krzesło Grzybek (typ 200-190)
Krzesło 200-190, pieszczotliwie określane Grzybkiem, to legendarny projekt prof. Rajmunda Teofila Hałasa. Ten mebel z PRL-u zachwyca smukłą sylwetką i doskonale przemyślaną konstrukcją, która wygląda na wskroś współcześnie. Dzięki temu znajduje zastosowanie w różnych aranżacjach – nie tylko z nutą retro. Słynne krzesło trafiło do produkcji w drugiej połowie lat 60. i było wytwarzane przez co najmniej 10 lat. Dzisiaj można je zakupić wyłącznie na rynku wtórnym.
Krzesło patyczak (typ A-5910)
Patyczaki, nazywane również krzesłami szczebelkowymi, to meble z PRL-u, które święciły triumfy w latach 60. i 70. Teraz powracają w wielkim stylu, stając się popularnym elementem wystroju mieszkań, knajp i kawiarni. Ich największym atutem jest prosta, uniwersalna konstrukcja: profilowane siedzisko, smukłe, toczone nóżki i oparcie z pionowych szczebelków. W Polsce za produkcję patyczaków odpowiadała, i wciąż odpowiada, Fabryka Mebli Giętych w Radomsku (współczesny Fameg).
Krzesło siatkowe
Krzesło siatkowe to kultowy projekt Henryka Sztaby, który powstał w 1968 roku na zamówienie PSS Społem. Te meble z PRL-u wykonane są z metalowej siatki i zdobiły kiedyś najmodniejsze kawiarniane ogródki i restauracje. Dzisiaj ich produkcję kontynuuje wnuk projektanta – Tomasz Sztaba. Współczesne modele wyglądają niemal identycznie jak krzesła sprzed 50 lat. Ponieważ są malowane proszkowo, można je zamówić w dowolnym kolorze z palety RAL. Jako meble przeznaczone do użytku zewnętrznego zdadzą egzamin w przydomowym ogródku, na tarasie lub balkonie.
Krzesło Skoczek (typ GFM-57 / typ 200-203)
Skoczek, czyli krzesło GFM-57, to jeden z najlepiej rozpoznawalnych mebli z PRL-u. Swoją popularność zawdzięcza charakterystycznej, zaokrąglonej linii oparcia, która budzi skojarzenie ze skocznią narciarską. Projekt autorstwa Juliusza Kędziorka powstał w 1965 roku na zamówienie Gościńskiej Fabryki Mebli i odniósł ogromny sukces komercyjny. Rok później trafił pod skrzydła Zamojskiej Fabryki Mebli, gdzie otrzymał nowe oznaczenie – 200-203. Najłatwiej znaleźć go na popularnych portalach sprzedażowych, w sklepach z meblami vintage i w prywatnych pracowniach renowacyjnych.
Krzesło Muszelka (typ 1020B)
Krzesło tapicerowane 1020B to wygodny i szalenie elegancki mebel z PRL-u, który powstał w latach 60. jako element zestawu stołowego „Jerzy”. Dzisiaj robi solową karierę, zdobiąc wnętrza stylowo urządzonych salonów i jadalni. Ze względu na kształt siedziska i charakterystyczny otwór w oparciu zaliczamy go do mebli nazywanych muszelkami. Projekt B. F. M. Leśniewskiego zdobył w PRL-u ogromną popularność – był chętnie kopiowany przez inne zakłady, dlatego można go spotkać w różnych wariantach.
Więcej informacji na temat popularnych krzeseł z PRL-u znajdziesz w artykule Krzesła PRL – jakie są kultowe modele?
Meble z PRL-u – praktyczne stoliki
Stolik jamnik
Pod tą uroczą nazwą kryją się lekkie i zgrabne meble z PRL-u, które wytwarzano masowo w latach 60. Skojarzenie z sympatycznym czworonogiem jest jak najbardziej uzasadnione. Klasyczne jamniki mają podłużny blat, smukłe, toczone nóżki i ciemnobrązowy kolor. Wśród najciekawszych przedstawicieli tej rasy wymienić trzeba stolik typu T-98 oraz stolik typu T-46, wyposażony w półkę z drewnianych szczebelków.
Stolik patyczak
Stoliki patyczaki mają wysokie, toczone nóżki i kwadratowe bądź trójkątne blaty. Ze względu na niewielkie wymiary te meble z PRL-u sprawdzają się wyśmienicie w roli kwietników. Ich powierzchnia może być fornirowana lub zdobiona kolorowym wzorem, który przykryto taflą szkła. Wybór stolików patyczaków jest bardzo bogaty i obejmuje modele z różnych fabryk.
Stolik pod radio typu 640
Stolik typu 640, zaprojektowany jako mebel pod radio, znajduje dziś szereg innych zastosowań. W zależności od potrzeb ten mebel z PRL-u może pełnić funkcję toaletki, stolika pomocniczego lub konsoli. Przysadzista forma i zaokrąglone krawędzie mebla nawiązują do przedwojennego stylu art deco, który pozostawał w modzie jeszcze w latach 50. Za produkcję stolika odpowiadało Przedsiębiorstwo Obróbki Drzewa Nr 7 w Koronowie.
Meble z PRL-u – komody, kredensy i regały
Komoda jamnik
Określenie „jamnik” przylgnęło nie tylko do stolików, ale również do PRL-owskich komód. Podłużne meble z PRL-u na wysokich nóżkach, zwane także sideboardami, mogą zastępować szafkę pod telewizor albo bieliźniarkę w sypialni. Wyglądają lekko i zgrabnie, ale są bardzo pojemne, dlatego stanowią idealne rozwiązanie do małych mieszkań. Znalezienie ładnej komody typu jamnik nie nastręcza większych trudności. Na rynku wtórnym spotkać można kultową komodę Violettę z Zielonogórskiej Fabryki Mebli, komodę typu 1050/B z fabryki w Bytomiu oraz szereg mniej znanych, ale bardzo ciekawych projektów.
Regał modułowy prof. Hałasa
Prof. Rajmund Teofil Hałas, autor kultowych Grzybków, był projektantem wyjątkowo płodnym. W jego dorobku znaleźć można m.in. dwa oryginalne regały, czyli meble z PRL-u, które stanowią przykład najlepszej klasy wzornictwa. Pierwszy z nich to regał modułowy, zaprojektowany w latach 60. i wyprodukowany w krótkich seriach. Mebel zachwyca doskonałymi proporcjami, odważnym zestawieniem kolorów i nieco figlarnym charakterem. Ponieważ jest okazem rzadkim i wyjątkowo pożądanym, osiąga zawrotnie wysokie ceny.
Regał o zmiennych wysokościach
Drugi z genialnych mebli z PRL-u prof. Hałasa wszedł do produkcji dopiero w 2013 roku. Mowa o ażurowym regale z 1959 roku, który dostosowuje się do potrzeb właściciela. Dzięki systemowi specjalnych klamer można łatwo zmieniać jego kształt i wysokość. Patrząc na ten minimalistyczny mebel, trudno uwierzyć, że powstał równo 60 lat temu! Za jego powrót na rynek odpowiada marka Novy Model.
Meble z PRL-u – odnowione czy do renowacji?
Ile kosztują meble z PRL-u? Wszystko zależy od tego, czy sięgniesz po stare meble z PRL-u, które poddasz renowacji samodzielnie, czy kupisz gotowe odnowione meble z PRL-u.
Jeśli postawisz na samodzielną pracę przy meblach z PRL-u, cena stylowego, dobrej jakości mebla może finalnie być naprawdę niewysoka. Zapłacisz dosłownie grosze, jeśli odnowisz kredens czy stół, który znalazłeś na strychu u babci, a wymianą tapicerki zajmiesz się samodzielnie, zamiast zlecać pracę specjaliście.
Meble z PRL-u po renowacji, szczególnie te najpopularniejsze modele, mogą osiągać zawrotne ceny. Fotel stylizowany na mebel z PRL-u można już jednak kupić za kilkaset złotych.
Meble z PRL-u mogą być świetnym elementem aranżacji każdego wnętrza – zarówno tego nowoczesnego, jak i tradycyjnego. Pięknie będą prezentować się zarówno meble kuchenne z PRL-u, jak i elementy wyposażenia stylowego salonu. Koszt samodzielnie odnawianego mebla jest bardzo niski, a efekt piorunujący!