Impregnat, lakier czy olej? Czym zabezpieczyć drewno na zewnątrz?

Naturalne drewno wymaga zabezpieczenia przed wilgocią, promieniami słonecznymi, czynnikami biologicznymi czy uszkodzeniami mechanicznymi. Szczególną ochroną powinno się otoczyć wykonane z tego materiału elementy konstrukcyjne i dekoracyjne, które znajdują się na zewnątrz. Jak zabezpieczyć surowe drewno, aby odznaczało się dobrą kondycją przez lata? Jakie środki wybrać do impregnacji desek tarasowych, płotów i balustrad, a jakie do konserwacji drewna małej architektury ogrodowej i drewnianej stolarki okiennej?

Impregnat do drewna

Impregnat do drewna jest środkiem chemicznym na bazie wody lub rozpuszczalników organicznych. Wchłaniając się głęboko w strukturę surowego drewna, zapewnia mu ochronę przed wilgocią, ogniem, promieniami słonecznymi, grzybami, owadami czy glonami. Przeważnie (oprócz impregnatu do drewna bezbarwnego) wzbogacony jest on o pigmenty, które nadają drewnu kolor, nie zasłaniając naturalnego rysunku słojów. Zaimpregnowane drewno nie jest oporne na ścieranie, uszkodzenia mechaniczne czy wypłukiwanie przez deszcz, dlatego zaleca się nałożenie na nie powłoki wykończeniowej takiej jak np. lakier, wosk czy olej (by widoczne były słoje drewna) lub farby kryjącej.

Większość dostępnych w sklepach budowalnych impregnatów do drewna na zewnątrz zapewnia kompleksową ochronę. Dostępne są jednak nadal środki do impregnacji drewna o wąskim zastosowaniu, tj. zabezpieczające tylko przed działaniem promieniowania ultrafioletowego (UV), mikroorganizmami, wodochronne czy ogniochronne. Z tego względu przed zakupem warto dokładnie zapoznać się z podanym na etykiecie produktu zakresem ochrony konkretnego specyfiku do impregnacji drewna.

Do czego użyć impregnatu do drewna? Środek ten doskonale sprawdzi się do zabezpieczenia drewna konstrukcyjnego, płotów drewnianych lub elementów małej architektury w ogrodzie, np. donic, pergoli. Wymaga jednak finalnej warstwy lakieru wosku lub oleju.

Lakier do drewna

Lakier jest malarskim środkiem rozpuszczalnikowym lub wodorozcieńczalnym przeznaczonym do zabezpieczania i dekorowania elementów drewnianych. W odróżnieniu od impregnatu lakier do drewna nie wnika w głąb pokrytego nim materiału, a jedynie tworzy przezroczystą lub półprzezroczystą, twardą i odporną na ścieranie oraz uszkodzenia mechaniczne powłokę. Dostępne są lakiery dające powłokę błyszczącą (połysk lub półpołysk), półmatową, matową i satynową.

Lakier do drewna na zewnątrz ma nieco inne właściwości niż ten przeznaczony do używania wewnątrz. Elementy drewniane, które poddawane są wahaniom temperatury, działaniu deszczu, mrozu, mikroorganizmów czy promieniowania słonecznego, aby zachować swój wygląd i właściwości, wymagają zastosowania specjalnego lakieru do drewna zewnętrznego, którego powłoka jest elastyczna. Dodatkowo drewno przed lakierowaniem należy zaimpregnować.

Do czego użyć lakieru do drewna na zewnątrz? Środek ten dobrze sprawdzi się jako zabezpieczenie drewna na powierzchniach, które nie są mocno eksploatowane, np. na podbitkach, balustradach, ramach drewnianych okien czy płotach. Można wykorzystać go również do malowania mebli ogrodowych. Złym pomysłem jest jednak lakierowanie dużych i często używanych powierzchni drewnianych, np. podłogi tarasowej. Po pewnym czasie warstwa lakieru rozpuszczalnikowego może się ścierać lub łuszczyć i wymagać przez to renowacji.

Lakierobejca do drewna

Lakierobejca jest preparatem impregnująco-dekoracyjnym stanowiącym połączenie lakieru do drewna z pigmentami organicznymi i/lub nieorganicznymi. Przez swoją transparentność i zawartość barwników podkreśla naturalny rysunek słojów drewna, zmieniając jego kolor i nadając mu delikatną ochronną powłokę. Chociaż zapewnia ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi, wilgocią oraz mikroorganizmami, lakierobejca do drewna na zewnątrz jest nieco mniej trwała niż bezbarwny lakier do drewna położony na impregnat do drewna zewnętrznego. Z tego względu w przypadku drewna w ogrodzie warto najpierw użyć wnikający w strukturę materiału bezbarwny impregnat do drewna, a następnie lakierobejcę.

Podczas zakupów warto zwrócić uwagę, czy wybrany przez nas środek przeznaczony jest do stosowania na zewnątrz, tj. czy jest wodoodporna, a przy tym paroprzepuszczalna. Informację taką znaleźć można na opakowaniu preparatu. Chcąc mieć pewność, że drewno będzie właściwie zabezpieczone, można zwiększyć grubość ochronnej warstwy, malując elementy dwu-, a nawet trzykrotnie z zachowaniem czasu schnięcia podanego przez producenta.

Do czego użyć lakierobejcy? Podobnie jak w przypadku lakieru preparat ten najlepiej sprawdzi się na powierzchniach drewnianych nienarażonych na intensywną eksploatację i ścieranie. Można go wykorzystać np. do malowania drewnianej elewacji, podbitki, elementów drewnianych okien, drzwi, płotów czy balustrad.

Lazura do drewna

Kolejnym środkiem do konserwacji drewna jest lazura. Jest to preparat o działaniu podobnym do impregnatu oraz lakieru lub lakierobejcy. Wnika on w głąb drewna, zapewniając mu ochronę przed wilgocią i promieniowaniem UV, a jednocześnie tworzy transparentną (bezbarwną lub barwioną) powłokę lakierniczą zabezpieczającą przed uszkodzeniami mechanicznymi i ścieraniem. Tzw. film lazury jest satynowy, a więc subtelniejszy i bardziej delikatny niż w przypadku lakieru lub lakierobejcy.

Mimo wielu zalet lazura do drewna nie zabezpiecza pokrytego nią materiału przed owadami, grzybami, glonami i sinizną. Chcąc uchronić drewno przed mikroorganizmami, co jest niezbędne w przypadku stosowania drewna w ogrodzie, należy je najpierw pokryć bezbarwnym impregnatem przeznaczonym do użytkowania na zewnątrz, a dopiero później co najmniej dwiema warstwami lazury.

Do czego użyć lazury do drewna? Preparat ten tworzy nieco cieńszą niż lakier powłokę, dlatego z powodzeniem może być wykorzystywany do malowania wymagających precyzji elementów architektury ogrodowej takich jak altany, pergole, parkany, ławki i meble ogrodowe. Dobrze sprawdzi się jako zabezpieczenie drzwi i okien drewnianych.

Olej do drewna

Olej do drewna jest jednym z posiadających najdłuższą tradycję stosowania środków do konserwacji drewna. Obecnie większość preparatów do zabezpieczania drewna oprócz pozbawionych protein olejów roślinnych (głównie lnianego) w składzie mają również rozcieńczalniki, a czasami także naturalne barwniki. Olej lniany do drewna, w odróżnieniu od lakieru, lakierobejcy czy lazury, nie zostawia na powierzchni drewna ochronnego filmu. Środek ten wnika głęboko w strukturę drewna, zapewniając mu doskonała ochronę przed wilgocią, rozsychaniem czy pękaniem. Jednocześnie zostawia przyjemną w dotyku wierzchnią warstwę oraz naturalną strukturę drewna. Drewno zabezpieczone olejem nie łuszczy się i nie pęka jak ma to miejsce w przypadku lakierów czy lakierobejc rozpuszczalnikowych, wymaga jednak regularnej konserwacji.

Dostępne są zarówno preparaty bezbarwne, które jedynie przyciemniają naturalną barwę drewna, jak również barwiące, które zostawiają widoczne usłojenie drewna, jednocześnie nadając mu wybrany przez nas kolor. Konserwując drewno na zewnątrz, najlepiej zastosować najpierw impregnat bezbarwny chroniący drewno m.in. przed glonami i grzybami. Na finalne wykończenie warto wybrać natomiast oleje do drewna z utwardzaczami, np. naturalnymi żywicami. Dzięki temu drewno będzie nie tylko zabezpieczone przed wilgocią, ale także przed uszkodzeniami mechanicznymi.

Do czego użyć oleju do drewna? Preparaty olejowe są idealne do zabezpieczania podłóg tarasów (zwłaszcza z twardego drewna egzotycznego i rodzimych gatunków takich jak dąb, akacja czy jesion). Ze względu na doskonała ochronę przeciwwilgociową powszechnie stosowany jest również do konserwacji drewnianych mebli ogrodowych, płotów, balustrad czy elewacji.

Wosk do drewna

Wosk do drewna jest substancją stałą pochodzenia naturalnego – przeważnie produkuje się go na bazie naturalnego wosku pszczelego i/lub roślinnego. Nanoszony na surowe lub zaimpregnowane drewno tworzy cienką, nieprzepuszczalną dla wody warstwę ochronną. W sklepach budowlanych można kupić zarówno woski, jak również produkty olejowo-woskowe, które mogą być używane do konserwacji drewna na zewnątrz. Mieszanki wosku i głęboko penetrującego drewno oleju dają lepsze efekty przy zabezpieczaniu drewna niż sam wosk, który sam w sobie nie wnika do struktury drewna.

Bezbarwne woski do drewna nakłada się dwukrotnie, natomiast te wzbogacone o pigmenty co najmniej trzykrotnie. Barwniki, podobnie jak sam wosk, nie wnikają w głąb drewna i przy częstym dotykaniu powierzchni drewnianej mogą szybko zostać starte. Barwiąc więc drewno na zewnątrz woskami, warto jako ostatnią warstwę zastosować olejo-wosk utwardzający.

Do czego użyć wosku do drewna? Preparatami woskowymi lub woskowo-olejnymi można zabezpieczyć drewniane elementy tzw. małej architektury, takie jak donice, a także meble ogrodowe. Przy jednoczesnym zastosowaniu olejo-wosku można w ten sposób wykończyć podłogę tarasu.

Farby do drewna

Farby do drewna na zewnątrz tworzą kryjącą kolorową powłokę chroniąca przed wilgocią oraz promieniowaniem UV. Po konserwacji farbą do drewna nie widać naturalnego koloru, usłojenia czy struktury tego szlachetnego materiału.

Farby do malowania drewna na zewnątrz powinny tworzyć warstwę paroprzepuszczalną i elastyczną. Takie warunki spełniają m.in. farby alkidowe (ftalowe) i farby akrylowe do drewna, a także olejne. W ogrodzie najlepiej sprawdzą się farby rozpuszczalnikowe, tj. ftalowe, które odznaczają się największą odpornością na uszkodzenia mechaniczne i działanie wilgoci, temperatury czy promieni słonecznych. Farby akrylowe są nieco mniej odporne na uszkodzenia, za to mają delikatniejszy zapach. Kupując więc konkretny środek do konserwacji drewna, należy sprawdzić, czy producent przewidział jego stosowanie na świeżym powietrzu.

Do czego użyć kryjących farb do drewna? Dzięki szerokiej gamie kolorów, sprawdzą się one w dekorowaniu drewnianych domków czy placów zabaw dla dzieci, okien, drzwi, balustrad, płotów i elementów małej architektury. Można je zastosować również do drewnianych elewacji w stylu skandynawskim. Ze względu na małą odporność na ścieranie nie zaleca się malowania farbami kryjącymi drewnianych posadzek tarasów.