Impregnat do drewna – jaki wybrać i dlaczego?

Drewno jest podstawowym budulcem więźby dachowej, elementów małej architektury, płotów, tarasów i mebli ogrodowych. Jeżeli nie zabezpieczy się go w odpowiedni sposób, narażone jest na stałe działanie wilgoci, promieniowania ultrafioletowego oraz szkodników i z czasem szybko niszczeje. Jak temu zapobiec? Zanim przystąpi się do dekoracyjnego malowania drewna, należy je zaimpregnować, używając dobrego impregnatu do drewna. Przedstawiamy przegląd dostępnych na rynku typów impregnatów do drewna. Podpowiadamy również, jaki impregnat do drewna jest najlepszy w przypadku konkretnego rodzaju elementów drewnianych.

Spis treści:

1. Co to jest impregnacja drewna?
2. Co można impregnować?
3. Jakie są rodzaje impregnatów do drewna?
4. Impregnat wodny do drewna
5. Impregnat solny do drewna
6. Impregnat rozpuszczalnikowy do drewna
7. Naturalny impregnat do drewna
8. Kolorowy czy bezbarwny impregnat do drewna?

Co to jest impregnacja drewna?

Impregnacja drewna jest jednym z pierwszych elementów konserwacji drewna, po którym konieczne jest zabezpieczenie go dodatkowo środkiem ochronno-dekoracyjnym, takim jak olej, lakier, lazura czy farba do drewna. Polega ona na nasycaniu materiału substancjami, które uodporniają je na działanie wody, grzybów, owadów oraz ognia. Uzyskanie właściwości ochronnych drewna możliwe jest dzięki nasączaniu go roztworami żywic, rozpuszczonym woskiem czy pokostem lnianym. Impregnację drewna przeprowadza się na dużą skalę, na przykład w tartaku, metodą próżniowo-ciśnieniową lub przez zanurzenie. Samodzielnie najczęściej impregnuje się drewno, nakładając preparat pędzlem lub natryskując go na przeznaczoną do zabezpieczenia powierzchnię specjalnym pistoletem malarskim.

Co można impregnować?

Impregnować można elementy wykonane z nowego, czyli świeżego oraz starego, a więc wcześniej użytkowanego drewna. Najczęściej impregnacji poddawane jest drewno stosowane na zewnątrz, na przykład konstrukcja altan, tarasów, płoty, elewacje drewniane, podbitki, ale też meble ogrodowe, pergole czy place zabaw i domki narzędziowe. Jeżeli producent wyraźnie nie zastrzeże na etykiecie produktu, że impregnat do drewna przeznaczony jest wyłącznie do użytku na świeżym powietrzu, można impregnować nim również drewniane elementy we wnętrzach. Najczęściej stosuje się impregnat do drewna do pokrycia na przykład więźby dachowej, stropów drewnianych czy podłóg. W takim przypadku warunkiem jest jednak, aby nie zabezpieczać impregnatem drewna mającego styczność z żywnością (na przykład blatów czy mebli kuchennych) oraz mebli i zabawek dziecięcych.

Jakie są rodzaje impregnatów do drewna?

W sklepach budowlanych można znaleźć kilka rodzajów impregnatów do drewna. Różnią się one od siebie nie tylko marką czy ceną, ale także właściwościami, sugerowanym miejscem zastosowania oraz składem. Biorąc pod uwagę ten ostatni parametr, wyróżnia się solne impregnaty do drewna, rozpuszczalnikowe impregnaty do drewna, wodorozcieńczalne impregnaty do drewna, olejowe naturalne impregnaty do drewna, woskowe impregnaty do drewna.

Zanim wybierze się konkretny produkt, warto zapoznać się z informacjami na etykiecie. Niektóre impregnaty do drewna mają bowiem działanie kompleksowe – chronią pokryte nim powierzchnie zarówno przed działaniem wilgoci, promieniowania ultrafioletowego, owadów, rozwojem pleśni i innego typu grzybów, jak również przed ogniem. Zdarza się również, że mają one za zadanie likwidację źródła problemu lub ochronę drewna przed jednym konkretnym zagrożeniem. Stosując impregnat owadobójczy do drewna, można unieszkodliwić szkodniki drewna, ale też zabezpieczyć „czyste” drewno przed ich inwazją. Impregnat do drewna na pleśń pozwoli natomiast na zahamowanie rozwoju szkodliwych grzybów, a impregnat ogniochronny sprawi, że drewno zmniejszy swoje właściwości palne.

Impregnat wodny do drewna

Impregnaty wodne do drewna, określane także jako wodorozcieńczalne impregnaty do drewna, są coraz bardziej popularną grupą środków zabezpieczających drewno. Ich nośnikiem jest woda. Często do substancji, które zabezpieczają drewno, stosowane są także dodatki na przykład żywic akrylowych (akrylowy impregnat do drewna), alkidowych czy polisacharydowych, a także wosków (impregnat do drewna z woskiem). Ich zaletą jest brak zapachu, szybkie schnięcie, duża wydajność oraz brak szkodliwych wyziewów, przez co impregnaty wodne do drewna można stosować zarówno na zewnątrz, jak również we wnętrzach. Plusem jest także możliwość pokrywania świeżego, mokrego jeszcze drewna. Wodorozcieńczalny impregnat do mokrego drewna doskonale wnika w strukturę drewna, zabezpieczając je przed niekorzystnym działaniem wilgoci, owadów i pleśni. Może on być z powodzeniem stosowany jako impregnat do drewna sosnowego, które najczęściej sprzedawane jest w tartakach jeszcze mokre.

Nie powinno się go natomiast stosować do wyschniętego, starego drewna, gdyż wodny impregnat do drewna może powodować jego pękanie w wyniku nasiąkania wilgocią z preparatu. Jeszcze kilka lat temu wodorozcieńczalne impregnaty do drewna nie miały najlepszych opinii – produkowane wtedy środki „wymywały się” pod wpływem deszczu. Obecnie producenci oferują ulepszone impregnaty, które mają trwałość porównywalną do rozpuszczalnikowych impregnatów do drewna.

Co można malować impregnatem wodnym do drewna? Doskonale sprawdzi się on nie tylko przy zabezpieczaniu drewna na zewnątrz – płotów, altan, pergoli, domków narzędziowych, placów zabaw czy tarasów, ale także wewnątrz – drewniane stropy, deski podłogowe, boazerie, meble.

Impregnat rozpuszczalnikowy do drewna

Osobną kategorię stanowią rozpuszczalnikowe impregnaty do drewna. Przeznaczone są one najczęściej do stosowania wyłącznie na zewnątrz. Dlaczego? Konieczne jest to ze względu na zawartość duszących, intensywnych w zapachu rozpuszczalników, które ulatniają się do atmosfery podczas schnięcia. Rozpuszczalnikowe impregnaty do drewna, chociaż produkują szkodliwe opary, są jednocześnie bardzo skuteczne pod względem ochrony przed nasiąkaniem drewna wilgocią, promieniowaniem słonecznym oraz owadami. Dodatkowo bardzo szybko wnikają głęboko w strukturę drewna i wysychają, pozostawiając powierzchnię suchą.

Gdzie użyć rozpuszczalnikowego impregnatu do drewna? Doskonale nadaje się on do stosowania na starym, wysuszonym drewnie w ogrodzie. Można nim pokryć między innymi stare drewniane płoty, ściany i konstrukcję altan czy szopek, podbitkę dachową, więźbę, a także wykonane z drewna elementy małej architektury. W sklepach budowlanych dostępne są rozpuszczalnikowe impregnaty do drewna w wersjach bezbarwnej oraz kolorowych. Po ich aplikacji pędzlem lub metodą zanurzeniową na drewno konieczne jest dodatkowe zabezpieczenie powierzchni na przykład lakierem, lazurą czy olejem do drewna.

Naturalny impregnat do drewna

Ekologicznymi impregnatami do drewna, czy też naturalnymi impregnatami do drewna można nazwać środki do konserwacji drewna na bazie oleju lnianego lub wosku. W ich składzie powinien znajdować się niejadalny olej lniany, ale dostępne są także produkty wzbogacane o smoły lub żywice drzewne czy alkidowe, wosk roślinny, a także terpentynę. Dlaczego środki te nazywane są naturalnym impregnatem do drewna? Dzięki olejowi lnianemu, który głęboko wnika do wnętrza drewna, zabezpieczone zostaje ono nie tylko przed działaniem wilgoci, ale także tak zwanej stojącej wody. Co więcej, drewno pokryte pokostem lnianym czy smołą drzewną z dodatkiem oleju lnianego czy też impregnatem do drewna z woskiem, chronione jest przed blaknięciem, pękaniem i rozsychaniem w wyniku działania promieni UV, a także przed szkodnikami drewna. Dodatkowo zabezpiecza je przed rozwojem pleśni i innych mikroorganizmów, na przykład glonów.

Gdzie użyć olejowego impregnatu do drewna lub impregnatu do drewna z woskiem? Najlepiej sprawdzą się one na świeżym, surowym drewnie nieoszlifowanym oraz szlifowanym. Ze względu na długotrwałą, nawet kilkuletnią ochronę drewna, warto je zastosować zwłaszcza do impregnacji elewacji drewnianych, podłóg tarasów, barierek balkonów, parapetów czy podbitki. Z powodzeniem naturalny impregnat do drewna można także użyć do ochrony elementów ogrodowych takich, jak pergole, ławki, meble ogrodowe.

Kolorowy czy bezbarwny impregnat do drewna?

Na rynku dostępne są zarówno bezbarwne impregnaty do drewna, jak również kolorowe impregnaty do drewna z dodatkiem pigmentów. Które z nich wybrać? Odpowiedź zależy od tego, do czego ma być użyty impregnat. Jeżeli chcemy uzyskać naturalny kolor drewna, najlepiej wybrać bezbarwny impregnat do drewna, a następnie na warstwę wykończeniową środki bez barwników, na przykład bezbarwne środki takie jak olej lniany, lazura czy lakier do drewna. Gdy chcemy zachować rysunek słojów, ale jednocześnie zmienić kolor drewna, warto wybrać impregnat koloryzujący do drewna, na przykład najmodniejsze: biały impregnat do drewna, antracytowy impregnat do drewna czy szary impregnat do drewna.

Na tę ochronno-dekoracyjną warstwę impregnatu, po jego wyschnięciu należy nałożyć dodatkowo środek zabezpieczający taki jak na przykład transparentny lakier do drewna (o ile producent impregnatu nie radzi inaczej na etykiecie produktu). Do malowania więźby dachowej najczęściej wykorzystuje się czerwony impregnat do drewna czy zielony impregnat do drewna, aby widać było, które elementy są zabezpieczone. W miejscach, w których belki są niewidoczne, na przykład na strychu, można, ale nie trzeba dodatkowo zabezpieczyć takie belki innym środkiem konserwującym do drewna. Elementy, które wystają na zewnątrz i są widoczne, przeważnie są szlifowane i pokrywane dodatkowo koloryzującym impregnatem do drewna w bardziej neutralnym kolorze, a następnie farbą, lazurą czy lakierem.