Wosk do drewna – jaki preparat wybrać do woskowania drewna?

Woskowanie jest jedną z najprostszych, a przy tym stosunkowo niedrogich technik impregnacji oraz pielęgnacji drewna. Jak – spośród dziesiątek produktów dostępnych w sklepach – wybrać najlepszy wosk do drewna? Do czego można używać wosku do drewna? Który wosk do drewna sprawdzi się na powierzchniach gładkich, a który na rzeźbionych? Czym różnią się wosk bezbarwny od wosku barwiącego czy wosku wybielającego? Odpowiadamy na najczęstsze pytania dotyczące wosków do drewna.

Co to jest wosk do drewna?

Wosk do drewna jest produktem do pielęgnacji oraz renowacji powierzchni drewnianych. Produkuje się go na bazie wosku pszczelego oraz innych składników (zobacz niżej). Dostępny jest jako preparat o różnych konsystencjach – płynu, kremu, pasty, kostki, a także jako olejowosk.

Jaki efekt daje woskowanie drewna?

Wcieranie w powierzchnie drewniane specjalnego wosku do drewna sprawia, że zyskują one satynowe, gładkie i wykończenie. Dodatkowo są one odporne na działanie wilgoci, a przy tym pozwalają drewnu oddychać. Drewno po woskowaniu odznacza się również zdecydowanie bardziej delikatnym i naturalnym wyglądem niż w przypadku stosowania politury czy lakieru do drewna o wysokim stopniu połysku. Wosk do drewna dodatkowo wypełnia pory i ubytki drewna, czyli niweluje niedoskonałości. Każdy typ wosku do drewna podkreśla również usłojenie i pogłębia kolor drewna.

Jakie są zalety stosowania wosku do drewna?

Zaletą stosowania wosku do drewna jest także fakt, że zabezpiecza on przed działaniem wody i innych cieczy zarówno drewno surowe, jak również wcześniej olejowane, politurowane czy bejcowane. Korzyścią wynikającą z woskowania drewna jest również możliwość odświeżania powłoki woskowanej tylko w wybranych i wymagających renowacji miejscach na powierzchni drewnianej. Zamiast usuwać całą warstwę izolującą drewno (jak ma to miejsce w przypadku na przykład lakieru czy lazury do drewna), wskazane miejsce ponownie woskuje się bez ryzyka powstania plam czy odbarwień.

Kiedy warto stosować wosk do drewna?

Wosk do drewna najlepiej używać do zabezpieczania mebli i elementów drewnianych niezbyt intensywnie używanych. W odróżnieniu bowiem od lakieru do drewna, wosk wsiąka w strukturę drewna, ale nie tworzy na jego powierzchni twardej, odpornej na szorowanie czy uszkodzenia mechaniczne powłoki. Najczęściej woskuje się więc antyki, rzeźby, ramy obrazów i zdjęć, toczone elementy balustrad schodów czy balkonów. Metoda ta, o ile sięga się po woski do drewna bez żywic czy twardniejących wosków roślinnych, nie jest jednak polecana do zabezpieczania sprzętów codziennego użytku, na przykład stołu, krzeseł czy mebli kuchennych. Wybierając specjalne produkty, na przykład wosk do drewna na zewnątrz, można impregnować w ten sposób także elementy drewniane w ogrodzie czy na tarasie.

Jakie są typy wosków do drewna?

Dostępne w sklepach gotowe mieszanki, określane jako po prostu woski do drewna, można podzielić na kilka kategorii. Kryteriami doboru wosków do drewna do poszczególnych grup mogą być: stan skupienia (kremy, pasty, płyny, twarde woski do drewna i olejowoski), przeznaczenie (wosk do drewna do pierwotnego pokrycia, wosk renowacyjny do drewna i pielęgnacyjny wosk do drewna) oraz efekt stosowania (naturalny wosk do drewna, barwiący wosk do drewna, wybielający wosk do drewna). Poniżej opisujemy szczegółowo każdy z tych typów wosków do drewna.

Wosk do pierwotnego pokrycia czy wosk renowacyjny?

Wosk do drewna do pierwotnego krycia to najczęściej płynne bądź półpłynne (pasta, krem) produkty, które stosowane są do zabezpieczenia surowego drewna. Dzięki swojej konsystencji lepiej wnikają one w strukturę drewna, chroniąc je przed wilgocią. Jednocześnie zapewniają mu one naturalny wygląd i głęboki kolor. Woski do pierwszego krycia najczęściej wybierane są do zabezpieczania rzeźb, mebli, ramek na zdjęcia czy obrazy i innych elementów wykonanych z surowego bądź pokrytego wcześniej innymi specyfikami, ale oszlifowanego drewna.

Wosk renowacyjny do drewna przeważnie ma natomiast stałą (wosk twardy) lub półpłynną konsystencję (pasta lub krem woskowy do drewna). Stosowany jest najczęściej do nanoszenia kolejnych powłok na drewno wcześniej już woskowane. Z jego pomocą można również uzupełnić drobne rysy czy dziurki, a także odświeżyć i wyrównać kolor drewna na całej powierzchni.

Naturalny, barwiący czy wybielający wosk do drewna?

Dawniej wosk do drewna najczęściej robiono samodzielnie. Dziś półki sklepowe uginają się od butelek, puszek czy słoików z gotowymi woskami do drewna. Chcąc osiągnąć konkretny efekt, można sięgnąć po bezbarwne woski do drewna, barwiące woski do drewna oraz wybielające woski do drewna. Specyfiki z pierwszej grupy, czyli naturalne woski do drewna lub bezbarwne woski do drewna nie zmieniają po zastosowaniu koloru drewna. Jego odcień staje się jednak nieco głębszy, a usłojenie podkreślone, ale efekt jest bardzo delikatny i naturalny. Wśród wosków do drewna z pigmentami można natomiast wyróżnić woski kolorowe do drewna oraz woski barwiące do drewna.

Jak samodzielnie zrobić wosk do drewna?

W sytuacji, gdy w sklepach można przebierać w dziesiątkach gotowych produktów do woskowania drewna, coraz mniej osób decyduje się na samodzielne przygotowanie wosku do drewna. Nie jest to trudne, jednak czasochłonne i wymaga zgromadzenia poszczególnych składników takich, jak na przykład naturalny wosk pszczeli, wosk carnauba, naturalne pigmenty do barwienia wosku oraz stanowiącą rozpuszczalnik terpentynę. Twarde kawałki wosków należy zmieszać ze sobą, umieścić w odpornym na działanie ciepła pojemniku, a następnie ulokować w garnku z wodą. Podgrzewając je w tak zwanej kąpieli wodnej, woski po kilku minutach powinny zacząć się topić. Gdy staną się całkowicie płynne, a ciecz jeszcze nie zacznie się gotować, dodaje się terpentynę oraz opcjonalnie pigmenty i miesza miksturę. Po połączeniu składników pojemnik z woskiem należy wyjąć z wody i pozostawić do wystygnięcia. Masa, czyli gotowy wosk do drewna po ostudzeniu powinna być zbita, o kremowej konsystencji.