Parkiet czy panele, czyli jak wybrać podłogę?

Parkiet może pochwalić się imponującą historią. Wytworny i wykonany z wysokojakościowego drewna, swój rodowód ma najprawdopodobniej w barokowej Francji. Panele laminowane to natomiast patent szwedzkiej firmy Perstorp, która swój innowacyjny produkt opracowała w połowie lat 70. XX wieku.

Podłoga potrafi być naczelną ozdobą aranżacji wnętrza. Elegancka, o ciekawym kolorze i pięknym połysku nie potrzebuje towarzystwa dywanów czy chodników. Na jaki rodzaj podłogi zdecydować się jednak najlepiej? Co będzie bardziej trafionym wyborem: elegant z francuskim rodowodem czy szwedzkie nowatorki?

Parkiet – co warto o nim wiedzieć?

Parkiety wykonuje się z twardych gatunków drewna, np. dębu, buka, grabu czy klonu. Częstym zabiegiem jest także stosowanie gatunków egzotycznych, takich jak merbau, doussie, teak, irocco czy jatoba. Podłogę tworzą lite fragmenty drewna, zwane deszczułkami, lamelkami lub klepkami. Elementy te najczęściej mocuje się na pióro i wpust lub na styk. Niektóre rodzaje parkietów układa się ze specjalnych płyt ze wcześniej naklejonymi lamelkami. Parkiet może być gotowy bądź surowy. Ten pierwszy nie wymaga dodatkowej obróbki czyli cyklinowania i lakierowania. W przypadku parkietu surowego czeka Cię cyklinowanie, lakierowanie oraz zabezpieczenie drewna przed ciemnieniem. Dzięki temu jednak możesz wybierać wśród najlepszych preparatów, które utrzymają parkiet w świetnej kondycji przez długie lata. Dobrze konserwowany parkiet wytrzyma nawet sto lat (około 12 cyklinowań).

Warto pamiętać, że jednolitość barwy deszczułek oraz ich usłojenie charakteryzuje skala oznaczona od I do V. Klasa I oznacza brak sęków, jednolitą barwę i równomiernie usłojenie. W klasie II występują niewielkie sęki, nieznaczne cieniowania i lekkie nierówności. W klasach od III do V można zaobserwować większe sęki i różny układ słojów. Skala nie dotyczy parametrów technicznych drewna, a jedynie opisuje jego wygląd.

Rodzaje parkietów

Parkiet klasyczny (tradycyjny) - deszczułki łączy się na zasadzie pióro-wypust. Każdy z elementów ma około 22 mm grubości. Wyjątkiem są elementy z drewna egzotycznego liczące około 15 mm grubości. Parkiet może być ułożony na każdym podłożu i wielokrotnie odnawiany. Nowoczesną odmianą parkietu klasycznego jest parkiet warstwowy. Montuje się je identycznie, różnicę stanowi budowa lamelek. W przypadku parkietu warstwowego, klepki mają konstrukcję dwu- lub trójwarstwową. Górna warstwa dekoracyjna wykonana jest z drewna o grubości 3-7 mm, natomiast warstwy spodnie częściej z materiałów drewnopodobnych.

Parkiet lamelowy (lamparkiet) - mimo, że parkiet prezentuje się tak jak tradycyjny, jego deszczułki kładzie się zupełnie inaczej. Drewniane elementy liczące 20-50 cm długości i 10-14 mm grubości nie mają wpustu i wypustu - łączy się je ze sobą na styk. Powierzchnia lamparkietu pozwala na mniejszą liczbę cyklinowań niż powierzchnia parkietu tradycyjnego (chodzi o grubość klepek). Zaletą tego rodzaju rozwiązania jest cena - parkiet lamelowy jest około 30% tańszy niż parkiet tradycyjny. Warto dodać, że podłoga ta jest polecana przy ogrzewaniu podłogowym.

Parkiet mozaikowy - w tym przypadku klepki łączy się przyklejając je do siatki, papieru lub płyty. Tak przygotowane elementy układa się na podłodze według wzorów. Ich grubość oscyluje wokół 10-14 mm. Projektanci wykonują na zamówienie elementy o bardzo skomplikowanych motywach, dzięki czemu parkiet mozaikowy może być szalenie ozdobny.

Parkiet przemysłowy (mozaika przemysłowa) - wąskie drewniane lamelki nie posiadają pióra i wpustu. Parkiet układa się i przykleja do idealnie gładkiego podłoża. Klepki liczą sobie od 10 do 22 cm grubości i mają układ pionowy. Są polecane do pomieszczeń o dużym natężeniu ruchu lub znaczącym obciążeniu statycznym. Parkiet przemysłowy układa się szybko i prosto, ponadto podłoga ta stanowi świetną izolację termiczną.

Rodzaje paneli

Panele drewniane - prezentują się bardzo naturalnie, dzięki czemu przypominają deski. Od litego drewna odróżnia je jednak klejenie warstwowe. Na wierzchu paneli znajduje się lakierowane drewno drzew liściastych, które uprzednio poddaje się utwardzaniu termicznemu lub promieniami UV. Niektóre rodzaje paneli są olejowane lub woskowane. Druga warstwa paneli projektowana jest z płyty wiórowej bądź deszczułek z litego drewna. Trzecią warstwę znajdującą się na spodzie, tworzy sklejka albo specjalna okleina produkowana z drewna drzew iglastych. Taka budowa sprawia, że panele mogą być kilkukrotnie odnawiane.

Panele laminowane - podobnie jak panele drewniane, zbudowane są z trzech warstw. Warstwę wierzchnią tworzy laminat bądź papier dekoracyjny wzmocniony warstwą Overlay. Dodatkowym zabezpieczeniem bywa żywica melaminowa, która chroni panele przed wilgocią oraz ścieraniem. Warstwa środkowa zbudowana jest z płyty wiórowej lub HDF-u, natomiast warstwa spodnia to laminat albo kilka warstw papieru wzmocnionego specjalnymi środkami. Obecnie furorę robią panele laminowane o powierzchni antybakteryjnej, której nie niszczy mycie podłóg czy ścieranie

Parkiet - wady i zalety

Lite drewno jest inwestycją na wiele lat. Piękne i ekskluzywne na długo zachowuje elegancki połysk. A jeśli nawet z czasem zmatowieje pod wpływem ścierania, można je ponownie wycyklinować i polakierować. Najtrwalszy parkiet to ten z drewna dębowego oraz odmian egzotycznych. Można go położyć w każdym pomieszczeniu, nawet w łazience! Wówczas jednak najlepiej, aby było to drewno olejowane, które świetnie broni się przed wilgocią. Ogromną zaletą parkietu jest również to, że pozostaje materiałem naturalnym i przyjaznym alergikom. Ponadto okazuje się doskonałym izolatorem termicznym i akustycznym. Istnieje kilka rodzajów parkietów, wiele odmian drewna oraz możliwości kładzenia klepek. Dzięki temu parkiet można dopasować do każdej aranżacji.

Minusem parkietu jest oczywiście cena. Najtańszy gotowy wariant to wydatek około 120 złotych za metr kwadratowy. Poza tym do jego ułożenia (zwłaszcza jeśli planujesz fantazyjną mozaikę), potrzeby będzie doświadczony fachowiec. Nieprofesjonalnie ułożone klepki mogą szybko zacząć się luzować, czego efektem będą nieestetyczne przerwy. Uważać należy przede wszystkim na lamparkiety. Te wykonane są z miękkiego drewna i narażone na zmienną wilgotność w pomieszczeniu, potrafią się odkształcać.

Wady i zalety paneli

Główną zaletą paneli jest ich cena, ponadto można szybko ułożyć je samodzielnie i to bez konieczności używania specjalistycznego sprzętu. Wystarczy je dociąć. Dla osób, które chcą tanio odnowić np. wynajmowane mieszkanie, to najlepsze rozwiązanie. Ponadto:

Panele drewniane - wyglądają naturalnie, są fabrycznie zabezpieczone, dlatego nie wymagają cyklinowania ani malowania. Panele te mają kilka warstw, dzięki czemu nie odkształcają się pod wpływem temperatury czy podwyższonej wilgotności. Poza tym surowca używa się mniej niż w przypadku parkietu, dlatego są bardziej ekologiczne. Wysokojakościowe panele wykonane ze szlachetnych gatunków drewna o grubości 15 mm mają gwarancję nawet do 30 lat. Ponadto można je odnawiać.

Główną wadą paneli drewnianych jest brak lakierowania na łączeniach, przez co są bardziej narażone w tych miejscach na zawilgotnienia. To natomiast może prowadzić do wypaczania krawędzi. Oprócz tego, tańsze modele nie nadają się do szlifowania. Można pozwolić sobie na to jedynie wtedy, gdy ich górna warstwa liczy sobie co najmniej 4 mm.

Panele laminowane - są zabezpieczone specjalnym laminatem odpornym na plamy, urazy mechaniczne, działanie promieni UV. Można wybierać spośród morza wzorów i kolorów, przez co bardzo dobrze wypadają w dziecięcym pokoju. Niektóre modele paneli są specjalnie przystosowane do ogrzewania podłogowego. Układa je się bez użycia kleju, co sprawia, że podłogę można zdemontować i zabrać np. w przypadku przeprowadzki.

Ich głównym mankamentem są niskie walory akustyczne. Chodząc po panelach laminowanych da się słyszeć nieprzyjemny głuchy stukot (problem może rozwiązać jedynie użycie specjalnej warstwy izolacyjnej lub wybór droższego modeli ze specjalnym systemem tłumiącym odgłos kroków). Ponadto panele te wyglądają nienaturalnie i znacznie mniej elegancko niż parkiet. Uważać należy zwłaszcza na najtańsze modele o rdzeniu z płyty wiórowej (wskazany jest hdf).

Zarówno jedno i drugie rozwiązanie ma swoje zalety. Jeśli chcesz cieszyć się piękną podłogą na długie lata - wybierz parkiet lub wysokojakościowe panele drewniane. Panele laminowane to rozwiązanie "na chwilę" lub dla tych, którzy lubią częste zmiany. Warto pamiętać, że drewno to szlachetny wyrób, z którego słynęły już wersalskie podłogi.