Bielenie drewna: czym i jak wybielić drewno?

Cenimy je za elegancję i jednocześnie prostotę, trwałość, wytrzymałość oraz uniwersalność. I choć jego naturalnym odcieniom trudno odmówić klasy, moda na styl skandynawski, rustykalność czy potrzeba powrotu do korzeni zachęcają do eksperymentowania z kolorystyką. Bielenie drewna – olejem, woskiem czy bejcą – to bardzo trafiony pomysł na jego renowację i odświeżenie.

Mimo iż białe, bielone drewno traktujemy jako designerski i modny element współczesnej architektury wnętrz, w Polsce ta metoda obróbki materiału jest doskonale znana i – co istotne – wdrażana w zasadzie od całych dekad, jeśli nie przynajmniej paru stuleci. Zmiana koloru drewna z ciemnego na jasny w wiejskich chałupach, od zewnątrz, jak i od wewnątrz, zarówno na poziomie ścian, jak i mebli, pozwalała na utrzymanie ładu i porządku w obejściu oraz rozjaśnienie i optyczne powiększenie izby. Aktualnie zaś biel w towarzystwie naturalnych materiałów traktujemy jako sposób na nadanie przytulności aranżacji, wprowadzenie stylu skandynawskiego lub (jakżeby inaczej!) rustykalnego, a także – na recykling i danie starym meblom drugiej szansy. Jakie metody bielenia drewna zagwarantują nam najlepsze rezultaty?

Jak przygotować drewno do bielenia?

Możemy bielić drewno nowe, jak i nadgryzione zębem czasu, a także surowe, jak i wcześniej malowane, bejcowane lub lakierowane. To, jaki sposób bielenia drewna będzie odpowiedni, jest uzależnione od tego, jakich efektów oczekujemy (delikatnego rozjaśnienia czy maksymalnego wybielenia, z zachowaniem naturalnego rysunku słojów lub wręcz przeciwnie). Rodzaj wybranego przez nas wyrobu bezpośrednio wpłynie zaś na proces przygotowania powierzchni drewna. Przykładowo, jeśli zdecydowaliśmy się na metody z użyciem preparatów wnikających w strukturę drewna (np. bielenie drewna olejem lub ługiem) czy mających na celu uwydatnienie rysunku drewna, uprzednio powinniśmy usunąć z niego poprzednie powłoki malarskie lub lakiernicze. Jeżeli jednak wolimy całkowicie nietransparentne wykończenie (np. farba kryjąca), nie będzie to konieczne, o ile poprzednie powłoki są w dobrym stanie, nie łuszczą się czy nie odspajają. W takim przypadku wystarczy pozbyć się zabrudzeń oraz zmatowić, wygładzić powierzchnię papierem ściernym.

Pamiętajmy też, aby do pracy przygotować nie tylko podłoże, ale i… siebie. Podstawą jest odpowiedni strój oraz akcesoria, dobrane do metody bielenia drewna. Niektóre z nich zakładają użycie substancji żrących (jak ług), dlatego konieczne jest użycie rękawic ochronnych, maseczki, okularów oraz zakrywającego całe ciało ubrania i butów. Dla bezpieczeństwa bielenie drewna należy przeprowadzać w dobrze wentylowanym pomieszczeniu, np. przy otwartym oknie.

Bielenie drewna farbą i bejcą

Pierwszym, najprostszym i w zasadzie bardzo oczywistym sposobem jest pomalowanie drewnianych mebli na biało. Wystarczy nam do tego odpowiedni wyrób przeznaczony do malowania drewna – najczęściej farba, bejca, lakierobejca lub impregnat. Wybierając produkt, kierujmy się właściwościami, jakie uzyskać ma tworzona przez niego powłoka (np. odporność na ścieranie w przypadku powierzchni drewnianych zlokalizowanych w pobliżu strefy wejściowej czy w pokoju dziecięcym bądź odporność na wilgoć – jeśli planujemy renowację mebli łazienkowych), a także głębokością krycia. Bielenie drewna bejcą da delikatniejszy efekt, a rysunek słojów zostanie zachowany, a nawet uwydatniony. W przypadku, gdy wolimy całkowicie go zakryć, zdecydujmy się raczej na bielenie drewna farbą – akrylową lub lateksową.

Jeśli zależy nam na uzyskaniu subtelnego, ale designerskiego efektu, wypróbujmy bielenie drewna metodą suchego pędzla. Wystarczy nakładać na powierzchnię niewielkie ilości wyrobu (najlepiej białej farby), czyli jedynie „omieść” włosiem drewno, tak aby utworzyć na nim bardzo delikatne białe przetarcia, smugi, spod których będzie wyzierał ciemniejszy kolor.

Możemy też ułatwić sobie pracę i przed malowaniem na biało przetrzeć fragmenty mebli (kanty i rogi, okolice uchwytów) woskową świecą – po utwardzeniu powłoki wystarczy przetrzeć powierzchnię papierem ściernym, farba nie osiągnie dobrej przyczepności do podłoża w nawoskowanych miejscach i szybko złuszczy się z mebli, odsłaniając kolor bejcy. Przecieranie to również jeden z trików pozwalający na efektowne postarzenie sprzętów.

Może Cię zainteresować:

• Farba do mebli – jaką wybrać? Czym pomalować meble?
• Farba kredowa do mebli – jaką wybrać i jak malować?
• Bejcowanie drewna – kiedy i jak używać bejcy do drewna?

Woskowanie drewna na biało

Bielenie drewna woskiem plasuje się na drugim miejscu w rankingu popularności. Do woskowania drewna na biało potrzebujemy dwóch miękkich szmatek. Jedną z nich zanurzamy w wodzie, dokładnie wyżynami i przecieramy nią powierzchnię. Drugą zaś ostrożnie maczamy w wosku, tak aby nie nabrać na tkaninę zbyt dużych ilości wyrobu, i aplikujemy go okrężnymi ruchami. Do nakładania wosku na trudnodostępne miejsca warto użyć niewielkiego pędzelka. Po uzyskaniu równomiernej powłoki pozostawiamy ją do wyschnięcia (na czas określony przez producenta wyrobu). To, ile warstw należy rozprowadzić, zależy od właściwości produktu, ale również od tego, jaki stopień krycia chcielibyśmy uzyskać. Możliwe, że zabieg będzie trzeba powtórzyć kilkukrotnie. Jeżeli zaś marzy nam się jedynie delikatnie pobielona powierzchnia, na drewno zabezpieczone jedną warstwę białego wosku nałóżmy warstwę wosku bezbarwnego.

Pasta do wybielania drewna

Najbardziej zbliżonym do wosku wyrobem do bielenia drewna jest pasta. Aplikujemy ją, wcierając mocno pędzlem lub bawełnianymi tamponami w powierzchnię i rozcierając aż do uzyskania pożądanego efektu. Po wyschnięciu możemy powtórzyć czynność. Następnie zaleca się również specjalnego utrwalacza oraz zabezpieczenie podłoża woskiem lub lakierem.

Co ciekawe wielu producentów past do wybielania drewna zaleca wyszczotkowanie drewna drucianą szczotką przed zastosowaniem wyrobu. Służy to podkreśleniu naturalnego charakteru drewna i nadaniu mu rustykalnego wyglądu.

Ługowanie drewna

Dawniej najczęściej wykorzystywano metodę ługowania. Okazuje się, że i teraz znajduje zastosowanie w renowacji mebli, podłóg czy boazerii. Zdaje egzamin przede wszystkim przy niezbyt ciemnych gatunkach drewna – rozjaśnia je i jednocześnie perfekcyjnie podkreśla rysunek słojów. Ługowanie to inaczej wybielanie drewna sodą kaustyczną z dodatkiem mydeł roślinnych i wapiennych oraz wody. Rodzaj ługu należy dostosować do rodzaju drewna, innego np. do drewna z drzew liściastych, innego z iglastych. Mieszanka nałożona na powierzchnię drewna powoduje chemiczną zmianę struktury drewna.

Do przeprowadzenia zabiegu będziemy potrzebować wałka lub pędzla malarskiego odpornego na działanie kwasów. Ług nakładamy równomiernie, wzdłuż słojów, starając się rozprowadzać produkt dokładnie na suche miejsca. Kolejną warstwę – jeśli będzie potrzebna – aplikujemy po kilku godzinach. Następnie, po wyschnięciu i utwardzeniu powłoki, matowimy ją drobnoziarnistym papierem ściernym. W dalszej kolejności należy zabezpieczyć drewno mydlaną emulsją lub olejem.

Może Cię zainteresować:

• Ługowanie drewna, czyli sposób na bielenie oraz postarzanie mebli, boazerii i parkietu

Bielenie drewna olejem

Świetne rezultaty daje również olej wybielający do drewna. Podobnie, jak ług czy wosk, wyroby olejowe delikatnie rozjaśniają drewno. Warto zaznaczyć, że to metoda typu 2 w 1 – oleje wnikają w strukturę drewna, wzmacniając ją, a jednocześnie subtelnie podkreślają jego naturalny charakter i rysunek słojów. Powierzchnia zyskuje interesujący wygląd, a przy tym większą odporność na oddziaływanie czynników zewnętrznych, szorowanie, powstawanie plam czy wilgoć.

Olejujemy drewno, wcierając obfite ilości preparatu specjalnym tamponem lub miękkim pędzlem. Następnie nadmiar oleju zbieramy czystą, suchą szmatką, pozostawiamy powierzchnię do wyschnięcia, a po kilkunastu godzinach powtarzamy zabieg.

Inne metody bielenia drewna

Sposobów na zmianę koloru drewna z ciemnego na jasny jest znacznie więcej. Oprócz opisanych powyżej możliwe jest również wybielanie drewna perhydrolem, wodą utlenioną o wyższym stężeniu, często z dodatkiem amoniaku. Na forach internetowych przeczytamy też o metodach polegających na wybielaniu drewna amoniakiem, a dopiero następne perhydrolem; chlorem, sodą oczyszczoną itd. Należy tu jednak zaznaczyć, że rozjaśnianie drewna z wykorzystaniem samodzielnie tworzonych chemicznych mieszanek może nie przynieść takich rezultatów, jakich oczekujemy, tym bardziej, jeśli nie mamy doświadczenia w pracy z tego rodzaju substancjami. Gotowe produkty dedykowane do bielenia drewna, jak woski, pasty, oleje czy lakierobejce dają nam znacznie większą gwarancję powodzenia – o ile tylko zastosujemy się do zaleceń producenta.

Bielone drewno to trend, któremu trudno się oprzeć. Rozjaśnianie drewna pomoże nam w wykreowaniu wokół siebie przyjaznej, bezpiecznej, a dodatkowo wyjątkowo uroczej i kameralnej w odbiorze przestrzeni. Aby jak najpełniej wykorzystać walory bielonego drewna we wnętrzu, w pierwszej kolejności zastanówmy się nad skalą działań (parę mebli czy większość sprzętów, a może także podłogi oraz boazeria?) i skrupulatnie zaplanujmy prace.