Zamiokulkas – porady pielęgnacyjne

Zamiokulkas robi w ostatnim czasie furorę wśród fanów zielonych roślin doniczkowych. Choć jej sadzonki w sprzedaży dostępne są dopiero od lat 90-tych, szybko dała się poznać jako znakomita ozdoba mieszkań – jej soczyście zielone liście ożywią wystrój każdego wnętrza, a odporność na błędy w pielęgnacji zjedna jej niejednego nieuważnego miłośnika kwiatów. Uprawa zamiokulkasa jest banalnie łatwa – przedstawiamy najważniejsze jej aspekty, których przestrzeganie zupełnie wystarczy, by zapewnić roślinie zdrowie i bujny rozrost.

Zamiokulkas – cechy rośliny

Zamiokulkas (Zamioculcas zamiifolia) należący do rodziny obrazkowatych, przywędrował do Europy z egzotycznych krajów – naturalnie występuje on we wschodniej oraz południowo-wschodniej Afryce, m.in w Kenii, RPA, Mozambiku czy Zimbabwe. Roślina ta często bywa mylona z zamią (Zamia furfuracea) zaliczaną do rodziny sagowców – pierwszy człon swojej nazwy zamiokulkas wziął zresztą od słowa zamia, będącego łacińskim określeniem roślin z tej grupy. Druga część pochodzi od arabskiego terminu qolqas w starożytności oznaczającego lotos.

Zamiokulkas jest średniej wielkości rośliną przeznaczoną do uprawy doniczkowej. Choć w warunkach naturalnych może osiągnąć 1 metr wysokości, okazy hodowane w domach z reguły nie przekraczają 50 cm. Posiada ciemnozielone, lśniące liście o eliptycznym lub jajowatym kształcie, lekko zaostrzone na czubkach. Wyrastają one na długich pędach wypuszczanych przez skryte w ziemi kłącza. W warunkach domowych kwitnienie zamiokulkasa zdarza się rzadko, jednak nie jest ono niemożliwe. Kwiatostany są mocno nietypowe, bo wyrastają tuż nad ziemią – mają postać białawej kolby wychylającej się z zielonej pochwy kwiatowej. Po przekwitnięciu w miejscu kwiatów tworzą się kuliste, białe jagody.

Warto wiedzieć! Zamiokulkas jest rośliną trującą dla zwierząt czy dzieci. Roślina zawiera szczawian wapnia, który negatywnie wpływa na nerki czy wątrobę.

Zamiokulkas – uprawa

Jako pochodzący z klimatu zwrotnikowego i podzwrotnikowego, zamiokulkas jest wyjątkowo wytrzymały – do tego stopnia, że zasłużył sobie na miano “żelaznej” rośliny. To właśnie z tego powodu ostatnimi czasy stał się prawdziwym przebojem wśród fanów roślin doniczkowych, zwłaszcza tych, którzy nie mają zbyt wiele czasu na opiekę nad swoimi kwiatami. Wymagania zamiokulkasa nie są duże – mimo, że naturalnie rośnie w upalnych krajach, nie potrzebuje dużych ilości słońca. Wręcz przeciwnie, silne nasłonecznienie może być dla niego zgubne – spowoduje powstawanie na liściach brzydkich, brązowych plam. Z tego powodu najlepiej ustawić go na stanowisku półcienistym lub ewentualnie zacienionym. Należy jednak pamiętać, że w przypadku długotrwałego braku dostępu zamiokulkasa do światła, jego liście zaczną blaknąć i wydłużać się. Aby wspomóc równomierny rozrost rośliny warto regularnie odwracać donicę w stronę źródła światła – pędy nie będą wówczas samoistnie wyciągać się w poszukiwaniu słońca.

Mimo cieniolubności, zamiokulkas musi mieć zapewnioną dość wysoką temperaturę otoczenia. Przy temperaturach poniżej 18 stopni Celsjusza liście rośliny zaczynają opadać, a ona sama przechodzi w stan spoczynku – dlatego taka temperatura otoczenia jest zalecana dla zamiokulkasa zimą, gdy powinien on odpocząć po sezonie wegetacyjnym. Należy jednak unikać ekspozycji rośliny na chłód i przeciągi, gdyż w temperaturze poniżej 5 stopni Celsjusza zamiokulkas zaczyna obumierać.

Ziemia dla zamiokulkasa powinna być żyzna, próchnicza, o lekko kwaśnym odczynie, przepuszczalna, z dużą zawartością piasku lub żwiru. Roślinę należy sadzić w szerokich, dość płaskich donicach, umożliwiających rozrost kłączy – nie powinny jednak być one za duże, bo zamiokulkas zacznie inwestować zbyt wiele energii w rozwój swoich podziemnych części. Przed posadzeniem w pojemniku, na jego dnie należy usypać warstwę drenującą złożoną na przykład z ogrodniczego keramzytu.

Zamiokulkas – podlewanie

Jako sukulent, zamiokulkas posiada zdolność do magazynowania wody w kłączach oraz zgrubiałych ogonkach liściowych. Wobec tego należy podlewać go bardzo ostrożnie – zalana roślina zrzuci liście, a jej kłącza zaczną gnić. Z dwojga złego lepiej zamiokulkasa przesuszyć – dzięki bytowaniu w upalnych klimatach roślina przystosowała się bowiem do znoszenia niedoborów wody.

Zamiokulkas – przesadzanie

W ramach pielęgnacji, zamiokulkas należy od czasu do czasu przesadzić, najlepiej wczesną wiosną w okresie od marca do kwietnia. Młodym okazom należy zmieniać pojemnik co roku, zaś tym z dłuższym stażem – co 2 lub 3 lata. Wraz z każdym kolejnym przesadzeniem wybieramy doniczkę nieco wyższą i szerszą od poprzedniej, najlepiej wykonaną z ceramiki. Nie zapominajmy o wybraniu egzemplarza z otworami w dnie!

Podczas przesadzania możliwe jest rozmnażanie zamiokulkasa. Dobrze rozwinięty egzemplarz o rozrośniętym systemie korzeniowym można podzielić na mniejsze sadzonki. Po wyjęciu rośliny z pojemnika wystarczy ostrożnie rozdzielić jej korzenie na kilka części i każdą z nich umieścić w osobnej donicy. Innym sposobem, zdecydowanie bardziej żmudnym i pracochłonnym, jest rozmnażanie zamiokulkasa z liści odciętych przy nasadzie rośliny około czerwca. Każdy liść należy zanurzyć ukośnie na głębokość 1 cm w mieszance torfu i piasku. Pełnowymiarowa roślina rozwinie się z takich sadzonek po kilku latach.